موضوع : مسجد شیخ لطف الله

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مسجد شيخ لطف الله
يكي از زيباترين آثار تاريخي اصفهان كه هر تماشا كننده اي را خيره مي كند و نسبت به هنرمنداني كه در انجام آن دخيل بوده اند باظهار تحسين و اعجاب واميدارد مسجد شيخ لطف الله است كه در ضلع شرقي ميدان نقش جهان مقابل عمارت عالي قاپو (دولتخوانه مباركه) واقع شده و بواسطه كاشيكاري هاي معرق داخل و خارج گنبد و كتيبه هاي عالي كه مقداري از انها بخط عليرضاي تبريزي عباسي(2) است از زيبائي و ظرافت كمتر نظير دارد. اين مسجد كه شاهكاري از معماري و كاشيكاري ايران در نيمه اول قرن يازدهم هجري است بفرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع‌‌  شده و سر در زيباي آن در سال 1012 هجري به پايان رسيده و سال اتمام ساختمان و تزئينات كاشيكاري آن 1028 هجري قمري است. سال اتمام سر در مسجد بموجب كتيبه اي كه به خط ثلث با كاشي سفيد معرق بر زمينه لاجوردي نوشته شده به شرح زير است:
” امر با نشاء هذا المسجد المبارك السلطان الاعظم و الخاقان الاكرم محيي مراسم آبائه الطاهرين مروج مذهب الائمه المعصومين ابوالمظفر عباس الحسيني الموسوي الصفوي بهادر خان خلد الله تعالي ملكه و اجري في بحار التأييد فلكه ب محمد و آله الطيبين الطاهرين المعصومين صلوات الله و سلامه عليه و عليهم اجمعين متبها علي رضا العباسي 1012“(1) و سال اتمام ساختمان مسجد (1028 هجري قمري) در داخل محراب كاشيكاري معرق بي نظير آن در دو لوحه به خط نستعليق سفيد بر زمينه كاشي لاجوردي بشرح زير آمده است :
” عمل فقير حقير محتاج برحمت خدا محمد رضا بن استاد حسين بناء اصفهاني 1028“
در يك لوحه به خط نستعليق سفيد بر زمينه لاجوردي در بالاي پنجره كاشيكاري زيباي سر در بخط عليرضاي عباسي نوشته شده است:” مايه محتشمي خدمت اولاد علي است“
وجه تسميه مسجد شيخ لطف الله
شيخ لطف الله بن عبدالكريم بن ابراهيم اصلا از مردم ميس از قراي جبل عامل يعني لبنان حاليه است و خاندان او همه از فقهاي اماميه بوده چنانكه پدر و جد و حد اعلا و پسرش همه به اين عنوان اشتهار داشته اند. به مناسبت سعي بي اندازه پادشاهان صفوي در ترويج احكام مذهب تشيع و تشويق و اكرام فقهاي آن شيخ لطف الله ميسي عاملي نيز مانند جمع كثير ديگري از علماي بحرين و جبل عامل در اويل عمر از موطن خود به قصد ايران عازم و ابتداء در مشهد مقدس مقيم شد و در آنجا پس از استفاضه از محضر علماي ارض اقدس از جمله ملا عبدالله شوشتري از جانب شاه عباس بزرگ بخدمت آستانه رضوي برقرار گرديد و تا تاريخ فتنه از بكان و دست انداري ايشان بر مشهد در آن شهر مقيم بود سپس از شر ايشان به قزوين پناه جست و در آنجا بكار تدريس مشغول شد. شاه عباس او را از قزوين به اصفهان آورد و در سال 1011 در جنب ميدان نقش جهان مدرسه و مسجدي را كه هنوز هم بنام او شهرت دارد براي محل تدريس و اقامت و امامت او پي نهاد و انجام اين كار تا 1028 طول كشيد و در حين اتمام همين ساختمان بود كه شاه عباس در قسمت جنوبي ميدان شاه طرح انشاء مسجد جامع عباس يعني مسجد شاه را ريخت.
بعد از آنكه مدرسه و مسجد شيخ لطف الله براي تدريس و نماز گزاري سيخ مهيا گرديد اين مرد جليل محترم در آن مدرسه مقيم و در آن مسجد و مدرسه به امامت و تدريس مشغول گرديد و شاه براي وجه معاش او وظيفه اي معين و مقرر داشت شيخ در مسائل قديمي و فتاوي شرعي بعضي آراء و عقايد خاص داشت و به گفته مؤلف رياض العلماء با علماي هم عصر خويش در شر پاره اي از اين مسائل بغير حق مناقشه مي كرد از آنجمله اقامه نماز جمعه را در غياب امام واجب ميشمرد و شخصا در مسجد خود هر جمعه به اين عمل ادامه ميداد و مقلدين او از وي تبعيت مي كردند تأليفات شيخ بيشتر منحصر بحواشي و تعليقاتي است كه او بر كتب فقهيه علماي قبل از خود نوشته و رسائلي كه بر رد فتاوي ديني معاصرين برشته نگارش در آورده است شيخ لطف الله از علوم ادبي نيز بي نصيب نبود و گاهگاهي هم بگفتن شعر طبع آزمائي مي كرد.
 فهرست مطالب
مسجد شيخ لطف الله   
وجه تسميه مسجد شيخ لطف الله  3
خطوط بنائي در داخل مسجد شيخ لطف الله 9
كتبه هاي خط ثلث در چهار گوشه داخل مسجد شيخ لطف الله 10
كتيبه هاي دو ضلع شرقي و غربي مسجد شيخ لطف الله   12
نام شيخ لطف الله و باقر بنا در كتيبه هاي دو جانب شمالي و جنوبي مسجد13
عمارت ساعت   16
بازار قيصريه و كاروانسراي شاه   16
سردرب ضرابخانه  19
اقدامات شاه عباس كبير در مورد بازار و كالاهاي گوناگون 20
قيصريه  30
راسته‌ي بازار 35