موضوع تحقیق : حافظه
حافظه شامل آن دسته از فعاليتهايي است كه بصورت حفظ، يادآوري، تشخيص و انجام آنچه در گذشته آموخته شده است ظاهر مي گردد بعضي حافظه را يكي از اشكال يادگيري مي دانند دسته اي آنرا نتيجه و دليل يادگيري فرض مي كنند پاره اي از روانشناسان حافظه را فعاليتي مي دانند كه در عين ارتباط با يادگيري جدا از آن نيست
به نظر اين دسته فرد ابتدا بايد چيزي را ياد بگيرد، آنگاه آنرا حفظ كند و در موقع معين بخاطر آورد و بالاخره تشخيص دهد كه اين امر را در گذشته آموخته است حافظه از يادگيري جدا نيست و از جهتي عين يادگيري مي باشد خصوصيت عمده حافظه حفظ و نگهداري است يادآوري، تشخيص و اجرا، آثار و نتايج حفظ مي باشند آنچه درباره يادگيري گفته مي شود در مورد حفظ نيز قابل بحث مي باشد روي اين اصل نميتوان اين دو جنبه از فعاليت ذهن را جدا از هم فرض نمود
چنانچه در مورد يادگيري بيان نموديم ثورندايك و پيروان او يادگيري را نتيجه ارتباطات عصبي مي دانند و اصل تمرين و تكرار را پايه و اساس اين جريان قرار مي دهند
بعضي از روانشناسان حفظ را نيز نتيجه برقراري ارتباطات عصبي فرض مي كنند و تحقق آنرا نتيجه تمرين و تكرار مي دانند بنظر اين عده يادگيري و حفظ يك جريان است همانطور كه ديديم تمرين و تكرار شرط اساسي يادگيري نيست ممكن است امري را يكمرتبه انجام داد يا مطالعه كرد و آنرا ياد گرفت و بدون تكرار و تمرين بعد از زمان طولاني آنرا بخاطر آورد و دوباره انجام داد با اينكه در جريان حفظ و يادگيري دستگاه عصبي دخالت كامل دارند و وقتي پوشش مغزي دچار لطمه و آسيب شود عمل يادگيري و حفظ را م ختل ميسازد معذلك نميتوان تغييرات عصبي را پايه و اساس حفظ و يادگيري قرار داد
آن دسته از روانشناسان كه پايه و اساس يادگيري را تداعي معاني يا برقراري عكس العمل مشروط مي دانند حفظ را نيز نتيجه همين جريان فرض مي كنند به نظر ايندسته مشابهت و مجاورت، اساس حفظ را تشكيل مي دهند يادآوري و تشخيص نيز در اثر تداعي واحد بدون اراده يا از طريق ايجاد نداعيهاي متعدد و با دخالت اراده انجام ميشود
پيروان گشتاليت عقيده دارند وقتي در جريان يادگيري كل موقعيت و كل موضوع مورد توجه شخص يادگيرنده باشد جريان يادگيري و حفظ به نحو كامل انجام ميشود
چنانچه خواهيم ديد عوامل مؤثر در يادگيري در جريان حفظ و يادآوري نيز تأثير دارند خلاصه آنچه سبب يادگيري ميشود در حفظ و يادآوري نيز تأثير دارد روي همين زمينه اين دوجريان از هم جدا نيستند
Garrett مؤلف كتاب روانشناسي عمومي دو نوع حافظه را مورد بحث قرار مي دهد:
1 حافظه زباني Verbal كه حفظ و يادآوري نامها و تاريخها و مانند اينها را انجام ميدهد
2 حافظه عضلاني يا عملي كه طرز كار و روش انجام امري را كه در گذشته فرد آموخته است حفظ مي نمايد؛ مثلا طرز ماشين نويسي، رانندگي ، شنا كه فرد در گذشته آموخته و بعداز مدتي متار كه دوباره انجام ميدهد در هر دو مورد فرد عكس العملهايي را كه در گذشته آموخته است دوباره به وجود مي آورد
Sperling مؤلف كتاب روانشناسي ساده شده آنچه را كه مربوط به طرز كار و روش انجام امري است به عادت ارتباط مي دهد وحفظ و يادآوري اينگونه امور را نتيجه تشكيل عادت تلقي مي كند به نظر او كار حافظه كسب و حفظ كلمات، علامتها و تجربياتي است كه فرد از روي آگاهي تحصيل مي نمايد
خلاصه، او امور زباني را به حافظه نسبت مي دهد و امور غيرزباني را مربوط به عادت ميداند امور زباني مثل بيان امري كه در گذشته رخ داده است از امور غيرزياني يا از مهارتهاي بدني جدا نيست چنانچه شهادت درباره امري مستلزم سخن گفتن يا نوشتن است به همين طريق امور و فعاليتهاي غيرزباني مثل رانندگي، ماشين نويسي از فعاليتهاي زباني كه غالباً بصورت درك مفاهيم و بيان آنها نيز ظاهر ميگردد مجزا نيست
عادات شامل اعمال قابل مشاهده مثل لباس پوشيدن، رانندگي، ماشين نويسي و اعمال غيرقابل مشاهده از قبيل با خود صحبت كردن در موقع مطالعه و انجام اعمال اصلي حساب در ذهن نيز مي شود
براي حافظه مراحل مختلف يا جنبه هاي گوناگون ذكر كرده اند:
Garrett چهار جنبه براي حافظه بيان مي نمايد:
(1) توجه Fixation كه آنرا به تحصيل و كسب Acquisition نيز تعبير مي نمايد (2) حفظ Retention (3) يادآوري Recall و (4) تشخيص Recognition
بعضي پنج جنبه براي حافظه ذكر مي نمايند: (1) فراگيري يا كسب (2) تشخيص (3) يادآوري (4) توليد مجدد Reproduction و (5) اجرا Performance
براي اينكه امري رد خاطر باقي بماند ابتدا فرد بايد آنرا فرا گيرد حفظ مهارتها يا عادات، تمايلات و ادراكات مستلزم فراگرفتن آنهاست
افرادي كه نمي توانند دقت يا توجه خود را به امر خاصي معطوف دارند، در كسب و فراگرفتن آن امر دچار اشكال مي شوند معمولا بيماران رواني نمي توانند امر معيني را مورد توجه قرار دهند
پيرمردها نيز در جريان توجه يا دقت با اشكال روبرو هستند بعضي اين امر را نتيجه پژمردگي بافتهاي مغز يا از دست رفتن خاصيت ارتجاعي مراكز عصبي مي دانند ولي اشخاصي هستند كه در دوران كهولت نيز به آساني امور را فرا مي گيرند در هر حال تمايلات ا شخاص پير واشتغالات ذهني آنها ممكن است در انصراف ذهن ايشان از شيء معين م ؤثر باشد بچه ها نيز در اثر كم حوصلگي يا بواسطه تمايلات متنوع كمتر دقت و توجه خود را روي امر خاصي متمركز مي سازند
معمولا افراد در مقابل محركهاي مختلف قرار دارند وقتي محرك خاصي روي فرد اثر مي گذارد كه توجه او را به خود جلب كند و محركهاي ديگر را از نظر او دور بدارد تعدد محركها مانع جلب توجه فرد به هر يك از آنها مي شود در شرايط خاصي فرد نمي تواند وقت خود را به طرف امر معيني معطوف دارد
(۱) روش اندازه گیری حدود حفظ ۹
(۳) اندازه گیری حفظ از راه تشخیص ۱۰
(۴) اندازه گیری حفظ از طریق تولید مجدد ۱۰
(۵) یادآوری اموری که با هم درک شده اند ۱۰
عقب راندن (Repression) 18
۵ اجرای تمرین در وقت غیرمتمرکز یا پراکنده ۲۴
مبانی و شیوه های تقویت حافظه ۴۱
حافظه در روانشناسی اثر هاری لورین ترجمه مشفق همدانی ۵۲
استعداد خلاقه خود را پرورش دهید ۶۸
فعالیت خلاقه، نیروی هوش خلاقه را پرورش می دهد ۶۹
آیا میل دارید عادات را ریشه کن کنید؟ ۷۳
تمرکز فکری رمز موفقیت است ۷۷
یادآوری نام ها بدون استفاده از خاطره صورت ۸۱
چگونه می توان به وسیله صورت نام را به یاد آورد؟ ۸۴
پیش بینی بی مورد نکنید ۸۸
دلهره های روانه را چگونه باید تلقی کرد؟ ۹۴
برای دیگران درد دل کنید ۹۶
دیگر از چه چیزهایی دلهره دارید؟ ۹۸