موضوع : ابنیه سنتی ایران
توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد
مقدمه
چون ديوارها فرو ريزد و لانه كبوتران ويران شود ،
به آسماني نگاه كن ، همسايه
آن كبوتر كه از فراز شهر پرواز كرد و از نظر گريخت
يادهاي ماست
يادهاي جمعي ما ،
خاطراتقومي ماست
كه ما را با يكديگر آشنا مي كرد .
خانه ، مظهر مسلم آرامش يافتن ، در درون و خود را از دغدغه «بيرون» وارهاندن است و در آغازنيز براي رسيدن به اين هدف اصولي ، انسان نقشه آن را طرح كرد و در اين نقشه ، ساختمان يك بنا ، تعادل و انسجام ميان اجسامي كه آنها را به توازن و تناسب و با توجه به طبيعت ذاتي آن اجام و با عنايت به طبيعت ذاتي انسان برپا ساختند . در اين هماهنگي يكايك اجزاء به كمك يكديگر ، كلي را تشكيل مي دهند و فضايي را بوجود مي آورند كه در حقيقت نمايانگر فضاي عالم نامتناهي است .
3-4- فرم بنا
خصوصيات كلي فرم بنا در اين مناطق به قرار ذيل است :
الف-ساختمانها بصورت حياط مركزي و نيمه درون گرا
ب-حداكثر استفاده از سايه و كوران هوا
ج-ارتفاع اتاقها زياد و پنجره ها بلند و كشيده
د-ايوانها وسيع و مرتفع
ه- عدم وجود زيرزمين
و.طاقها غالباً مسطح
ه-در اين كناره اكثر ساختمانها نيمه درون گرا هستند و اطاقها در اطراف يك حياط مركزي قراردارند . فرق عمده اين ساختمانهاي حياط مركزي با ابنيه مشابه در مناطق فلات مركزي ايران در اين است كه با وجود آنكه اين ساختمانها درون گرا مي باشند ، ولي ارتباط آنها با فضاي خارج كاملا بسته نيست و پنجره هاي بلند و مرتفع و ايوانهاي وسيع رو به فضاي كوچه و يا ميدان در طبقات دوم و خصوصاً سوم ساختمان دارند . . دليل اين امر بدين لحاظ است كه به منظور استفاده از تهويه دو طرفه هوا در داخل اتاق و كاستن از شدت گرما ، با باز كردن پنجره هاي رو به حياط از يك طرف و پنجره هايي روبه كوچه از طرف ديگر اين تهويه صورت مي گيرد . همچنين هنگام عصر و غروب كه از شدت آفتاب كاسته مي شود ، اهالي در ايوانهاي خارجي رو به دريا مي نشينند و از جريان بادي كه بين درياو ساحل وجود دارد لذت مي برند .
ايوان در اين منطقه از ساير نواحي از ايران بزرگتر است و فضاي بسيار مهمي در ساختمان محسوب مي شود . در فصول گرم كه مدت آن حدود نيمي از سال است ، اغلب فعاليت هاي روزمره در داخل ايوان انجام مي شود ، زيرا در ايوان هم تهويه به خوبي صورت مي گيرد و هم در زير سايه قرار دارد . خانه هاي مسكوني در اين بندر همانند خانه هاي مسكوني در ساير اقليمهاي ايران ( به جزء اقليم معتدل و مرطوب جنوب درياي خزر ) به صورت حياط مركزي است يعني حياط در وسط خانه و اطاقها در اطراف آن مي باشد
. در اينجا نيز مانند ساير مناطق ، خانه اغنيا از چند حياط به نامهاي بيروني ، اندروني و خدمات تشكيل شده است . حياط بيروني مختص افراد نا محرم ، مردان ، مهمانان مرد خانه و بالاخره تجارتخانه مرد خانه است. اين حياط و اتاقهاي مجاور آن بزرترين و بهترين قسمت ساختمان ميباشد . بخش اندروني مختص افراد محرم مي باشد و معمولا زنان و دختران خانه و اقوام نزديك در اين قسمت هستند . بعضي از خانه هاي بزرگتر حياط سومي داشته اند به نام حياط خدمات كه مخصوص خدمه و احياناً نگهداري طيور و چهارپايان بوده است و مختصر تر و ساده تر از ساير قسمت هاي خانه است.
عملكرد هاي گوناگون اين خانه نه تنها به وسيله حياطهاي مختلف تقسيم مي شود ، بلكه در هر حياط نيز طبقات مختلف خانه داراي عملكرد هاي متفاوتي است .
همانگونه كه ذكر شد به دليل بالا بودن سطح آبهاي زير زميني و رطوبت بسيار زياد هوا ، زير زمين در اين خانه ها وجود ندارد . لذا ساختمان از طبقه همكف شروع مي شود كه اين طبقه مخصووص امور خدماتي و انبار است . دليل اين امر بدين لحاظ است كه چون حياط اين خانه ها نسبتا كوچك و ارتفاع ديوارها زياد است ، در اين طبقه امكان دسترسي به نور مستقيم آفتاب وجود ندارد و هميشه در سايه و نمدار مي باشد . به علاوه اغلب كف و ديوارههاي آن رطوبت زمين را بالا كشيده و نمناك است . رطوبت سنگين هوا نيز در سطح حياط وجود دارد و به دليل محصور بودن كامل حياط از چهار طرف ، اين رطوبت تهويه نمي شود . علاوه بر اين ، در اين خانه ها بدليل
فهرست مطالبlمقدمه 1
3-4- فرم بنا 2
2-3-6-طاق و گنبد 6
1-3-6-خانه هاي چهار فصل 10
حياط مركزي 15
مسجد جامع يزد 18
مسجد 20
مقدمه : 22
1-الگوهاي اوليه صحن مساجد 29
2-سير تحول در صحن مساجد : 33
3-تطابق فرم با عملكرد 37
4-ارتباط صحن با باغ هاي اسلامي 39
نتيجه گيري : 40
2-1مسجد الغدير 42
2-2 مسجد حضرت امير«ع» 43
2-3 مسجد الجواد 44
2-4 مسجد نظامي مافي 45
2-5 مسجد دانشگاه تهران 45
2-6 مسجد دانشگاه كرمان 46
تركيب معمول چهار ايوان 52