موضوع : تاریخچه استفاده از گاز طبیعی

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده ی پرینت می باشد

تاريخچه استفاده از گاز طبيعي

در بسياري از كتابهاي قديمي، خروج گاز از داخل زمين ثبت شده است. امروزه نيز در بعضي جاها چنين پديده اي را گزارش مي كنند. گاهي اين گاز بر اثر رعد و برق و يا عوامل ديگر، شعله ور مي شود. آتش جاويدان باكو در درياي خزر و يا چشمه سوزان در نزديكي كارستون، در ايالت ويرجينياي غربي واقع در آمريكا نير به همين شكل پديد آمده است. اين حوادث كه در گذشته معمولاً با ترس وبروزخرافات توأم بود، وجود گاز طبيعي را در آن منطقه مشخص مي كرد. اما خرافات ناشي از ناآگاهي به قدري شديد بود كه حتي تا سال 1659 ميلادي همه فكر مي كردند كه ويكان در انگلستان (به دليل اين كه گاز متصاعد شده از حباب هاي سطح آب باعث مي شود تا آب مانند نفت بسوزد حاوي آب جادويي است.

اعتقاد بر اين است كه نخستين بارؤ چيني ها درسه هزار سال قبل براي تبخير آب نمك، از گاز استفاده كردند. تاريخ نويسان دربارة استفادة گاز توسط ايرانيان نوشته اند: «ايرانيان در استفاده از گاز بر ديگر اقوام جهان پشي داشته اند. براي مثال، وجود بقاياي آتشكده ها و معابدي نظير آتش جاويدتن در نزديكي كركوك كه به مشعل بخت النصر معروف بود، در نزديكي كي مخزن گاز طبيعي قرار داشت.

همچنين بقاياي معابد زرتشتيان در نزديكي مسجد سليمان و روايات تاريخي از آتش جاويدان آتشكدة آذر گشتاسب در آذربايجام، همگي گواه اين مدعي است كه: «ايرانيان باستان بنا بر اقتضاي محيط مذهبي خويش، آتش را گرامي مي داشتند.»

درفلات مركزي و جنوبي ايران، درمناطقي كه جنگل هاي انبوه وجود نداشت، براي روشن نگه داشتن آتش مقدس، از امكانات ديگري به جز چوب هاي جنگلي سود مي بردند؛ زيرا طبيعت اين مناطق به خاطر وجود ذخاير فراوان زيرزميني، دستيابي به سوخت را براي آن ها آسان مي كرد. مناطق غرب، جنوب وجنوب غربي ايران از ديرباز روي دريابي از نفت و مشتقات آن قرار داشتهاندودارند. درايران باستان هم بعضي از اين منابع به دليل عمق بسيار كمي كه داشتند ودارند. در ايران باستان هم بعضي از اين منابع به دليل عمق بسيار كمي كه داشتند، براثر فرسايش خاك، يا حركت گسل ها ويا ساير عوامل طبيعي ديگر به صورت قطراتي ناچيز از آن درياي زيرزميني خود به بيرون تراوش مي كردند و انسان متفكر را به بهره برداري از آن وادار مي ساختند.

در بعضي از اسناد تاريخي آمده است: «ايرانيان قبل از فلسطيني ها، سومري ها و حتي چيني ها از نفت و گاز به گونه بسيار ابتدايي، تصادفي وبدون برنامه ريزي استفاده مي كردند و بيش ترين بهره اي كه از آن مي گرفتند، براي پايدار نگه داشتن آتش هاي مقدس بود. با اين همه، دربارة پيدايش نفت و گاز درايران چندان نمي توان سخن گفت، زيرا آنچه كه از اين صنعت با امكانات ابتدايي آن در روزگار كهن ايران خبر مي دهد، بسيار اندك است.

در هر حال، استفاده صنعتي و اقتصادي ازگاز در جهان، از سال 1792 ميلادي شروع شد. دراين سال ، شخصي به نام ويليام مورداك از اهالي انگلستان برا نخستين بار توانست ب حرارت دادن زغال سنگ در ظرف سر بسته اي، گاز حاصل از آ“ را به وسيله لوله اي به يكي از اتاق هاي منزل مسكوني خود منتقل كند و آنرا بسوزاند.

با اينكه منابع عظيم گاز تا اوائل قرن 20 كشف شده بود، ولي به علت عدم امكان انتقال آن از چاه ها، عملاً از آن استفادة عمومي و صنعتي نمي شد. تا اين كه در سال 1930 م. استفاده از گاز با توجه به انتقال آن، جنبه عمومي پيدا كرد.

در ايران نيزر با اين كه درسال. 1280 ه.ش اولين چاه نفت در قصر شيرين زده شد، اما استفاده از منابع گازي از سال 1344 ه.ش در پوشش شركتي به نام «شركت ملي گاز» ايران آغاز شد. 

ازمنابع گاز در ايران مي توان به خانگيران، سرخون، نار، قشم و …اشاره كرد. برمبناي يك برنامة 20 ساله، قرار است گاز توسط خط لوله به تمامي ايران انتقال يابد كه طبق اين برنامه 1600 كيلومتر خطوط لوله اصلي و  2700 كيلومتر لوله داخل شهري احداث خواهد شد.

 

گاز طبيعي و همچنين نفت از تجزية بقاياي لاشه ها و اجساد جانوران و گياهان تحت دما و فشار زياد به وسيلة باكتري هاي عمل كننده به مرور زمان به وجود آمده اند. گاز طبيعي معمولاً به صورت محلول در نفت خام در لايه هاي بالايي نفت خام و يا در سفره هاي مستقل زيرزميني وجود دارد. 80 الي 85 درصد از گاز طبيعي را گاز متان (CH4) و حدود 10 الي 15 درصد آن بار گاز اتان (C2H5) و حدود 5 در صد آن را هيدروكربن هاي سنگين تر نظير پروپان، بوتان، پنتان، آب، دي اكسيدكربن و سولفيد هيدوژن و… تشكيل مي دهد. گاز توليد شده از چاه پس از جمع آوري به واحد مركزي پالايش توسط خطوط لوله انتقال داده مي‌شود.

 

پالايشگاه گاز

گاز طبيعي پس از ورود به پالايشگاه، مراحل زير را طي مي كند.

الف) جمع آوري

ب) فرآيند شيرين كردن گازترش،

پ) نم زدايي،

ت) اندازه گيريؤ كنترل و ارسال گاز.

الف) جمع آوري

همانطور كه گفته شد، گاز طبيعي به دست آمده حاوي هيدروكربن هاي سنگين از قبيل پروپان و بوتان و… مي‌باشد كه در بخشي از پالايشگاه از گاز طبيعي جدا مي شود. پس از اين مرحله، فشار گاز توسط كمپرسورها تقويت و جهت مراحل بعد ارسال مي شود.

ب) فرآيند شيرين كردن گاز ترش

گاهي اصطلاح «گاز شيرين» و «گاز ترش» را شنيده ايم . ابتدا اين اصطلاح را تعريف، سپس به توضيح اين فرايند مي پردازيم.

گاز ترش: اصطلاح گاز ترش به گازياطلاق مي شود كه حاوي تركيبات گوگرد و دي اكسيد كربن باشد 

فهرست مطالب

تاريخچه استفاده از گاز طبيعي 1

پالايشگاه گاز 5

پالايشگاه گاز 6

الف) جمع آوري 6

ب) فرآيند شيرين كردن گاز ترش 6

پ) نم زدائي 8

ت) اندازه گيري، كنترل، و ارسال گاز 8

بوي بد گاز از چيست؟ 9

گاز مايع 10

گاز طبيعي 11

1-خطوط لوله انتقال اصلي 11

ايستگاه هاي تقويت فشار 14

كمپرسورهاي محوري 19

رگولاتور 21

كنتور يا «جريان سنج» گاز 25