موضوع : نقش و اهمیت سازمان نهضت سوادآموزی در توسعه سوادآموزی

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مقدمه
در آغاز’ حمدوستايش ان آغازوانجام بي انجام راكه آغازوانجام هستي تجلي اراده اوست.
اوكه باارسال رسل وفرستادن كتب نور ’بصيرت واگاهي رافراروي ادميان قراردادوراه خروج ازتاريكي هارااموخت.خداوندي كه به «قلم »و«نوشته» سوگنديادكرد: «ن والقلم ومايسطرون » واموختن باقلم را شاهدي بركريمانه ترين جلوه ربوبي خويش معرفي فرمود.تعليم وتربيت در همه جنبه هاي زندگي فردي واجتمايي نيروي نافذ وحياتي است.بديهي است كه بي سوادي با داشتن شعور وقوه درك منافاتي ندارد؛در حقيقت نبوغ درسنتهاي شفاهي همه ملت هاومردم وجود دارد؛امادرجهان كنوني تعليم وتربيت لازم ترين شرط وعامل نيرومند رشد وپيشرفت است وسواد ’يعني توانايي ساختن نمادهاي نوشتاري  ودرك انها وبه سخن ديگر خواندن ونوشتن اساسي ترين  مهارت يادگيري است؛كليدي كه دستيابي به گنج دانش راممكن مي سازد .
سوادبه عنوان ابزار يادگيري مي تواند جريان يادگيري رادرفردتقويت كندوان گونه كه كولين پاور معاون مدير كل يو نسكو در مقاله اي درباره سال جهاني سواد آموزياظهار داشته است: «سواد اموزي‘  انگونه كه عموما مورد نظر است تنها اشنايي با سه مهارت خواندن ‘نوشتن ومحاسبه نيست’ بلكه تلمه براي وفق دادن يك استعداد بالقوه ودرحقيقت يك انقلاب فرهنگي است.سواد به انسان بينشي تازه مي دهد تا به خود وجايگاهش در جهان پيرامون’  باروشي نو بنگرد. » 1
1.علل اجتمايي بي سوادي كاربردي.محسن ميرزايي.سال1380.ناشر :سازمان نهضت سواد اموزي
تاريخچه سوادآموزي             (تحقيقات كتابخانه اي)
در آغاز قرن بيست ويكم ميلادي  هستيم واين قرن نه تنها موجب تغييرات زماني خواهد’شدبلكه تغييرات عمده اي رادر شيوه زندگي بسياري از مردم به وجود خواهد اورد.قرن بيست ويكم’ قرني  است كه بر توسعه تاكيد دارد ’اما اين توسعه بيشتر به قابليت هاي نا محدود ذهني بشر بستگي دارد تا به منابع  مادي محدود؛ مردم بي سواد نمي توا نند از منابع عصر جديد براي بهبود زندگي وكشورهاي خود سود جويند وبه علت سطح پايين سواد در فعاليت هاي ملي’  از ساير كشورها عقب خواهند ماند.
بنا بر اين نگرش عميق تر به سواد ضرورتي اجتناب ناپذير است وسير تحول سواد –آموزي در انديشه صاحب نظران اين رشته بيانگر چنين ضرورتي است.
سوادآموزي كه شكل مهم وويژه آن آموزش خواندن ونوشتن ورياضيات پايه است كه به عنوان پايه واساس ايجاد اگاهي در فرد وفراهم كردن زمينه هاي رشد وتكامل او ونيز اساس ساير بر نامه هاي اموزشي بزرگسالان ضرور ت دارد.
تحول آموزش بزرگسالان درجهان:
اولين كنفرانس بين المللي اموزش بزرگسالان رادر سال 1929با شركت نمايندگان ملل اروپايي در دانشگاه كمپريج  لندن تشكيل دادند .اين كنفرانس تنها به برخي از مسايل مربوط به اموزش بزرگسالان اروپا توجه كرد.
بعد از بيست سال (1949)يونسكو باتوجه به تصميمات و قطعنامه كنفرانس مذكور’   اولين كنفرانس رسمي بين المللي اموزش بزرگسالان را در شهر السينور دانمارك ترتيب داد كه از 25نماينده شركت كننده دران فقط 6نماينده از كشورهاي جهان سوم بود.
از سال 1960به بعد يعني در فاصله پنج سالي كه كنفرانس وزراي آموزش وپرورش جهان در سال 1965در تهران برگزار گرديد ’ مفاهيم تازه اي در زمينه اموزش بزرگسالان جاي خود را باز كردند وبسياري از كشورهاي جهان ’ به ويژه كشور -هاي جهان سوم به اجراي برنامه هاي وسيع اموزشي براي بزرگسالان با تاكيد بر بعد سواد آموزيعلاقمند گرديدند .1
پس از كنفرانس تهران’  شهر توكيو ميزبان كنفرانس جهاني اموزش بزرگسالان شد در اين كنفرانس كه در سال 1972ترتيب يافت مقرر گرديد كه نيروي انساني كشورها بايستي بيش از هرزمان ديگر در جهت توسعه’  عمران وتوليد بيشتر مجهز شود واموزش وپرورش به عنوان عامل اصلي تغيير جوامع در زمينه هاي مختلف كشاورزي وصنعتي مورد توجه قرار گيرد.
در اين مورد كنفرانس باز هم با اشاره به مسئله بي سوادي ومبارزه پي گير عليه ان تاكيد كرد.
كميته ملي پيكار جهاني بابي سوادي:
درزمستان سال 1343كميته اي به نام كميته ملي پيكار جهاني با بي سوادي تشكيل شد كه اكثر شخصيتهاي مملكتي در ان عضويت داشتند.اين كميته شعباتي نيز در مراكز استانها زير نظر استانداران درمراكزشهرستا نها وبخشها زير نظرفرمانداران وبخشداران وعضويت مسئولان اموزش وپرورش واشخاص علاقمند داير كرد.فعاليت وسيع كميته –هاي مذ كور از سال1346اغازشد وبراي جلب بي سوادان به كلا سهاي مبارزه با بي سوادي به اقدامات زير دست زد.
1.امورش بزرگسالان.عيسي ابراهيم زاده.سال1372-74.ناشردانشگاه پيام نور.ص33و32
1.استفاده از راديو وتلوزيون ومطبوعات وپوسترهاي تبليغاتي براي تشريح مزاياي با -سوادي وتشويق بي سوادان براي شركت در كلاسها.
2.تطيق ساعات كار كلاسها باساعات فراغت سواد اموزان.
3.استخدام  پرستار براي نگهداري كودكان مادراني كه در كلاسها شركت مي -جويند.
4.ملزم كردن كار كنان بي سواد دولت ومؤسسات وابسته به دولت براي شركت در كلاسها.
5.قائل شدن مزايايي براي نوسوادان از قبيل تقدم در استخدام’ترفيع’دريافت دستمزد بيشترو…1
در ايران باستان دراوج قدرت ساسانيان باوجود گسترش نسبي اموزش عالي دربين فرزندان طبقات ممتازومرفه ’ مردم خواندن ونو شتن بهره اي نداشتند و اموزش خواندن ونوشتن به فرزندان اشراف وطبقات خاص اختصاص داشت.با ظهوردين مبين اسلام وتاكيد اسلام برفراگرفتن دانش درهرسن وسال’  درصدر اسلام مساجد’  مركز عمده تجمع مردم وتعليم وتربيت انان شد.از اوايل قرن دوم ’  براي تعليم  قران واصول دين ’  مكتبخانه هابيي  در جوار مساجد به وجود  امد كه در انها اموزش قران وتعليم خواندن ونوشتن مورد تاكيد بود.
علي رغم اهميتي كه فرهنگ اسلامي به تعليم وتربيت عمومي داده است ’ در دورهاي  بعدي تاريخ ايران به دلايل گوناگون درزمينه اموزش همگاني وسوادآموزيبه صورت  گسترده اقدامات جدي صورت نگرفت  و باانكه مكتبخانه ها توسعه يافته بود ولي تعداد بسياري از مردم بي سواد بودند يا سواد نوشتن نداشتند ويا امكانات اموزش براي بزرگسالان درزمينه خواندن ونوشتن فراهم نبود.
1.. امورش بزرگسالان.عيسي ابراهيم زاده.سال1372-74.ناشردانشگاه پيام نور.ص45و35
سابقه تاريخي سواد آموزيدر ايران:
پس از اعلام مشروطيت  ظاهرا نخستين كلاس به نام «  كلاس اكابر»   در سال -1327ه.ق در دبستان رحمت شيراز تاسيس شد وبتدريج براي اموزش  خواندن ونوشتن زبان فارسي به بزرگسالان ’ كلاسهايي درمدارس باهزينه مردم خيرخواه داير گرديد ’ ولي باتصويب قانون اساسي معارف در1290ه.ش  بود كه دولت ’  سياست مشخصي  براي اجراي اموزش همگاني ومبارزه با بي سوادي  تعيين واعلام كرد.1
در سال 1315ه.ش براي اولين بار نظامنامه  « تعليمات اكابري »به تصويب هيات وزيران  رسيد وبه موجب ماده 1اين نظامنامه  ’ وزارت معارف مكلف شد در سراسر كشور’  در هر دبستان دولتي يا مدرسه اي كه مقتضي بداند  كلاس اكابر براي اموزش خواندن ونوشتن وحساب به بزرگسالان و افراد بي سواد تاسيس كند.دوره تعليمات اكابر دوسال  ’  مدت هر درس دوساعت وبرنامه درسي شامل خواندن ونوشتن زبان فارسي’  حساب ومختصري اطلاعالات تاريخي‘  جغرافيايي  وتعليمات مدني بود.
تحصيل دركلا سهاي اكابر رايگان بودودرپايان دوره گواهينامه كلاس اكابر داده مي-شدكه ارزش تحصيلي ان بعدها معادل كلاس سوم ابتدايي شد.درسال 1322كلاسهاي اكابر باعنوان جديد « اموزش سالمندان» فعاليت خودرا اغاز كرد ودر سال 1335 باعنوان« اموزش بزرگسا لان»  سواد آموزيمورد توجه قرار گرفت و كتابهاي به نام   «همه   باسوادشويم » براي تدريس بزرگسالان تاليف شد .
1.سازمان وقوانين اموزش وپرورش ايران.احمدصافي.تهران1373.سمت.ص110
باتصويب طرح   «پيكار بابيسوادي»  در برنامه چهارم عمراني وقت  (1347-1351)راههاي بسياري براي مبارزه با بيسوادي در نظر گرفته شد وسمپوزيومها وسمينارهاي متعددي در اين زمينه برپا شد.
درسال1355تصميم گرفته شد  كار مبارزه بابيسوادي اصطلاحاً به صورت يك جهاد ملي درآيد  وبنابراين كار سوادآموزي به عنوان «  جهاد ملي سواداموزي»  ادامه يافت.
دقت نظر در سير تحول سوادآموزي و طرحهاي متعدد مبارزه با بيسوادي تاسال 1357مبين اين واقعيت است كه باوجود تشكيلات گسترده’بوجه مناسب’صرف وقت زياد’تشكيل سمينارها’كنگرهاوسمپوزيومهاي متعدد’تبليغات داخلي وخارجي وامارهايارائه شده طرحهاي مبارزه با بيسوادي در ايران باعدم توفيق ازنظراهداف مورد همواره بوده است.1
درتحليلي كه دراين زمينه صورت  گرفته است  ’علل متعددي بر عدم موفقيت طرحهاي مذكورارائه شده است كه به چند مورد ان اشاره مي شود:
-افزايش تدريجي تعداد بيسوادان    به علت همگاني نشدن اموزش عمومي واجباري.
-تمركزفعاليتهادرمناطق شهري وعدم توجه كافي به مناطق روستايي ونقاط دورافتاده كه  محل اجتماع اكثر  بيسوادهابوده است.
-كاغذ بازي بيش ازحدوگرايش سازمانها ي اجرايي به انجام دادن فعاليتهاي صرفاً اداري ورفع تكليف.
-عدم انطباق مواداموزشي با نيازهاي شغلي وعلايق نوسوادان.
-نداشتن معيارهاي دقيق براي ارزشيابي علمي…2
1 - سازمان وقوانين اموزش وپرورش ايران.احمدصافي.تهران1373.سمت ص 111 .
2 - .همان كتاب.112.
تعاريف آموزش بزرگسالان
درسال1976نمايندگان142كشوردراجلاس عمومي يونسكوتوصيه اي كلي  رادرموردتوسعه اموزش بزرگسالان تصويب كردند كه تعر يف زيررا نيزدربرميگيرد:  «اصطلاح آموزش بزرگسلان » دلالت بر مجموعه فعاليتهاي اموزشي سازمان يافتهاي ميكند كه صرفنظراز چگونگي محتوا’سطح’روش’رسمي بودن يانبودن اعم ازانكه دنبال اموزش دبستاني‘دبيرستاني’دانشگاهي وكارآموزيحرفه اي باشدياجايگزين انهاشود ’ به مددانهاكساني كه ازديدجامعه خودبزرگسال شناخته مي شوند استعدادهايشان رارشد مي دهند؛دانش خويش راغني تر مي سازند؛معلومات ومهارتهاي فني ياحرفهاي خودرابهبودمي بخشند يادرمسيرنوين مي اندازندونگرشهايارفتارخودرادرچشم اندازي دوگانه ومستقل اجتماعي’اقتصادي وفرهنگي متحول مي سازد.
آموزش بزرگسالان جرياني است كه دران افرادي كه به نحوي به مراكز اموزشي راه نيافته اند ويا دوره اموزشي شان قطع شد ه است اگاهانه براي آموختن مها رتهاي  گوناگون ودگر گوني يا پيشرفت اطلاعات دانش ومهارتهاي خويش فعا ليتهاي  سازمان يافته ومداومي راانجام مي دهند كه     بو سيله دولت يا او لياي امور محلي براي انها تدارك مي شود .1
نقش انگيزه دريادگيري بزرگسالان
انگيزه كه براي يادگيري انسان نقش اساسي دارد  ’   معلول عوامل دروني پيچيده است  كه شايد تركيبي از تمايلات ’  نيازها  ’  ارزوها واهداف باشد.  جداكردن  اين عوامل از يكديگر غيرممكن بوده  و مطالعه آنها بصورت
فهرست مطالب:
مقدمه.
تاريخچه سوادآموزي
تعاريف آموزش بزرگسالان
نقش انگيزه دريادگيري بزرگسالان
ظرفيت يادگيري بزرگسالان
يادگيري بزرگسالان
اهميت سوادآموزي
تشكيلات نهضت سوادآموزي
نهضت سوادآموزي واهم مقررات آن
تعريف سوادوسوادآموزي
نقش آموزشيار
مركز يادگيري محلي (clc)واهميت ان
نتيجه گيري