موضوع : گزارش کارآموزی آزمایشگاه کنترل کیفیت شرکت داروسازی آریا

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده ی پرینت می باشد

مقدمه
 در مورد بخش كنترل و تضمين كيفيت بايد متذكر شد كه در اين برهه از تاريخ داروسازي تاكيد خاصي به اين بحث شده است.
نتيجتا وظايف و مسئوليتهاي داروسازان شاغل در اين قسمت از صنعت مشكل و سنگين مي شود. آنها مي بايست با تلاش خستگي ناپذير خود عمليات ساخت فرآورده هاي دارويي را در كليه جنبه ها به حالت بي عيب سوق دهند. براي رسيدن خط توليد به حالت بي عيب داروسازان و ديگر متخصصين بخش كنترل و تضمين كيفيت تلاش خود را صرف امور ذيل مي نمايند:
-    شناسايي مسائل و مشكلات مهم و بالقوه خط توليد قبل از وقوع
-    حساس نمودن و تكميل روشهاي كنترل محصول روشهايي كه جهت تعيين مطابقت محصول نهايي با كليه الزامات فارماكوپه و GMP توانا باشند.
در برخي از شركتهاي داروسازي وظايف و عمليات كنترل كيفيت و تضمين كيفيت مجزا از يكديگر مي باشد. اما به هر صورت مجزا يا با هم عمده مسئوليتهاي آنها به اين قرار مي باشد:
1-    بازرسي آناليز و تاييد مواد اوليه مواد در حين توليد و محصولات نيمه ساخته و نهايي اعم از اينكه اين محصولات براي آزمايشهاي بيولوژيكي و باليني و يا براي فروش به داروخانه باشند.شميستهاي كنترل كيفيت اغلب از روشهايي استفاده مي‌كنند كه بوسيله بخش تحقيقات آناليتيك ارائه و توسعه يافته است. در صورت لزوم شيميستهاي كنترل كيفيت روشهاي مذكور را جهت تسريع در كارهاي روزمره و تكراري خود مناسب مي كنند.
2-    آزمايش محصولات غير استريل ازجهت عاري بودن آنها از آلودگي به ميكروبهاي بيماري زا و آزمايش محصولات استريل از جهت تضمين استريليتي آنها.
3-    آزمايش و تاييد بسته بندي محصولات دراين زمينه بايد متذكر شد كه كنترل و تضمين كيفيت با حضور مستمر خودآگاهيها و هشدارهاي لازم به پرسنل بسته بندي مي دهد. اين هشدارها به منظور جلوگيري ازمخلوط شدن برچسبها مخلوط شدن محصولات اشتباه شدن شماره بر چسب محصولات و احتمالاً اشتباه در تاريخ انقضاي آنها انجام مي گيرد.
4-    ازجمله وظايف ديگر كنترل و تضمين كيفيت و توسعه روشهاي كنترل جهت تضمين ومطابقت روند توليد باعمليات توليدي خوب GMP مي باشد. در داروسازي جديد وظيفه ديگري بعهده اين بخش مي باشد و آن تضمين مطابقت مطالعات بيولوژيكي و آزمونهاي باليني با عمليات آزمايشگاهي خوب GLP و عمليات باليني خوب GCP مي باشد.
براي  مثال اين عمليات توسط بخش كنترل و تضمين كيفيت بررسي شده و مطابقت آنها با GCP, GMP, GLP تاييد مي شود.
جزئيات اين نظارتها عبارتند از: نگهداري مناسب مواد اوليه، چگونگي سنتز داروها، تهيه نمونه براي آزمايشگاههاي بيولوژيكي، آزمونهاي باليني، نگهداري حيوانات آزمايشگاهي و بايگاني نتايج تحقيقي حاصل از آزمايشهاي باليني و بيولوژيكي در كليه آزمايشگاهها نظارت بر ساخت محصول نهايي نظارت دقيق بر موجودي انبار و بسياري از عمليات ديگر با توجه به بسط و گسترش روز افزون وظايف بخش تحقيقات اناليتيك و كنترل و تضمين كيفيت مسئوليتهاي مضاعفي متوجه پرسنل شاغل دراين قسمت شده است. اما درعوض سبب پيدايش فرصتهاي شغلي جديدي درصنعت داروسازي شده است.
تاريخچه شركت داروسازي آريا
شركت داروسازي آريا در سال 1956 با نام آزمايشگاه گرامي به صورت كارخانه كوچكي تاسيس يافت. درسال 1981اين كارخانه توسط گروهي از داروسازان گسترش يافته و بخشهاي مختلف آن مدرنيزه شد. درسالهاي بعد تعداد سهامداران افزايش پيدا كرد و به بيشتر از 120 داروساز با تخصصهاي مختلف رسيد. براي بوجود آوردن موقعيت فعلي كارخانه زميني با مساحت 7000 متر مكعب خريداري شد. كه موقعيت ساختمانهاي صنعتي آن 5000 متر مكعب مي باشد كه درسال 1985 با همكاري كارشناسان داروساز سهامدار بوجود آمد. سپس نام فعلي كارخانه به كارخانه داروسازي آريا تغيير يافت.
برنامه ده سال اخير شركت داروسازي آريا توسعه فضاهاي خالي استفاده از دستگاهها و نيروهاي كارآمد و تلاش براي بدست آوردن ماشين هاي جديد در آينده نزديك است.
امروزه شركت داروسازي آريا به دستگاههاي مدرن با ظرفيت بالاي توليد مجهز شده است و نيروهاي كارآمدي در خط توليد وجود دارند كه از همكاري اين دو با هم مي توان 30 نوع مختلف قرص در دوزهاي مختلف تهيه كرد. و كپسولهاي توليد شده درطي يك سال بيش از 1200000000 واحد است.
توسعه ماشينهاي قديمي درتوليد داروهاي سنتز شده يك مرحله ديگر از برنامه كارخانه مي باشد.
تحويل توليداتي با كيفيت بالا بر طبق خواسته كارفرما و مشتري از كارهاي شركت داروسازي آريا مي باشد. و دراين راه آزمايشگاه كنترل كيفيت را توسعه داده اند و مجهز به دستگاه هاي مدرن با قدرت آناليز بالا كردند.
دراين شركت كاركنان كاملاً تسليم راهنماييها و تجارب صاحب كارخانه در توليد و بسته بندي و نگهداري از اطلاعات توليد داروها هستند. و مايل به انجام درست و كامل كارهاي آزمايشگاهي و عمل كردن بر طبق استانداردهاي داروسازي هستند. شركت داروسازي آريا داراي گروههاي مختلفي از متخصصان و افرادي هستند كه درقسمتهاي مختلف مهارت دارند كه آنها هسته مركزي شركتند و به كمك تجارب آنها جريان توليد كنترل مي شود وشركت داراي قسمت توسعه و تحقيقات (R&D) است و نيز اثرات باليني توليدات مطالعه مي گردد. و اين تيمها تحقيقات دربازار دارو را انجام داده و به محصولات كارخانه محصولات جديدي درخط توليد اضافه مي كنند. مديريت شركت براين معتقد است كه سختگيري هاي صورت گرفته در مورد تعهد به استانداردها و انتخاب مواد اوليه سالم براي بوجود آمدن كيفيت بالا و سلامتي مردم در آينده است.
اين شركت داراي قسمتهاي مختلفي ازجمله مديريت، حسابداري، امور اداري و بازرگاني، مسئول برنامه ريز ي، مسئول فني، رختشوخانه، مسئول انبار، آزمايشگاه كنترل، كنترل حين توليد، سنتز، فرمولاسيون،مديريت توليد، سرپرست توليد، بسته بندي، پوشش، تاسيسات، مديريت فني انبار، بسته بندي و مواد اوليه است. كه آزمايشهاي انجام شده توسط شيميست در مورد مواد اوليه و كيفيت دارو در آزمايشگاه كنترل صورت مي گيرد.
 

بخش اول

اداره تحقيقات اناليتيك، كنترل و تضمين كيفيت
شواهد تاريخي موجود درصنعت داروسازي مبين اين حقيقت است كه پيدايش اداره تحقيقات اناليتيك و كنترل و تضمين كيفيت در شركتهاي داروسازي بواسطه احساس نياز به هشدار اخطار و همچنين كنترل مراحل مختلف ساخت بوسيله قسمتي مستقل از توليد بوده است تا بتوان با اين روند فراورده هاي دارويي مرغوبي راتوليد نمود. اين كنترلها واخطارها به اين قرار است:
-    آزمايشگاه شناسايي وخلوص براي مواد اوليه دارويي و مواد جانبي قبل از توليد
-    كنترل حين ساخت IPC به منظور تضمين صحت انجام مراحل توليدي
-    آناليز محصول نهايي جهت ضمانت تطبيق آن با كليه الزامات فارماكوپه
-    بازرسي برچسب ظروف وديگر مواد بسته بندي جهت صحت و مطابقت آنها با استانداردهاي مربوطه.
گروه تحقيقات اناليتيك مسئول ابداع و تكميل روشهاي كمي براي آناليز مواد جانبي و محصولات نهايي مي باشد. متعاقب نمونه برداري، پرسنل اين بخش اقدام به آناليز وتعيين مقدار آنها مي كند.
در اواخر دهه 60 واوايل دهه 70 مسئوليتهاي جديدي بعهده تحقيقات  اناليتيك و كنترل و تضمين كيفيت گذاشته شد. بطوريكه امروزه توسعه روشهاي اندازه گيري داروها و متابوليتهاي آنها در مايعات بيولوژيكي توسط تحقيقات اناليتيك با سرعت وصف ناپذيري درحال انجام است. اين درحالي است كه كنترل وتضمين كيفيت ضمانت انجام مراحل توليدي را منطبق با مقررات GMP سدي را درمقابل مسائل و مشكلات توليدي فراهم مي كند از جمله مشكلات توليدي ميتوان آلودگي ميكروبي آلودگي متقابل اختلاط دو محصول وعمليات اضافي را نام برد.
ذيلاً وظايف اصلي و مهم بخش تحقيقات اناليتيك آورده مي شود:
1- توسعه روشهاي كمي و كيفي براي آناليز مواد اوليه دارويي و محصول تمام شده بانضمام توسعه روشهاي آناليز دقيق و حساس براي رديابي ناخالصي‌ها. دراغلب موارد تعيين مقدار ماده موثر در حضور مواد مزاحم انجام مي‌گيرد. لذا در اين گونه موارد مي بايست از روشهاي ويژه اي بهره جست تا اثر مواد مزاحم از بين برود.
امروزه محققين شيمي تجزيه مي بايست متدهايي را تدبير كنند تا به بركت وجود دستگاههاي بسيار حساس مواد دارويي كمپلكس را بررسي نموده آنها را تعيين مقدار كنند. گاهي غلظت اين مواد در فرمولاسيون نهايي به حد ميكروگرم مي رسد و يا درخصوص ناخالصيها اين ميزان به حد پايين تر از نانوگرم و پيكو گرم مي رسد.
2-توسعه روشهاي اناليتيك جهت مطالعات پايداري و تعيين تاريخ انقضاي داروها.
با استفاده از اين روشها مي توان به سوالهايي از اين قبيل پاسخ داد چگونه يك دارو فاسد مي شود؟ محصولات روند فساد را چگونه مي توان شناسايي و سپس اندازه گيري كرد؟
چگونه ميتوان به طور انتخابي آن مقدار از دارو كه بعد از نگهداري درشرايط معمولي يا تسريع شده به طور دست نخورده و فعال باقي مي ماند اندازه گيري نمود؟
3-توسعه و مدرنيزه كردن روشها جهت شناسايي وتعيين مقدار داروها و متابوليتهاي آنها در مايعات بيولوژيكي . امروزه به دليل تمايل فزاينده مراجع پزشكي و دارويي به دانش فارماكو كينتيك و تاثير آنها بر زيست دستيابي محصولات دارويي در شركتهاي داروسازي پروژه هاي متعددي انجام و يا در حال انجام مي باشد.
متخصصين شيمي تجزيه همواره مواجه با مشكل شناسايي و اندازه گيري مقادير بسيار جزئي داروها و متابوليتهاي آنها درمايعات بيولوژيك بوده اند. خصوصاً آنكه عوامل مداخله كننده فراواني كه در مايعات بيولوژيك وجود دارد مزيد بر اين مشكل است.


فهرست مطالب
عنوان                                         صفحه
مقدمه    1
تاريخچه     3
داروهاي توليد شده در شركت داروسازي آريا     6
بخش اول     7
اداره تحقيقات اناليتيك و كنترل كيفيت     8
وسايل آزمايشگاه كنترل     11
روش كار با دستگاه KF كارل فيشر    16
طراحي و فرمولاسيون يك قرص    17
مطالعات قبل از فرمولاسيون     19
مراحل اصولي طراحي يك قرص     19
خواص مورد نظر در مورد يك داروي جديد    20
اصول اساسي توليد قرص    21
ويژگي هاي قرص    23
اختصاصات فيزيكي قرص    24
عواملي كه در سرعت انحلال داروها دخالت دارند    37
اداره توليد    40
بخش دوم     47
آزمايش تعيين مقدار ايبوپروفن 400 ميلي گرم    49
آزمايش تعيين مقدار استامينوفن 325 ميلي گرم    54
آزمايش حلاليت استامينوفن 325 ميلي گرم    57
تعيين مقدار رطوبت استامينوفن 325 ميلي گرم    60
آزمايش حلاليت سيمواستاتين 20 ميلي گرم     62
آزمايش تعيين مقدار املوديپين 50 ميلي گرم     65
آزمايش حلاليت ايندومتاسين 75 ميلي گرم    69
آزمايش تعيين مقدار رانيتيدين 150 ميلي گرم    74
آزمايش تعيين مقدار بيسموت 120 ميلي گرم    77
آزمايش تعيين مقدار استامينوفن كدئين 20/300 ميلي گرم    81
روش نمونه برداري و آناليز ماده اوليه متيلن كلرايد    86
بخش سوم     95
ايندومتاسين     96
رانيتيدين HCL     100
استامنيوفن    103