موضوع : مقاله معماری شهر افسوس و کتابخانه تاریخی این شهر

توضیح :این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

  شهر اِفسوس
در میان محدوده های شهرستان سلجوق و ازمیر در کنارهای دریای اژه واقع در غرب ترکیه یکی از بنادر و شهرهای باستانی جهان به نام اِفسوس قرار دارد. اولین نشانه های اسکان در این شهر مربوط به ٦٠٠٠ سال قبل از میلاد مسیح می باشد. در پژوهشهای باستانشناسی که در سالهای اخیر صورت گرفت در تپه های آیاسولوک[15] آثار تمدنهای هیتیتی[16] بدست آمد. در زمان هیتیتی ها این شهر به نام "آپاسالار" نامیده می شده و در ١٥٠٠ قبل از میلاد مهاجرانی که از یونان آمده بودند در این شهر مسکن گزیدند. بعد از ٦٥٠ قبل از میلاد شهر کم کم به اطراف معبد آرتِمیس[17] منتقل گردید. بیشتر بناهای باقی مانده کنونی آثار بجا مانده از شهری است که یکی از سرداران اسکندر مقدونی به نام لیسیماکوس[18] در سال ٣٠٠ قبل از میلاد دستور ایجاد آنرا داده است. اما آثار ارزشمند دیگری مربوط به دوران پیش و بعد از آن نیز در شهر به چشم می خورد. لیسیماکوس شهر را براساس نقشه ای جدید دوباره بنا نمود. براساس این نقشه خیابانها و کوچه های شهر بطور موازی بوده و همدیگر را بطور منظمی قطع می کنند.
عصر هلنی و دوران امپراطوری در روم باستان اوج رونق این شهر بود. بطوری که در زمان امپراطور آگوستوس به عنوان پایتخت ایالتهای آسیائی روم انتخاب گردید. براساس بناهای بجا ماند از آن دوره گمان می رود در قرون اول و دوم قبل از میلاد حدود ٢٠٠ هزار نفر در این شهر زندگی می کرده اند. در این دوره سطح تمام بناها از سنگها مرمر تراشیده شده ساخته شده بود.
در قرن ششم قبل از میلاد این شهر به همراه شهر میلتوس[19] که در جنوب آن قرار داشت بعنوان مراکز مهم فرهنگ و هنر سرزمین لیدی محسوب می گردیدند (تصویر شماره ١). افرادی همچون هیراکلیتوس[20] ، آرتمیدوروس[21] ، شاعرانی همچون کالینوس[22] و هیپوناکس[23]، عالم زبان و گرامر زونودوتوس[24] ، حکیمانی همچون سورانوس[25] و روفوس[26] در این شهر پرورش یافتند. همه این افراد در زُمره دانشمندان و مشاهیر معروف یونان و روم قرار دارند. با توجه به ساخت بندر در قرن چهارم قبل از میلاد اِفسوس به شهری تجاری تبدیل شده بود. امپراطور هادریان[27] بندر را بارها تعمیر نمود. در قرون اولیه میلادی بدلیل فعالیت بندر در شهر اِفسوس این منطقه شاهراه ارتباطی شرق به غرب را تشکیل داده بود. به واسطه همین فعالیتها شهر به صورت یکی از مراکز مهم سیاسی و اقتصادی زمان خود در آمد و پایتخت ایالتهای آسیای امپراطوری روم محسوب گردید. این اهمیت به حدی بود که معبد آرتمیس[28] بزرگترین معبد خدای آناطولی[29] در این شهر ساخته شد. همانگونه که می دانیم معبد آرتمیس یکی از شاهکارهای هنر معماری است و جزو عجایب هفتگانه دنیا محسوب می شود. بر اثر رسوبات شدید رودخانه مارنس و رود مندرس کوچک سواحل این شهر پر گردید و شهر کم کم از دریا دور گردید و در حال حاضر از سواحل دریای اژه دور مانده است.
در قرون هفتم میلادی این نواحی صحنه لشکرکشی اعراب مسلمان و جنگ آنها با مسیحیان بود. در دوران بیزانس شهر دوباره محل خود را تغییر داده و به محل ابتدائی خود در تپه های آیاسولوک منتقل گردید. در سال ١٣٣٠ میلادی این شهر توسط ترکان سلجوقی تسخیر گردید. شهر در اواخر قرن چهاردهم میلادی (قرن هشتم هجری) بعنوان مرکز حکومتی حکمرانان ترک نژاد "پسران آیدین" (آیدین اوغولاری) انتخاب شده بود. از قرن ١٦ میلادی (قرن دهم هجری) به بعد جمعیت آن رو به کاهش گذاشت و در حال حاضر در روستاها و شهرکهای کوچک واقع در اطراف این منطقه حدود ٣٠٠٠٠ نفر زندگی می کنند (یلدیز، ٢٠٠٣: ٢٢٨ – ٢٢٧؛ تونای، ١٩٧٠: ٣).
تصویر ١: نقشه مربوط به دروان اوج و شکوفائی تمدن لیدی و شهرهای باستانی مربوط به آن در غرب آسیای صغیر
طبق آمار رسمی دولت ترکیه هر ساله نزدیک به دو میلیون توریست خارجی از بناهای بجا مانده از آثار تمدن لیدی در این شهر بازدید می نمایند. این شهر تنها شهر باستانی جهان می باشد که تماماً از سنگ مرمریت ساخته شده است. آثار مهمی که در وسعت ٨ کیلومتر مربعی این شهر وجود دارند عبارتند از : معبد آرتیمس(خدای مادر): این معبد اولین معبد ساخته شده از سنگ مرمریت در جهان می باشد. بزرگی آن در ابعاد ١٣٠ × ٦٨ متر و نمای اصلی آن همانند معابد دیگر
فهرست مطالب
شهر اِفسوس
اهميت كتابخانه ها در معماري روم باستان
كتابخانه ها، بناي معماري افسوس
بنای کتابخانه شهر اِفسوس
نگاهي اجمالي به معماري افسوس
منبع