موضوع : شرکت های سهامی خصوصی
توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد
شركت سهامي
مقدمه
شركت سهامي، شكل حقوقي اغلب شركتهاي بزرگ تجارتي يا صنعتي، مانند صنايع شيميايي، ذوب آهن، بانكها، و شركتهاي بيمه، است. اين نوع شركتها به سرمايه‌هاي عظيمي نياز دارند و ممكن است سرمايه‌هاي لازم را با صدور اوراق بهادار (سهام و اوراق قرضه) يا از طريق پس‌اندازهاي مردم يا بعضي سازمانها (مانند شركتهاي بيمه، بانكها، و شركتهاي سرمايه‌گذاري) فراهم كنند.
اوراق بهادار شركتهاي سهامي، به آساني قابل نقل و انتقال است و پس‌انداز‌كنندگان با تقبل خطر مالي كمتري (در حدو د مبلغ رسمي) اطمينان دارند كه مي‌توانند اوراق بهادار مذكور را خريداري كنند، و درصورت نياز به ديگري انتقال دهند يا در بازار بورس به فروش رسانند.
تعريف شركت سهامي
شركت سهامي، شركتي است كه سرماية آن به سهام تقسيم شده و مسئوليتت صاحبان سهام، به مبلغ اسمي سهام آنها محدود است (مادة 1ل.ق.ت).
تعداد شركا در شركت سهامي نبايد از سه نفر كمتر باشد (مادة 2ل.ق.ت). در اين نوع شركتها، حقوق هريك از سهامداران در ورقه‌اي به نام «سهم» ثبت مي‌شود كه قابل نقل و انتقال بوده و تعهدات مالي آنها نيز به همان ورقه محدود است.
انواع شركت سهامي
برابر مادة 4 لايحة قانون تجارت، شركت سهامي به دو نوع تقسيم مي‌شود:
1. شركت سهامي عام: شركتي است كه قسمي از سرمايه آن از طريق فروش سهام به مردم تأمين مي‌شود؛
2. شركت سهامي خاص؛ شركتي است كه همة سرماية آن را مؤسسان در زمان تأسيس تأمين مي‌كنند.
تبصره:
در شركتهاي سهامي عام، عبارت «شركت سهامي عام» و در شركتهاي سهامي خاص عبارت «شركت سهامي خاص» بايد قبل يا بعد از نام شركت (بدون فاصله با نام شركت) در كلية اوراق، اطلاعيه‌ها و آگهيهاي شركت بطور روشن و خوانا ذكر شود.
موارد افتراق شركت سهامي عام و خاص
موارد افترق دو نوع مذكور از شركت سهامي عبارتند از:
الف) سرماية شركتهاي سهامي عام در موقع تأسيس، نبايد از پنج ميليون ريال كمتر باشد؛ در حاليكه اين حداقل سرمايه براي شركتهاي سهامي خاص، يك ميليون ريال است (مادة 5ل.ق)
ج) حداقل تعداد شركا در شركت سهامي عام، 5 نفر و در شركت سهامي خاص، 3 نفر است (موارد 3و 107ل.ق).
د) براي تأسيس شركتهاي سهامي عام، مؤسسن بايد حداقل 20% سرماية شركت را تعهد كنند و لااقل 35% مبلغ تعهد شده را در حسابي به نام «شركت در شرف تأسيس» نزد يكي از بانكها توديع نمايند؛ در حاليكه براي تأسيس و ثبت شركتهاي سهامي خاص، مؤسسان مكلفند همة سرمايه را تعهد و 35% آن را به بانك بسپارند (مادة 6 و20 ل،ق.).
هـ) در شركتهاي سهامي عام، هيئت مديره مكلف است گزارش حسابداران رسمي را نيز به حسابهاي سود و زيان و ترازنامة شركت ضميمه كند. اين تكليف براي شركت سهامي خاص پيش‌بيني نشده است.
و) در شركت سهامي عام مي‌توان به صدور اوراق قرضه مبادرت كرد؛ ولي در شركت سهامي خاص ، چنين مجوزي وجود ندارد (مادة 51ل.ق)
ز) در شركتهاي سهامي عام، مبلغ اسمي هر سهم نبايد از ده‌هزار ريال بيشر باشد، در حاليكه اين محدودي براي شركتهاي سهامي خاص در قانون پيش‌بيني نشده است (مادة 29ل.ق.)
ح) براي تأمين سرمايه و افزايش سرمايه در شركت سهامي عام، مي‌توان از طريق پذيره نويسي عمومي اقدام كرد؛ در صورتيكه در شركت سهامي خاص نمي‌توان به چنين اقدامي مبادرت كرد.
ط) در شركتهاي سهامي عام، به علت عدد شركاء مديريت شركت و صاحبان سرمايه اغلب از يكديگر تتفكيك مي‌شوند؛ اما در شركتهاي سهامي خاص، مديريت شركت معمولا به سهامداران وااگذار مي‌شود.
ي) تشريفا قانوني تشكيل شركت، در شركت سهامي عام، دو مرحله‌اي و در شركت سهامي خاص در يك مرحله انجام مي‌شود (كه چگونگي آن، در بخشهاي بعد تشريح خواهد شد).
پذيره نويسي سهام شركت
پذيره نويسي سهام عبارت است از تعهد خريد و پرداخت بهاي سهام كه پذيره‌نويسان آن را انجام مي‌دهند. خريدار سهم بايد لااقل 35% قيمت آن را به هنگام پذيره‌نويسي به طور نقد پرداخت و بقيه را تعهد كند.
براي منظور فوق بايد طرح اعلامية پذيره نويسي كه شامل مشخصات كامل شركت، ميزان سرمايه پرداخت شده و تعهد شده است، به امضاي كلية مؤسسان برسد و همراه اظهارنامه و اساسنامة شركت (برابر مواد 7و8ل.ق) به مرجع ثبت شركتها تسليم شود. اين مرجع، پس از بررسي مدارك مذكور، اجازة انتشار اعلامية پذيره نويسي را پس از آگهي در جرايد، در بانكي كه تعهد سهام نزد آنها صورت مي‌گيرد نيز در معرض ديد علاقمندان قرار دهند.
طبق ماده 12 ل.ق.ت در مهلتي كه در اعلامية پذيره نويسي معين شده است، علاقمندان به بانك مراجعه وورقة تعهد سهام را امضا مي‌كنند؛ سپس، مبلغي را كه بطور نقد بايد پرداخت شود، تأديه و در مقابل آن رسيد دريافت مي‌كنند.
تأسيس و ثبت شركتهاي سهامي خاص، به طرح اعلاميه پذيره نويسي نياز ندارد.
سازمان و عمليات شركت سهامي
سازمان شركت سهامي از واحدهاي زير تشكيل شده است
الف) واحدهاي تصميم‌گيرنده
ب) واحدهاي اداره كننده
ج) واحدهاي كنترل كننده
واحدهاي تصميم‌گيرندة شركت سهامي
در واقع واحدهاي تصميم گيرندة شركت سهامي، مجامع سهامداران است كه از اجتماع صاحبان سهام تشكيل مي‌شود. اين مجامع عبارتند از:
1. مجمع عمومي مؤسس
2. مجمع عمومي عادي
3. مجمع عمومي فوق‌العاده
مقررات مربوط به حضور تعداد لازم براي تشكيل مجمع عمومي و آراي لازم جهت اتخاذ تصميم، جز در مواردي كه به موجب قانون تكليف خاصي براي آن مقرر شده باشد، در اساسنامه معين خواهد شد( مادة 72ل.ق.ت)
ساختار سازماني شركت سهامي، به اجمال در نمودار ذيل ارائه شده‌است:
فهرست مطالبمقدمه
تعريف شركت سهامي
انواع شركت سهامي
موارد افتراق شركت سهامي عام و خاص
پذيره نويسي سهام شركت
سازمان و عمليات شركت سهامي
واحدهاي تصميم‌گيرندة شركت سهامي
الف) وظايف مجمع عمومي مؤسس (مادة 74 ل.ق)
وظايف مجامع عمومي شركتهاي سهامي
ب) وظايف عمومي عادي
ج) وظايف مجمع عمومي فوق‌العاده
واحدهاي اداره كننده
الف) وظايف و اختيارات مديران در شركت سهامي
واحدهاي كنترل كننده
مراحل تشكيل شركتهاي سهامي
هزينه‌هاي تأسيس
سرماية شركتهاي سهامي
انواع سهام
گواهينامة موقت سهام
سرماية اهدايي
حقوق صاحبان سهام
انحلال و تصفية شركت سهامي
موارد انحلال شركت
منابع و مأخذ :
عمليات حسابداري امور تصفية شركت سهامي