موضوع : تجارت الکترونیک

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده پرینت می باشد

مقدمه
تمدن بشري از ديرباز دستخوش تحولات شگرفي قرار گرفته كه از آنها با نام «انقلاب» يا «موج» ياد مي كنند اين امواج بسان امواج متلاطم دريا، نوع نگرش و زندگي انسان را با دگرگونيها و تغييرات ماهوي همراه ساخته اند.
گفته اند اولين اختراع بشر آتش بوده است كه تقريباً چهار ميليون سال قبل از ميلاد مسيح شناخته شده حدود 2500 سال بعد اختراع دوم انسان يعني «ابزار» بوقوع پيوست. فاصله بين دو اختراع نشان از بدوي بودن بشر اوليه دارد، بعدها اختراعات جديدتري به تناوب رشد و تمدن بشر اوليه وجود دارد، بعدها اختراعات جديدتري به تناوب رشد و تمدن بشر به وجود آمد تا اينكه زمينه تغيير اساسي يعني «موج اول» فراهم آمد و جامعه كشاورزي شكل گرفت. اولين تغيير در جامعه انساني كه به موج اول يا جامعه كشاورزي يا «عصر كشاورزي» مشهور شده است قبل از ميلاد حضرت مسيح شروع شده و عمري 29500 ساله داشته است. هدف از ايجاد اين موج حل مشكلات معيشتي و غذايي بشر آن زمان بوده است. بعد از ايجاد موج اول و گذشت تقريباً سي هزاره از آن، موج بعدي كه به آن انقلاب صنعتي يا عصر صنعت مي گويند آغاز شد هدف از موج دوم توليد مواد و ابزار كار به منظور كاهش اتكاي انسان بر قدرت بازوي كار بود. عصر موج دوم هم كه دوران پرتلاطمي را سپري كرده به 500 سال مي رسد و دوران آن از نظر تئوري سپري شده است در موج دوم، بشر موفقيتهاي شگرفي به دست آورد. اختراعات در صد سال پاياني موج دوم و به خصوص از سال 1900 ميلادي به بعد باعث تغييرات وسيعي در مشاغل گرديد و مشاغل كشاورزي را كه تا آن زمان 90% كل مشاغل را شامل مي شد چنان تغيير داد كه در بعضي از كشورها مانند ايران اين رقم به 17% و در كشورهاي توسعه يافته به 4 تا 7% رسيده است. به مرور در پي موج دوم نيازهاي جديدي ديده شد كه ديگر امكان حل آن با ديدگاه قبلي امكانپذير نبود. در حقيقت به توسعه صنعت نياز بود تا اطلاعات بسيار بيشتري از نقطه اي به نقطه ديگر منتقل گردد و بشر نياز بيشتري به دانش داشت. لذا توليد، توزيع و استفاده از اطلاعات محور اين تغيير قرار گرفت.
با اختراع كامپيوتر در سال 1948 ميلادي فضاي توليد و پردازش اطلاعات و دانش توسعه يافت و به مرور با امكان اتصال چندين كامپيوتر به يكديگر و ايجاد شبكه هاي كامپيوتري امكان و فضاي توليد، پردازش و انتشار اطلاعات و دانش گسترش يافت،‌ به خصوص با مطرح شدن شبكه جهاني كامپيوتري يعني اينترنت از سال 1968 اين امر شتاب بسيار بيشتري به خود گرفت. بنابراين اختراع كامپيوتر و به دنبال آن مطرح شدن اينترنت باعث شد كه از 50 سال پيش تاكنون موج جديدي به نام عصر اطلاعات يا جامعه اطلاعاتي شروع گردد. به طور خلاصه هدف از مومج سوم دسترسي به اطلاعات و دانش با استفاده از ابزار فناوري اطلاعات (IT) مانند رايانه، شبكه هاي متنوع محلي و جهاني و اينترنت به همراه توسعه نرم افزارها و سخت افزارهاي موردنياز عصر اطلاعات بوده است. از جمله ويژگيهاي منحصر به فرد موج سوم، سرعت، شتاب و حركت آن است. وجود جنبه هاي كاربردي زياد اينترنت به منظور رفع نيازهاي ضروري و روزمره انسان، باعث رشد و توسعه روزافزون آن شده است در سال 1977 فقط 111 پايگاه در اينترنت وجود داشت در سال 1987 اين تعداد به 10 هزار پايگاه رسيد. اين افزايش بصورت نمايي ادامه پيدا كرد به طوريكه در سپتامبر سال 2002 ميلادي اين تعداد به بيش از 200 ميليون پايگاه رسيده است. تعداد كاربران اينترنت نيز به شدت در حال افزايش مي‎باشد به طوريكه از سپتامبر 2001 كه تعداد كاربران 407 ميليون بوده تا سپتامبر 2002 اين رقم به 840 ميليون نفر در 218 كشور رسيده است. پيش بيني مي‎شود تا سال 2006 تعداد كاربران اينترنت به حدود 2 ميليارد نفر و تا سال 2020 بيش از 80% افراد روي كره زمين دسترسي به اينترنت داشته باشند. اقتصاد جهاني در حال حاضر با سرعت زياد به سمت اينترنتي شدن يا به بيان ديگر الكترونيكي شدن پيش مي رود.
 




فصل اول
تجارت الكترونيك
 
تعريف تجارت الكترونيك
به طور كلي براي تجارت الكترونيكي تعاريف مختلفي ارايه شده است كه اغلب آنها مبتني برتجارب گذشته در استفاده از تجارت الكترونيكي بوده است. در ساده ترين شكل مي‎توان آن را به صورت «انجام مبادلات تجاري در قالب الكترونيكي» تعريف نمود. كميسيون اروپايي در سال 1997 آن را به اين صورت تعريف نمود كه: «تجارت الكترونيكي بر پردازش و انتقال الكترونيكي داده ها و اطلاعات، شامل متن صورت و تصوير مبتني مي‎باشد» تجارت الكترونيكي فعاليتهاي گوناگوني از قبيل مبادله الكترونيكي كالاها و خدمات، تحويل فوري مطالب ديجيتالي و انتقال الكترونيكي را شامل مي‎شود.
تجارت الكترونيكي را مي‎توان جنبه پيشرفته اي از مبادله الكترونيكي اطلاعات دانست مبادله الكترونيكي اطلاعات عبارت است از توليد، پردازش، كاربرد و تبادل اطلاعات و اسناد به شيوه هاي الكترونيكي و خودكار، بين سيستم هاي رايانه اي بر اساس يك زبان استاندارد مشترك، كه با توجه به اين تعريف تجارت الكترونيكي را مي‎توان مجموعه اي از ارتباطات و مديريت اطلاعات تجاري به اضافه سرويس هاي مربوط به آن دانست.
مزاياي تجارت الكترونيك
مطابق گزارش ACTIVMEDIA درآمد از طريق اينترنت در سال 1998 حدود 25 ميليون دلار و در سال 2001 به 5/1 تريليون دلار خواهد رسيد. در تجارت الكترونيكي هزينه هاي بازاريابي و توزيع و سرويس دهي در مقايسه با تجارت سنتي بسيار كاهش مي يابد. در اين تجارت وجود واسطه ها معنائي ندارد. چون بزرگترين توليد كنندگان مي‎توانند با مصرف كننده ارتباط مستقيم برقرار كنند. در حقيقت توليد كننده مشتريهاي خود را مي شناسد و آنها را از دست نمي دهد. مشتريها نيز با مراجعه به يك سايت سعي مي كنند بعداً نيز از همان سايت خريد كنند. يك دليل آن اين است كه مشتريان مايل نيستند شماره كارت اعتباري خود را دائماً در همه جا پخش كنند. البته با ايجاد پول الكترونيكي نيز اين مشكل مرتفع خواهد شد.
مساله رقابت يك مساله بسيار مهم در رشد تجارت الكترونيكي است. وقتي كه گروهي از اين ابزار استفاده كردند، كساني كه مقاومت نشان دهند، به هيچ وجه نمي توانند با يكديگر به رقابت بپردازند و در دنياي تجارت از بين خواهند رفت. لذا شركتها مجبورند از تجارت الكترونيكي استفاده نمايند.
تفاوت ديگري كه تجارت الكترونيكي با تجارت سنتي دارد اين است كه مشتري مي‎تواند بدون هيچ هزينه اي به سايت توليد كننده مراجعه كند و از كيفيت محصول موردنظر خود مطلع شود و آن را با ديگر محصولات مقايسه كند. يعني اينكه به هر حال همه توليد كنندگان در دسترس هستند. اين امر امكان انتخاب بهتري به مصرف كننده مي‎دهد و كاملاً مشخص است كه مساله رقابت در اين حالت بسيار حائز اهميت است.
از طرف ديگر توليد كننده مي‎تواند از ديدگاه مشتريان نسبت به فرآورده هاي خود مطلع شود و كاستيها را برطرف سازد. آمارها و اطلاعاتي كه قبلاً با زحمت زيادي در هر مورد به دست مي آمد حالا با استفاده از ارتباطات الكترونيكي به صورت خيلي دقيق تر و ساده تر از قبل به دست مي‎آيد. وقتي كه ارتباطات الكترونيكي همگاني شود، تخفيف الكترونيكي هم به وجود خواهد آمد. در سايتهاي تجاري، مشترياني كه بيشتر براي خريد به يك سايت مراجعه مي كنند شناسايي شده و براي آنها تخفيف ويژه اي قائل مي‎شوند. اين كار مشتري را تشويق مي‎كند تا از همان سايت براي خريد استفاده كند.
از جنبه هاي مهم كاربردي اينترنت، استفاده از اين وسيله در امر مبادلات تجاري است، كه به عنوان تجارت الكترونيكي (EC) از آن ياد مي كنند. اين بحث از سال 1995 بطور جدي مطرح شده و تا به امروز همگام با رشد و توسعه خود فناوري اينترنت، رشد و توسعه مي يابد، حضور كارتهاي اعتباري ديجيتالي و بانكداري الكترونيكي نيز باعث گسترش روزافزون تجارت الكترونيكي شده است همچنين ابزارهاي فرهنگي نيز به سمت الكترونيكي شدن پيش مي روند، كتابهاي ديجيتالي، مجلات و رسانه هاي ديجيتالي، فيلم و موسيقي ديجيتالي، سايتهاي مذهبي، محافل گفتگوهاي فرهنگي، همه و همه قابل عرضه بر روي اينترنت هستند. همينطور در زمينه هاي آموزشي شاهد گسترش بسيار وسيع آموزش الكترونيكي، مدارس و دانشگاههاي الكترونيكي و اينترنتي است، دولتها خود در حال تبديل دشن به دولتهاي الكترونيكي هستند و گردش كار آنها الكترونيكي مي‎شود. تغييرات موج سوم همه امور را دربرخواهد گرفت و تا چند سال ديگر شخصي كه نتواند از رايانه و اينترنت استفاده كند بي سواد تلقي خواهد شد.
ايجاد ساختارهاي مناسب تكنولوژي گسترش اينترنت و امكان دسترسي هر چه بيشتر عموم به اينترنت باعث شده جنبه هاي علمي و كاربردي آن از جمله تجارت نيز گسترش روزافزوني پيدا نمايد.
محدوديتهاي تجارت الكترونيك
به طور كلي ايمن كردن اطلاعات استراتژيك يك كمپاني يا يك فروشگاه و يا يك مجموعه تجاري روي اينترنت كار مشكلي است. مساله بحراني ديگر، ترافيك شبكه در خلال برخي ساعتها و زمانهاي استفاده از شبكه در نقاط مختلف است. زمان عملكرد لازم براي مبادلات مختلف در اينترنت، با زمان استفاده از يك برنامه كاربردي روي كامپيوترهاي شخصي قابل مقايسه نيست.
نبايد انتظار داشت كه حتي با پيشرفت ابزارهاي مختلف جاوا و استانداردهاي HTML ، كليه كاربردهاي مرسوم تجارت سنتي بر روي اينترنت قابل عرضه باشند.
آمار رشد سريع تجارت الكترونيكي به شكلهاي مختلف را نبايد از نظر دور داشت. تا چند سال قبل بسياري از تحليل گران نمي توانستند پيش بيني كنند كه تا پايان سال 1998 تعداد شناسه هاي كاربران سايتهاي مختلف در امر تجارت الكترونيكي به حدود 4 ميليون برسد، طبق پيش بيني هاي انجام شده اين رقم تا سال 2002 به بيش از 21 ميليون شناسه مي رسد.
در تجارت الكترونيكي عوامل زير نقش بسزائي دارند:
•    سازمانهاي آگهي ساز و يا طراحان وب
•    ثبت كنندگان و ميزبانهاي سايتهاي وب
•    مؤسسات قانونگذار و تجارت الكترونيكي نظير FTC
•    بنگاههاي خبري
•    سازمانها و مؤسسات تبليغاتي
•    فروشندگان كالاها و خدمات
•    موتورهاي جستجوي اينترنتي
•    بانكها و مؤسسات اعتباري اينترنتي
عواملي كه با رعايت كردن آن مي‎توان به پيشرفت قابل توجهي در تجارت الكترونيك دست يافت
سادگي صفحات سايت
در شبكه جهاني وب، صفحات گرافيكي شلوغ و زرق و برق دار، فروش بهتر را در پي نخواهد داشت. به عبارت ديگر يك سايت مطلوب سايتي است كه هم از نظر محتوا و هم از نظر عرضه و نمايش ، نتيجه بسيار بهتري بدهد.
شفافيت و سادگي جستجو
سايتهاي وب پرفروش نظير Amazomn.com و Cisco.com (شركت چندين ميليارد دلاري سازنده تجهيزات شبكه اي) مشتري جستجوكننده را به سادگي قادر مي سازند كه توجه كند، كدام مقوله يا محصولات، قابل عرضه هستند. در هر جاي صفحات اين سايتها، خريدار قادر است بدون اتلاف وقت جستجو نمايد. لذا براي توفيق در تجارت الكترونيكي يك استراتژي جستجوي مناسب لازم است كه متأسفانه بيشتر سايتها در اينترنت، به اين امر توجهي نداشته اند.

سرعت دريافت يا باراندازي صفحات
بخش عمده اي از مشتركين، از منازل خود با مودم هاي كم سرعت به اينترنت متصل مي‎شوند و اين امر به ويژه در مورد خريداران نقاط دور دست واقعيت بيشتري دارد. به همين دليل صفحات يك فروشگاه بر خط بايد به سرعت باراندازي و دريافت گردند و در حين باراندازي توسط محتويات گرافيكي غيرضروري، ترافيك و معطلي بوجود نيايد. يك سناريو خوب، بايد عبارات كوتاه و مشخصي براي محصولات، با محتواي كم و مفيد در نظر بگيرد و سپس به خريداران اين امكان داده شود كه با فشار دادن دكمه ماوس روي آنها، به توضيحات و گرافيك بيشتري دست يابند.
خصوصي بودن اطلاعات خريدار
هنگام خريد الكترونيكي ، لازم است كه اطلاعات مربوط به خريدار از جمله آدرس پستي، شماره تلفن، آدرس پست الكترونيكي و اطلاعات مالي و به ويژه اطلاعات مربوط به كارتهاي اعتباري مشتري حفظ شود. به طور معمول ترس از لو رفتن اين اطلاعات يكي از عوامل بازدارنده رشد فروش الكترونيكي است و سايتهايي كه طراحي خوبي دارند براي اطلاعات ياد شده به خريدار تضمين مي دهند.
حمايت ها و مراقبت هاي فني
متاسفانه، خريداران الكترونيكي از خدمات و حمايت هاي فني كمتري برخوردارند و در اين باب سايتهايي كه تجربه، توان و پرسنل خود را خوب به معرض نمايش مي گذارند و در عين حال سياستهاي خدماتي و فني خود را به آدرس مشتريان ارسال مي كنند، موفقيت هاي بيشتري خواهند داشت.
سياست هاي مربوط به منفعت خريد الكترونيكي و عودت وجه و كالا
خريدار وقتي احساس رضايت مي‎كند كه خريد الكترونيكي از خريد معمولي راحت تر و از نظر هزينه، مناسب تر باشد. سياست هاي تحويل و باز پس گرفتن كالا در صورت عدم تطابق آنچه كه مشتري سفارش داده و آنچه كه به دست وي رسيده است، اعتماد بيشتري را براي صاحب سايت به دنبال دارد. سايتهايي موفقند كه اين سياستها را به طور شفاف اعلام كرده باشند.
احساس رضايت از ديدن سايت
صفحات گرافيكي سايتها، در واقع دكوراسيون آنهاست. تجربه نشان مي‎دهد كه بسياري از فروشهاي موفق در نتيجه دكوراسيون مناسب محل فروش است.
جهاني كردن سايت
اگر فروشندگان بخواهند موفق شوند، بايد بدانند كه رشد نهائي در گرو فروش جهاني است. براي اين منظور بايد صفحات چند زبانه داشته باشند. براي اين امر هميشه يك فاصله عميق بين طراحان وب و مترجمين وجود دارد، كم كردن اين فواصل و انتقال مطالب با صحت و ظرافت بيشتر، مي‎تواند كمك موثري باشد. طراحان وب در اين خصوص كه، يك سايت چگونه طرح شده و عمل مي‎كند متخصص هستند،

فهرست

عنوان                                               صفحه
مقدمه    3
فصل اول: تجارت الكترونيك    6
تعريف    7
مزايا    7
محدوديتها    10
عواملي كه با رعايت كردن آن مي‎توان به پيشرفت قابل توجهي در تجارت‌‌ الكترونيكي دست يافت.    11
فصل دوم: طراحي بهينه براي تسهيل تجارت الكترونيكي    15
سرويسهاي تجارت الكترونيكي    16
قالب كاري تجارت الكترونيكي    17
مبادله تجاري    17
سيستمهاي صورتحساب    18
مبادله داده الكترونيكي    18
سيستمهاي پرداخت اينترنت    19
راه حلهاي امنيتي    19
معماري تجارت الكترونيكي    21
فصل سوم: مدلهاي تجاري در تجارت الكترونيك    28
فصل چهارم: نقش بانكها در تجارت الكترونيك    38
پيشگفتار    39
فوايد تجارت الكترونيك براي بانكها    40
خدمات بانكي ارائه شده توسط تجارت الكترونيك    41
اصلاحات راهبردي موردنياز در نظام بانكي براي تجارت الكترونيك    45
نتيجه گيري    48