موضوع : بررسی اوقات فراغت دانش آموزان متوسطه

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مقدمه :
مفهوم اوقات فراغت و تمایز آن با اوقات کار و تلاش و نیازهای عادی
فراغت در لغت به معنای آسودگی و آسایش و آسوده شدن از کار روزانه معنی شده است عبارتست از رهایی موقت از کار و اشتغالات زندگی برای کسب آرامش و آسایش بیشتر . انجمن بین المللی جامعه شناسی فراغت را اینگونه تعریف نموده است:
فراغت عبارت است از مجموعه ای از اشتغالات که فرد به میل برای استراحت یا تفریح و یا به منظور توسعه ی آگاهی ها و فراگیری غیر انتفاعی  و مشارکت اجتماعی داوطلبانه بعد از رهایی از الزامات شغلی ,خانوادگی, مذهبی, اجتماعی بدان می پردازد. همان طور که از تعاریف بالا بر می آید فراغت , بیکاری و بیکارگی نیست بلکه نوعی فعالیت را شامل می شود که حتی ممکن است مهمترین و دشوارترین فعالیت ها باشد در حقیقت آنچه موضوع فراغت را مهم و تاثیر آن را با اهمیت می سازد پرداختن داوطلبانه و خارج از الزام و جبر به انجام کاری می باشد که باعث آرامش و رضایت درونی فرد می گردد. جالب است که بدانیم بسیاری از اختراعات و اکتشافات بشری که به وسیله ی دانشمندان و متفکران صورت گرفته است محصول تفکر و قوه  ابتکار وخلاقیتی است که در زمان فراغت حاصل شده است. مربیان و روانشناسان و جامعه شناسان در تعریف مفهوم ایام فراغت دیدگاههای متفاوتی را مطرح ساخته اند.7 دکتر "جی بی نیش" در کتاب فلسفه فراغت و تفریحات سالم در تعریف فراغت می گوید"فراغت مربوط به اوقاتی از زندگی انسان می شود که از کار کردن آزاد است و یا در خواب نیست و تفریحات سالم مربوط به نحوه استفاده و برداشت از این فراغت است."8 "دومازیه" جامعه شناس فرانسوی و مولف کتاب "به سوی یک تمدن فراغت"در خصوص اوقات فراغت می گوید :اوقات فراغت مجموعه فعالیت هایی است که شخص پس از ارزیابی از تعهدات و تکالیف شغلی , خانوادگی و اجتماعی به میل و اشتیاق به آن می پردازد و غرضش استراحت , تفریح, توسعه دانش , یا به کمال رساندن شخصیت خویش, به ظهور رساندن استعدادها, خلاقیت ها و یا بالاخره بسط مشارکت آزادانه در اجتماع است.9 دومازیه سه کار کرد برای ایام فراغت ذکر می نماید:
1-    استراحت به منظور رفع خستگی, جبران صدمات جسمانی و روانی ناشی از هیجانات مداوم کار.
2-    تفریح به منظور رفع خستگی ناشی از یکنواختی وظایف روزانه در کارگاه , اداره یا منزل .
3-    رشد شخصیت زیرا فراغت انسان را از کارهای روز مره وقالبهای یکنواخت کاری و قالبی شدن امور روزانه می رهاند استعدادهای بدنی و ذهنی فرد را پرورش می دهد و از همین طریق در شکل گیری شخصیت فرد موثر خواهد شد .برای خانواد ه هایی که اصرار دارند فرزندانشان در اوقات فراغت باز هم به کار درسی بپردازند و نیز افراد بزرگسالی که کار مداوم و بدون وقفه را به منظور تحصیل درآمد بیشتر انتخاب می کنند توجه به نکات زیر ضروری می نماید.
1-    رهایی از تعهدات و تکالیف شغلی و خانوادگی و اجتماعی به سورت رسمی.
2-    پرداختن به اموری که مطبوع طبع است و ساعات تهی بیکاری را پر می کند.
"به طور کلی می توان اوقاتی از زندگی کودکان و نوجوانان را جزء اوقات فراغت آنها محسوب داشت که صرف رفتن به مدرسه یا انجام تکالیف مدرسه درخانه یا اجرای فرمان بزرگترها و احیانا کار اقتصادی نشود و این اوقات بگونه ای سپری شود که به دلخواه و از روی رضایت انجام پذیرد  و سرانجام به ارضای تمایلات ایشان بینجامد . به این ترتیب بیکاری یا مدرسه نرفتن و یا هر نوع ضابطه ای که فرد را ملزم به اجرای آن باشد شامل اوقات فراغت وی نمی شود.10 در اینجا بد نیست مفهوم فعالیتهای فوق برنامه نیز روشن گردد."فعالیتهایی که به کلاس و حتی گاهی به مدرسه محدود نیست و بیش از هر عامل دیگر از میزان علاقه و تجربه و قدرت ابتکار معلم و دانش آموزان متاثر می گردد"فعالیتهای فوق برنامه"یا "فعالیتهای غیر رسمی"نامیده می شود.11 " متخصصان تعلیم و تربیت این اصل مسلم را دریافته اند که تربیت غیر مستقیم(غیر رسمی)موثرتر از تربیت مستقیم(رسمی)است و محیطها و عواملی که خود کودکان و نوجوانان انتخاب می کنند بیش از محیطها و عوامل تحمیلی در رفتار ایشان موثر است . فعالیتهای فوق برنامه چنانچه با هدف برنامه ریزی معین تدوین یابد رشد تکامل شخصیت فرد تفریح سالم و سازنده , تسهیل رشد و تکامل اجتماعی, تکمیل و پر مایه ساختن برنامه تحصیلی, رعایت تفاوتهای فردی در رغبت ها , اجتماع دانش آموزان و برقراری روابط سود بخش میان معلم و محصل و تامین هدفهای تربیت جدید را به دنبال دارد.
برنامه های ضروری
آمار ها نشان می دهد جالب ترین سرگرمی و وقت گذرانی جوا نان ونوجوانان در منزل به ترتیب  ورزش  مطا لعه و تماشای برنامه های فیلم و سریال تلویزیون است.15  رادیو و تلویزیون دو وسیله ای هستند که بیش از هر چیز مورد توجه و استفاده قرار می گیرند و عملا بیش ترین وقت فراغت را اشغال می کنند.تحقیقات در کشور های مختلف جهان نشان داده است که در سنین 6تا 16 سالگی افراد بین 12تا24 ساعت در هفته وقت خود را به تماشای تلویزیون می گذرانندو سالی 500تایک هزار ساعت وقت آنان را می گیرد.تلویزین برنامه معمول کودکان و نوجوانان را بر هم می زند و حتی ساعت خواب آنها را به عقب می اندازد و وقت مطالعه آنان را می گیرد.16 شاید بتوان ادعا نمودکه جامعه امروزه باید بخش مهمی از میزان سرمایه گذاری در خصوص ایام فراغت را روی فیلمها – سریال ها – تئاتر ها و نمایش های سمعی و بصری با هدف تبیین و تشریح فرهنگ ملی و اعتقادی اختصاص دهد. امروزه نقش تصویر و تاثیر پیام مصور و جذابیت پرده جادوئی تلویزیون وسینما بر هیچ کس پوشیده نیست و به همین دلیل سردمداران تهاجم فرهنگی از "ماهواره"بهره گرفته اند .چنانچه پیام های فرهنگی در قالب هنر تصویری ارائه گردد میزان تاثیر آن بسیار بیشتر خواهد شد . شایان ذکر است که تلویزیونباید جانشین فعالیت های فردی و اجتماعی گردد و نوجوان وجوان را به فردی پذیرا تبدیل کند و تنها وسیله سرگرم کننده و آموزنده باشد. استفاده مداوم از برنامه های تلویزیون فرد را به  گیرنده ای بدون تفکر و بدون داد و ستد اندیشه و تجزیه و تحلیل تبدیل می کند در واقع صدا و حرکت او را جلب می کند و به عدم توجه – عدم انتخاب – بی تفاوتی نسبت به آنچه عرضه می شود تبدیل می کند و فقط تماشاچی صحنه ها می گردد.
فهرست مطالب
مقدمه 1
بیان مسأله 5
اهمیت و ضرورت تحقیق 6
نیاز به اوقات فراغت 7
 الف : اوقات فراغت و بهداشت روان 7
 ب : اوقات فراغت و خلاقیت 8
 ج  : اوقات فراغت و توسعه مهارتهای شناختی 8
 د :  اوقات فراغت  و تقویت مهارتهای حصی ، حرتی و فعالیتهای  ورزشی 9
 ه : اوقات فراغت و اصلاح رفتار و تعالی شخصیت 9
 و :  اوقات فراغت و آسیب پذیریهای اجتماعی 10
برنامه های ضروری14
برنامه ریزی برای اوقات فراغت 20
اهداف اختصاصی 24
روش تحقیق 24
جامعه آماری 24
روش نمونه گیری25
روش جمع آوری اطلاعات 25
بررسی نحوه گذران اوقات فراغت دانش آآموزان دوره متوسطه 26
نتیجه گیری 27
منابع و پی نوشت 28