موضوع : عوامل موفقیت مربی در امر تدریس و کلاس داری
توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد
روش های تدریس ،فنون كلاس‌داري و بررسي نحوه تدريس موفق در کلاس
در اين نوشته، روش‌هاي كلاس‌داري را از ديدگاه برخي از معلمين موفق و يا شاگردان دبيرستاني مي‌نگريم، لذا نمونه كارهاي موفق، با توجه به عوامل مختلف رفتاري، مورد بررسي قرار داده شده است. اين نمونه‌ها از لا به لاي نظريات دانش‌آموزان دبيرستاني كه طبيعتاً سال‌ها تجربه در شناخت انواع تدريس‌هاي موفق دارند، همچنين معلمين كه آموزش اين عزيزان را به عهده دارند و با استفاده از مجموعه مطالبي كه از ديدگاه روانشناسي انتخاب شده، همراه گرديده است.
به اميد آنكه از لا به لاي اين بحث‌ها بتوانيم بهترين روش ايجاد انگيزه، يا نحوه ارتباط صحيح با دانش‌آموزان و يا روش‌هاي بالا بردن بهره‌وري در كلاس و افزایش موفقیت دانش آموزان و معلمان را بيابيم.
هدف اصلي در تدريس
هميشه بايد در نظر داشته باشيم كه هدف اصلي در تدريس چيست؟
آيا فقط آموزش مبحث خاصي مي‌باشد، يا آنكه در ضمن آموزش بايد سعي كنيم، دانش‌آموز را به عنوان يك شهروند مؤثر و مفيد براي جامعه به بار آوريم.
يعني در نهايت روش درست زندگي كردن و انسان بودن را به او بياموزيم و از خود، خاطر خوبي در ذهن دانش‌آموزانمان به جا بگذاريم.
خاطره‌اي از روز معلم:
ساليان تدريس در گذرند و خاطراتي در ما باقي مي‌گذارند، خاطراتي كه همواره بوي تازگي خود را زير غبار زمان از دست نمي‌دهند. چه خوب است لذت داشتن چنين خاطراتي را با هم قسمت كنيم. مانند خاطره‌اي كه بوي مهرباني آن را هنوز احساس مي‌كنم.
از راهروي طويلي كه به دفتر مدرسه منتهي مي‌شد، گذشتم. مثل هر روز ازدحام روپوش سورمه‌اي‌ها، پچ‌پچ‌هاي خاص زنگ تفريح، هل دادن، خنديدن، خود شيريني‌هاي برخي شاگردان را مي‌ديدم ولي اين بار وارد جمع هيچ گروهي نشدم و دست‌هاي گچي خود را بر شانه هيچ كدام نزدم! تكه پراني‌ها و شليك خنده‌ها اين بار رد و بدل نشد. نگراني خاصي به دلم چنگ مي‌زد. چهره مغرور يكي از بچه‌هاي سوم رياضي جلوي نظرم مي‌آمد: مريم، دختري بلند قامت و سفيدرو با چشماني كه انگار در عمقشان اندوهي غريب خفته بود. به قول خودم سه سال بزرگش كرده بودم ولي امروز ديدم كه چقدر بايد بزرگ‌تر از سنش باشد!
مادرش اول صبح گوشه دفتر منتظرم بود. صورتش را در چادري پوشانده بود. بوي آشناي فقر و نداري به همراه عطر دوست‌داشتني مادري مهربان همراه شده بود.
در حالي كه اشكي بر چهره چروكيده‌اش مي‌غلتيد، گفت: خانم مبادا دخترم بفهمد پيش شما آمدم. مريم خيلي شما را دوست دارد و مي‌خواست هديه‌اي براي روز معلم به شما بدهد. امروز صبح از باغچه گل ياس چيدم كه بياورد ولي او نگران بود كه در مقابل ديگران شرمنده مي‌شود و...دست‌هاي زبر و زحمت كش آن مادر را بين دست‌هايم گرفتم. زن كه جرأت بيشتري يافته بود از شوهرش كه آجركشي مي‌كرده و الآن به علت ديسك كمر زمين‌گيري شده حرف زد. از پسرش كه دوره راهنمايي است و با آنكه انگشتش لاي دستگاه پرس رفته، مي‌گويد غصه نخور مادر بدتر از اينها زيادند، صحبت كرد. از خودش گفت كه ناچار است در خانه‌هاي مردم كار كند و زندگي را بچرخاند.
در حالي كه آرامش مي‌كردم، از ثروت‌هاي بزرگي كه خداوند به او داده حرف زدم. اين كه مي‌تواند بچه‌هاي به اين خوبي داشته باشد، اين كه با همه مشكلات يكديگر را دوست دارند و به هم كمك مي‌كنند و...
موقع خداحافظي انگار سبك شده بود. لبخند مي‌زد و دعا مي كرد ولي انگار غصه‌هايش را در قلب من ريخته بود.
مريم فقط مغرورترين شاگردم نبود، او بسيار تيز و حساس بود. من بايد احتياط مي‌كردم، تا هيچ ردي از دلسوزي را در چشم‌هايم نبيند و شرمنده نشود. اگر شخصيتش در جمع همكلاسي‌ها مي‌شكست، ديگر چيزي برايش نمي‌ماند كه من بتوانم معلمش باشم.
به دفتر دبيرستان رسيدم. مزه چاي تلخ با دلهره خاصي آغشته شده بود و صحبت‌هاي همكاران توأم با خزيدن عقربه‌هاي زنگ تفريح مي‌شدند تا زمان رسيدن به زنگ دوم را بسازند. فكر كردم چه ساده مي‌شد .
به در كلاس سوم رياضي رسيدم يادم افتاد اولين باري كه وارد كلاس شدم فكر كردم در كاملاً باز است، ولي وقتي پشت دستم به عنوان در زدن محكم به ديوار خورد تازه فهميدم كلاس بي‌در است آن وقت همگي به جاي سلام خنديده بوديم اين خاطره لبخندي روي لب‌هايم نشاند روي تخته‌ي كلاس با خط زيبايي شادباش روز معلم را نوشته بودند صداي قدم‌هاي مريم را از ته قلبم مي‌شنيدم كه آرام‌آرام، نزديكم مي‌شد دسته گل ياسي كه هيچ روباني اطرافش نبود را به سويم دراز كرد با خوشحالي گل‌ها را بوئيدم گفتم از كجا دانستي كه من عاشق بوي اين گل‌ها هستم، پاي تخته رفتم، انگار گچ و گل‌ها با همكاري هم درس مي‌دادند.
آن روز كلاس درس شيمي پر از عطر گل‌هاي ياس بود. بهترين تشويق‌ها بايد واقعي باشند و من واقعاً از گرفتن چنين هديه‌اي از چنين شخصيتي خوشحال بودم و شور شوق خود را نشان مي‌دادم.
هنگامي كه از كلاس سوم رياضي خارج مي‌شدم لحظه‌اي نگاهم به مريم خورد.
اولين باري بود كه ديدم چشم‌هايش مي‌خنديدند.
فصل اول مواردي كه ما معلمين بايد به آن توجه كنيم:
استفاده از روش‌هاي فعال ياددهي مبتني بر IT:
معلمين گرامي بايد به شناسايي و ارتقاي مهارت‌هاي خود در كاربرد فناوري‌هاي نوين نظير ICT و IT در آموزش بپردازند. به اين ترتيب نه تنها مي‌توانند از راهبردهاي گوناگون در آموزش استفاده كنند، بلكه امكان پاسخ‌گويي به نيازها و تفاوت‌هاي فردي، ياد گيرنده را فراهم مي‌سازند و با استفاده از جذابيت‌هاي فناوري‌هاي در جهت ايجاد انگيزه، كلاس موفق‌تري را خواهند داشت و شور و نشاط بيشتري در كلاس ايجاد مي‌كنند.
شاگردان نيز در هنگام كار با ICT، اغلب در غالب گروهي مشاركت مي‌كنند و تجربه‌ي اين گونه كارها به تقويت و رشد مهارت‌هاي فردي و اجتماعي، مي‌افزايد.
هر دانش‌آموز با هر ميزان از توانايي مي‌تواند از اين فناروي برخوردار باشد و از فرآيند يادگيري غني‌تري برخوردار گردد. ما معلمين بايد سعي كنيم با ياري خداوند گنج دورني دانش‌آموزان و استعدادهاي نهفته آنها را نمايان كنيم. يعني يادگيري براي عمل كردن، يادگيري براي زندگي در كنار هم و با هم بودن را پرورش دهيم.
فهرست مطالب عنوان صفحه
هدف اصلي در تدريس 6
خاطره‌اي از روز معلم: 7
فصل اول مواردي كه ما معلمين بايد به آن توجه كنيم: 10
استفاده از روش‌هاي فعال ياددهي مبتني بر IT: 10
بررسي نحوه تدريس: 11
جلسه اول تدريس: 12
اهميت ايجاد انگيزه در جلسه اول: 13
نحوه شروع تدريس: 14
روش موفق تدريس از ديدگاه دانش‌آموزان 14
نحوه فعال نگاهداشتن كلاس توسط معلم: 15
علل لزوم پرسش درس از ديدگاه بچه‌ها و معلمين 16
فصل دوم بررسي موارد تربيتي در امر تدريس 17
بررسي لحن اداي مطالب از ديدگاه بچه‌ها و معلمين: 17
نحوه انتقال مطالب از ديدگاه قرآن 18
نحوه برخورد معلم با دانش‌آموز (بعد عاطفي) 19
بررسي بهترين روش‌هاي تشويق و تنبيه 20
اكنون ببينيم نظر خود شاگردان در مورد بهترين روش تنبيه چيست: 21
نحوه تشويق موفق از ديدگاه روانشناسان: 22
نحوه تشويق و تنبيه و برخورد با زيردستان از ديدگاه نهج‌البلاغه: 23
نحوه برخورد با شاگردان ناسازگار: 24
فصل سوم «روش‌هاي جلب توجه دانش‌آموزان» 26
شناسايي عوامل تباه‌سازي آينده 26
بررسي نقش روحيه معلم در امر كلاس‌داري: 27
چگونه مي‌توان روحيه‌اي شاد داشت: 28
بررسي نياز به داشتن دوست در شاگردان دبيرستاني: 30
نياز به انجام كار گروهي در شاگردان: 32
چگونه شاگردان را وادار به درس خواندن كنيم: 32
نياز به جلب توجه در دانش‌آموزان: 33
چگونه مي‌توانيم سخنگوي دلپذيري باشيم؟ 34
فصل چهارم 35
بررسي نحوه ارتباط صحيح با دانش‌آموزان 35
پرهيز از مباحثه در كلاس: 36
نحوه نفوذ در متقاعد ساختن كلاس: 37
جمع‌بندي قواعد متقاعد كردن دانش‌آموزان: 39
چگونه از بچه‌ها انتقاد كنيم كه منفور نشويم 40:
نكته‌اي كه بايد همواره در برخورد با شاگردان مد نظر داشته باشيم 42
شاگردان را به حفظ حيثيت خويش ياري دهيم: 42
درس ها يي براي يك معلم! 47
منابع 53