موضوع : معرفی JIT

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده ی چاپ می باشد

•    تاریخچه وتکامل تولیدبهنگام:
 JITیک فلسفه مدیریت ژاپنی است که ازاوایل دهه 1970دربسیاری از موسسات تولیدی ژاپن مورد استفاده قرارگرفت. این فلسفه اولین بار توسط «تائیچی اونو» درشرکت تویوتا به عنوان ابزاری برای برآورده ساختن خواسته مشتری باحداقل تاخیرمعرفی وبه کارگرفته شد. به همین دلیل تائیچی اونواغلب پدرنظام بهنگام نامیده می شود.کارخانجات تویوتا اولین محلی بودندکه نظام بهنگام درآن مطرح گردید. این نظام دربحران نفتی سال1973 مورد حمایت وسیعی قرار گرفت وپس ازآن توسط بسیاری سازمانهای دیگر انتخاب گردید.
JITدرآغازبه عنوان روشی برای کاهش سطوح موجودی انبارهای ژاپنی مطرح بود.امروزه JITبه یک فلسفه مدیریتی شامل مجموعه ای ازعلوم ودراختیارگرفتن یک سری جامع ازاصول وتکنیکهای تولید گسترش یافته است. تولید بهنگام درصورتیکه به شکل مناسب دریک سازمان به کارگرفته شود ظرفیت تقویت مزیت رقابتی سازمان رادربازار به شکل اساسی باکاهش اتلافها وبهبودکیفیت محصول وبهره وری تولید دارا خواهدبود.
درژاپن زمینه های فرهنگی قوی درارتباط با ظهورJITوجوددارد.اخلاق کارژاپنی یکی ازاین عوامل است.اخلاق کارژاپنی دربرگیرنده نظریات زیراست:
•    کارکنان دارای انگیزه قوی برای دنبال نمودن بهبود دائمی وبرتری نسبت به آنچه که هم اکنون وجودداردهستند.
•    شرکتها برکارگروهی شامل ترکیب استعدادهاوتقسیم دانش،مهارتهای حل مشکلات، ارائه نظرات ودستیابی به یک هدف مشترک تاکید دارند.
•    کاروتلاش براستفاده از اوقات فراغت مقدم است.
•    کارکنان تمایل دارند که درتمام دوران شغلی خوددریک شرکت بمانند.
•    حس برابری وتفکرکارگروهی به میزان بسیاربالا درژاپنی وجود دارد.
علاوه براینJITبه عنوان وسیله ای برای دستیابی به بالاترین سطوح بکارگیری منابع محدود موجود خود شناخته شد.
چند مشخصه فرهنگی ژاپنی مناسب که ممکن است با JITمرتبط باشند به شرح زیراست:
•    مدیریتJITاین امکان را به مدیریت می دهدکه تقاضای مشتری رابدون توجه به سطح تقاضا براورده نماید.
•    مقدار زمان حدفاصل بین ورود مولد،فرایندومونتاژمحصول نهایی برای مشتریان با تکنیکهای تولید JITحداقل می شود.
•    JITامکان کاهش درمواد اولیه،کاردرجریان ساخت وموجودی کالاهای ساخته شده رافراهم آورد.
•    تکنیکهای تولیدJITازظروف برای نگهداری قطعات استفاده می کند.
•    یکی ازاجزای تولیدJITنیازمند آن است که کارخانه تمیز باشد.
•    تولید بهنگام ازعلائم نمایان برای نشان دادن وضعیت ماشین آلات استفاده می کند.
هنگامی که اصطلاح«JIT=JUST IN TIME» برای اولین باردرفرهنگ مدیریت استفاده شد می توانست معنای مختلفی برای افرادمختلف داشته باشد.سیستم تولیدیJIT ازنظراینکه درجهت کاهش ضایعات گام برمی دارد،یک رویکرد مدیریت عملیاتی وازاین نظرکه یکی ازاهداف آن بهبود کارایی وکیفیت است،یک رویکردمدیریت تکنیکی به شمار می رود.ازطرفی بعضیها آنرابه دلیل اینکه سیستم تولیدی JITیک مفهوم تولیدجامع است رویکرداستراتژیک نامیده اند.درعمل سیستم تولیدی JITقبل ازآنکه رویکردعملیاتی تکنیکی  ویا استراتژیک باشدیک راهکار برای تسهیل عملیات است.
هدف اصلی سیستم تولیدیJITمی تواند حاوی یک سری اصول شناخته شده مورد نیازبرای موفقیتهای عملیاتی شرکتهایی باشدکه دارای رقبای زیادی هستند.این اصول ازژاپن شروع شد و بعدها درایلالات متحده درجهت مدیریت موجودیها رشدپیداکرد.این اصول بعدها درسایر جنبه های مدیریت مثل مدیریت تولید، مدیریت کیفیت بکارگرفته شد.همانطورکه موفقیت سیستم JITبه عوامل داخلی سازمان بستگی داردبه مشارکت عوامل خارج ازسازمان مثل فروشندگان وعرضه کنندگان موادنیزنیاز است.درطول دهه1980تاکیداساسی بیشتربرروی منابع انسانی سیستمJITوهمچنین محیطی بودکه عوامل انسانی درآن کار می کنند.لذا دراین زمانJITبرروی کارکرد خدماتی واداری توسعه پیداکرد.
ازنظررویکرد مدیریت تولید سیستم تولیدیJITبه این معنی است که خرید موادخام وسایرقطعات تولید فقط درزمان مصرف این موادقطعات درفرایند تولید ازفروشندگان تحویل شوند.وازطرفی تولیدزمانی انجام خواهدشدکه سفارش ازمشتری گرفته شود به همین خاطر این سیستم تولید رااصطلاحا «سیستم کشش تولید- تقاضا» نیز نامیده اند،زیراتا مشتری تقاضا نکند تولیدی انجام نمی شود لذا عکس سیستم تولیدی سنتی است که درآن موادتاحدممکن به فرایندتولید تزریق می شودوفرایندنیزتا حدممکن تولید میکند.این رویکرددارای اصول متعددی است.اگرشرکتی بخواهداین رویکردرادرفرایند تولیدخودبه کاراندازدبایستی تمام این اصول را تا حدامکان پیاده کند:
•    تهیه فهرست وجدول تولید روزانه.
•    تهیه یک جدول تولیدی که ازقابلیت انعطاف برخوردار باشد.
•    به کارانداختن سیستم کشش تولیدتقاضاوحذف ضایعات.
•    بهبودوتوسعه میزان انعطاف تغییرات انواع محصولات.
•    بهبودوتوسعه ارتباطات فکری کارکنان تولید.
•    کاهش هزینه های راه اندازی تولیدی.
•    دادن اختیارات به کارگران تولید،درجهت تعیین جریان تولید.
•    تهیه جدولی برای مواقعی که تولید درکمترازظرفیت کامل است.
•    افزایش استانداردهای پردازش وتولیدمحصول.
•    شناسایی مداوم واصلاح همه مشکلات مدیریتی تولید.
•    تعریف نظام بهنگام:
نظام تولید بهنگام موضوعی است که افرادمختلف به صورتهای متفاوتی آنرا شرح داده اند ودرمتون مختلف با عبارتهای گوناگون تعریف شده است.آنچه که دربین بسیاری ازاین تعاریفها وتوضیحات مشترک می باشدعدم تفهیم کامل موضوع تولید بهنگام است.دربسیاری ازاین نوشته هاوگفته ها ازتولیدبهنگام به عنوان تکنیکی درکنترل موجودی یادشده است وآن را مترادف با موجودی صفردانسته اند.موجودی صفرهدف تولید بهنگام نیست.نظرمبتکراین موضوع یعنی تائیچی اونو نیزهمین است وی درجایی می گوید:« موجودی صفرحرف بیهوده ای بیش نیست». فلسفه تولید بهنگام یکی ازجدیدترین پدیده ها درزمینه مدیریت تولید می باشد وامروزه درکتابهایی که درموضوعهای مدیریت تولید،کنترل موجودی،کنترل کیفیت، حسابداری صنعتی ورفتار سازمانی نگاشته می شودیک فصل یا قسمتهایی به آن اختصاص دارد. نظام تولیدبهنگام چیزی بیشترازمدیریت کالاوحمل ونقل مواداست.یک فلسفه وتفکراست که هدف آن«حذف جامع اتلاف»وجلوگیری ازبه هدر رفتن منابع درهمه فعالیتها می باشد. مبتکراین تفکردراین مورد گفته است:«هدف ما حذف جامع اتلاف وبیهودگی است.»
درباره اهمیت موضوع نویسنده ای معتقد است که نظام تولید بهنگام یک انقلاب درساخت وتولیداست وبا انقلاب سال 1908 هنری فورد یعنی ابداع روش نوین ساخت خودروبه طریقه تولیدانبوه وخط مونتاژکه به طورچشمگیرتولید اتومبیل را افزایش داد،قابل مقایسه می باشد. دریک جمع بندی ازتعاریف وتوضیحاتی که درموردتولید بهنگام ارائه شده است می توانیم بگوییم:
« نظام تولید بهنگام تفکرونگرشی نوین دراداره سازمانهای صنعتی است که با اصول،تکنیکهاوروشهای برخاسته ازآن،حذف جامع وکامل اتلاف وافزایش بهره وری رادرتمامی فعالیتها اعم ازداخل وخارج سازمان دنبال می کند.»
واژه به موقع معادل اصطلاحی انگلیسی است که درزبان فارسی می توان واژه هایی مانند «درست به موقع»،«دقیقا به موقع»و«فقط به موقع» را نیزبرای آن به کاربرد.اضافه کردن این پیشوندها به کلمه به مقع یا بهنگام برای تاکیدوپافشاری بیشتربربه موقع بودن،درمرتبه نخست کارراباکیفیت مطلوب انجام دادن، امورخرید،تولیدودیگرفعالیتهای لازم رادقیقا درزمان مناسب انجام دادن،صورت گرفته است.بهنگام بودن نظام مستلزم بهنگام بودن «همه اجزای آن» است.زودتربودن، دیرتربودن وزیادتروکمتربودن اشکال مختلف اتلاف هستند.ذکراین پسوندها حاکی ازتعهدوتقید مجموعه سازمان وکارخانه به اجرای مناسب وبه موقع برنامه ها وکسب اهداف می باشد.JITیعنی«فقط» به موقع،نه زودترنه دیرتر،لذا همچنان که تایچی اونوگفته است باید کلمه ای راکه حاوی تاکیدوتقید به بهنگام بودن باشد اضافه کنیم.
•    نظام بهنگام دریک نگاه:
قبل ازپرداختن به جزئیات نظام بهنگام،چگونگی عملکرد نظام بطورخلاصه ارائه می شود. کارنظام بابرنامه تفصیلی تولیدوکارکردن به سمت عقب یعنی ازقسمت فروش ومرحله نهایی تولید به سمت مراحل تولید ومونتاژ، و سرانجام تامین کنندگان قطعات و مواداولیه شروع  می شود.برنامه تفصیلی برای یک تاسه ماه آینده طراحی می شدتامراکزکاری وتامین کنندگان موادوقطعات بتوانندبرنامه کاری خودراتهیه کنند.برنامه روزانه نیزباتوجه به برنامه ماهانه تدوین می شود.کوچک بودن حجم بهردرنظام بهنگام یک اصل مهم است.درنظام تولیدبهنگام ازیک نظام ساده گردش مواد که کانبان(kanban) نامیده می شود برای حرکت موادازیک مرکزکاری به مرکزکاری دیگراستفاده می شود.قطعات درپالتهای کوچک واستاندارد نگهداری می شوند.وتنها تعداد مشخصی ازاین پالتها درنظام وجود دارد.وقتی که همه پالتها پرشد،ماشینهاخاموش شده وتازمانیکه مرحله بعدی تولید(ایستگاه کاری بعد) پالت خالی ارائه نکند،هیچ قطعه دیگری تولیدنمی شود.بنابراین موجودی درجریان فقط محدودبه پالتهای موجودبوده وقطعات فقط درزمانیکه موردنیازاست تولید می شود.درزمانیکه تولیدقطعات موردنیاز قبل ازاتمام روز کاری تکمیل می شود کارگران درهسته های کنترل کیفی ودرکارهای تیمی دیگربرای بهبود سیستم شرکت می کنند.تولید قطعات دردسته یابهرهای یک عددی هدف ایده ال نظام بهنگام است.
تاکیدبرکاهش حجم بهرولزوم تغییرات زیادوسریع،آموزش وپرورش کارگرانی باچند مهارت ووظیفه راضروری می نماید.آموزشهای چندگانه بطوریکه کارکنان بتوانند ازیک ماشین به سراغ ماشین دیگربروندوهمچنین خودشان بتوانندکارهای آماده سازی،نگهداری وتعمیرماشین راانجام دهندلازم می شود.نظام بهنگام نه تنها نیازبه مهارتهای وسیعتری دارد،بلکه کارگروهی وهماهنگی افرادباهم نیزمهم است،زیرا موجودی کافی برای مقابله بامشکلاتی که به وجودمی آید،وجودندارد.لذاکل نظام تولیدبایدبه طورنزدیکتری به وسیله کارگران همامنگ شود.استقرارتجهیزات ودستگاههادرنظام بهگام باید استقراری متناسب باآن باشدزیراموجودی کالادرسطح کارگاه نگهداری می شود،نه درانبارهاوبین فرایندها.بطوریقین درنظام تولید بهنگام کیفیت کالا عاملی اساسی است.نه تنها اقلام معیوب سبب اتلاف هزینه مواد،دستمزدو سرباری که برای ایجاد آن انجام شده است،می گردد،بلکه باعث توقف خط تولیدنیزمی شود. ازآنجاکه هیچ موجودی برای جبران اشتباه نگهداری نمی شود،قطعات وموادارسالی به کارخانه باید دارای کیفیت کامل باشند.نظام بهنگام دستیابی به سطح کیفیت صددرصد مطلوب را آسان نمیکند ،زیرااقلام معیوب فوراتوسط کارکنان مرحله بعدی تولید کشف می شود.
سرانجام اینکه،رابطه سازمان باتامین کنندگان مواداولیه وقطعات درنظام بهنگام رابطه ای ویژه است،تامین کنندگان قطعات اولیه ومواداولیه درواقع قسمتی ازکارخانه محسوب می شوند.آنها نیزهمانند کارگاههای داخل کارخانه پالت وکانبان دریافت میکنند.از آنان خواسته می شودکه قطعات رابطور مکررودربهرهای کوچک مستقیما به خطوط تولیدحمل کنند.بهینه سازی روشهای حمل ونزدیک بودن سازندگان به کارخانه خریدار،برای هماهنگی بهترآن بانظام بهنگام ضروری است.همچنین ازفروشندگان درخواست می شود که قطعات وموادی را که دارای کیفیت کامل مطلوب است تولیدوارسال نمایند.

فهرست مطالب
موضوع
فصل اول:معرفی JIT 5
تاريخچه وتکامل توليد بهنگام  6
تعريف نظام بهنگام  9
نظام بهنگام دريک نگاه  10
مبانی توليد بهنگام  14
اجزای توليد بهنگام  15
اهداف توليد بهنگام  18
مزاياومحدوديتهای JIT 20
منطق اجرایJIT23
پيش نيازهای يک برنامه JIT 26
برنامه ريزی نظام توليد بهنگام  27
فصل دوم:اجرای برنامه JIT 36
مقدمه  37
1- ايجاد يک استراتژی اجرايی  38
2- يک برنامه عملياتی برای اجرا  40
  1-2-وقتی فعاليتهای اجرای JITتکمیل می شود 42
   2-2-چگونه فعاليتهای اجرايی JITانجام می شود 43
3-  سيستمهای جمع آوری وسنجش داده ها43
4-  پروژه های آزمايشی(راهنما)  47
5- بحث درمورد مقاومت کارکنان واتحاديه ها 48
      1-5- مقاومت کارکنان 49
      2-5- اتحاديه ها 50
6- فرايند اجرای JIT52
فصل سوم:کنترل JIT 54
کنترل تولیددرنظام بهنگام 55
سیستم کانبان 56
وظایف کانبان 56
تولید یکنواخت 57
کاهش زمان عملیات وزمان چرخه 60
اجرای سیستم کانبان 61
وظایف کانبان 63
انواع جریان مواد 64
گردش کانبان 67
وسعت عمل کانبان 69
فصل چهارم :ابداع کننده JIT / شرکت تویوتا 71
شرکت تویوتا72
مقدمه 73
تاریخچه73
سیستم تولیدتویوتا(TPS) 74
تولیدبهنگام(JIT)76
کانبان 76
JIDOKA 77
فلسفه وچشم اندازتویوتا 77
فرهنگ سازمانی وارزشها 78
آینده 78
تشریح مفاهیم 80
واژه نامه انگلیسی- فارسی 83
فهرست منابع 85
 فهرست جداول »
سازماندهی برنامه ریزی بهنگام 13
« فهرست نمودارها واشکال »
نظام تولید بهنگام 20
برنامه ریزی نظام بهنگام 20
سیستم حلقه بسته 61
سیستم رانش به جلو 65
سیستم کششی ازجلو 67
گردش کانبان درداخل وخارج کارخانه 70