موضوع : مقاله از زبان مادری تا زبان بین المللی
توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد
مقدمه
شايد اين واقعيت در نگاه اول عجيب و اغراق‌آميز به‌نظر برسد که بسياري از انسان‌هاي جهان براي رفع احتياجات روزمره‌ي خود مجبورند تا چهار يا پنج زبان را بياموزند:
زبان مادري يا محلي و قومي، که زباني است که انسان از بدو تولد و اغلب از طريق پدر و مادر خود آن‌را فرا مي‌گيرد.
زبان ملي، که فراگيري آن حداکثر از زمان مدرسه رفتن آغاز مي‌گردد و بدون يادگرفتن آن زندگي در کشور مربوطه بسيار سخت و دشوار – اگر نه ناممکن - است.
زبان مذهبي، که شخص به‌خاطر درک هرچه دقيق‌تر دين و مذهب خود و انجام فرايض آن، بايد آن را فرا بگيرد.
زبان منطقه‌اي، که فراگيري آن براي افراد غيربومي ساکن در محلي که زبان مادري آن با زبان مادري شخص و/يا زبان ملي کشور مربوطه متفاوت است راه‌گشا خواهد بود.
زبان بين‌المللي، که بايد وسيله‌اي باشد براي ارتباط برقرار ساختن با تمامي کشورهاي ديگر جهان.
از بين اين پنج مجموعه‌ي زباني متفاوت، زبان‌هاي مادري و بين‌المللي مورد کم توجهي واقع شده‌اند.
زبان مادري
اهميت زبان مادري – يعني نخستين زباني که شخص توسط آن با جهان اطراف خود آشنا مي‌شود - بر هيچ‌کسي پوشيده نيست و ارزش‌گزاري نسبت به آن به‌گونه‌ي روزافزوني در حال رشد است. به‌عنوان مثال، تخصيص يک روز به‌عنوان روز جهاني زبان مادري توسط يونسکو و سازمان ملل متحد، خود گواهي قوي بر اين واقعيت است. خوشبختانه تاثير اين گام بين‌المللي مثبت در جهت بسط و توسعه‌ي زبان‌هاي مادري دنيا، در کشور ما نيز مشهود بوده است و جنبش پيشبرد زبان مادري در جامعه‌ي چند زباني ما جريان پيدا کرده است. به‌عنوان مثال، سال گذشته در تاريخ سوم اسفند ماه (21 فوريه) يعني روزي که از سوي يونسکو روز جهاني زبان مادري نام‌گذاري شده است، براي اولين بار در ايران و در شهر تبريز مراسمي به اين مناسبت برگزار شد که در خور توجه است.
البته اهميت دادن و توسعه بخشيدن به زبان مادري در عمل، مهيا ساختن هرچه بيشتر امکانات گوناگون براي آموزش کلاسيک و کاربرد بيشتر آن به صورت کتبي و شفاهي در برخوردهاي اجتماعي و رسانه‌هاي عمومي است. بستر قانوني اين مهم نيز در قوانين اساسي اکثر کشورهاي جهان گنجانده شده است، و از جمله طبق اصل پانزدهم قانون اساسي کشور ما:
” زبان و خط رسمي و مشترک مردم ايران فارسي است. اسناد و مکاتبات و متون رسمي و کتب درسي بايد با اين زبان و خط باشد ولي استفاده از زبان‌هاي محلي و قومي در مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي و تدريس ادبيات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسي آزاد است.“
بنابر اين وظيفه‌ي تمامي افراد جامعه و دولت در باره‌ي ارتقا بخشيدن هر چه بيشتر به زبان‌هاي مادري – يا چنان‌که در اصل فوق آمده، ”زبان‌هاي محلي و قومي“ اين است که راه را براي ارتقاي آموزش و کاربرد آن باز کنند.
هيچ کس مخالف يادگيري آزاد و اختياري زبان‌هاي ملل ديگر، هم‌چون فرانسوي، اسپانيايي، آلماني يا انگليسي نيست، اما آن‌چه که نبايد فراموش کرد، اصلِ يادگيري زبان مادري و تقدم آن بر آموزشِ هر زبان ملي بيگانه است.
نکته‌ي بسيار با اهميتي را که مي‌توان اضافه نمود، اين است که در کشور ما پس از گذشت بيش از 25 سال از تصويبِ قانونِ اساسي متاسفانه اين اصل قانون اساسي که مربوط به زبان‌هاي مادري است، به بوته‌ي فراموشي سپرده شده و هرگز به‌اجرا در نيامده است. در حالي‌که همه مي‌دانيم آموزش زبان مادري حق اساسي هر انساني است. همان‌گونه که تنوع زيستي در موردِ محيط زيست باعث جذابيت و مانا شدن بيشتر آن مي‌گردد، در مورد زبان‌هاي مادري يا محلي و قومي نيز، تنوع زباني سبب مطلوبيتِ بيشتر فضا و قوام هرچه بيشتر اقوام مختلف موجود در هر کشوري مي‌گردد. از اين نظر نيز، کشور ما غني است: ايران کشوري است چندزبانه که در آن علاوه بر وجود تعداد فراواني از زبان هاي گوناگون، حداقل 5 زبان موجود در آن داراي گويش‌وراني در حد چندين ميليون است. به‌عنوان مثال، زبان‌هاي فارسي، ترکي، کردي، عربي و بلوچي هر کدام در گوشه‌اي از اين سرزمين پهناور قلمروي ويژه‌ي خود را دارند. يادگيري زبان ملي – که در بند بعدي به آن مي‌پردازيم - وظيفه‌ي هر کسي است، و فراگيري زبان مادري حق ايشان.
فهرست مطالبمقدمه 1
زبان مادري 2
زبان ملي 5
زبان مذهبي 6
زبان منطقه‌اي 7
زبان بين‌المللي 7
عوارض منفي آموزشِ زباني ملي به‌عنوان زبان بين‌المللي 10
پاسخ ايده‌آل: زبان بين‌المللي بي‌طرف و فراملي 11
زبان اسپرانتو، موفق‌ترين زبان ابداعي 13
منابع : 14