موضوع : روانشناسی تفاوت های فردی
توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد
ا) مقدمه و تعريف:
امروزه توجه به آموزش و پرورش از شاخص‌هاي عمده وتوسعه جوامع انساني محسوب ميشود . يعني كشور‌ها نه بر اساس رشد و توسعه اقتصادي بلكه بر اساس ميزان توجه به آموزش وپرورش مورد ارزيابي قرار مي‌گيرند . براي ارزيابي ميزان توسعه آموزش و پرورش به ميزان توجه آموزش و پرورش به امر تفاوتهاي فردي دانش اموزان اهميت داده مي شود. همان گونه كه مي‌دانيم هيچ انساني كاملاً شبيه به ديگري نيست . اين تفاوتها در همه جا وبين همه انسانها تي در بين دوقلوها وحتي دوقلوهاي هم شكم يكسان ملاحضه ميشود . اين تفاوتها به گونه‌اي است كه به جرات مي‌توان ادعا كرد به تعداد انسانها روي زمين يعني شش ميليارد انسان استثنايي وجود دارند كه در كنار هم زندگي مي‌كنند . اين مساله هم در تفاوت سر انگشتان انسان مشهور ايت و هم در حيطه‌هاي غير مادي همچون ابعاد عاطفي ، احساسي ، رواني و شناختي ، البته اين امري است كه بايد آن را به فال نيك گرفت چون ار رازهاي خلقت است زيرا همين تفاوتها وناهمساني هاست كه ادامه زندگي ميسر مي‌سازد از امام صادق (ع) نقل است كه فرموده‌اند اگر قرار بود انسانها با هم برابر باشند هر آينه هلاك مي‌شوند .تفاوتها موجب جدايي بين انسانها و در عين جال موجب آن است كه هر فرد بر اساس ويژگي‌هاي خاص خويش رشد كند.
حقیقت این است که بین انسانها تفاوت هر چند اندک وجود دارد . چه آن تفاوتهایی که مربوط به ظواهر جسمانی ماننداندازه قد، چاقی و لاغری ، رنگ پوست است و آن را می توان براحتی مشاهده کرد . وچه تفاوتهای رفتاری ، عاطفی و شخصیتی که در پاسخ به محیط و پدیده های مختلف خود را آشکار می سازد. در برابر یک محرک،پدیده یا حادثه انسانها رفتارهای متفاوت از خود نشان می دهند و در حل یک مسئله انسانها راه حلهای مختلفی را بر اساس علائق ، نگرش و سوابق تجربی خود پیدا می کنند . چرا انسانها رفتار ویا رفتارهای متفاوت دارند ؟
از زاویه ای دیگر، علی رغم اینکه انسانها با هم متفاوتند، بسیار به هم شبیهند. به نظر ما وجود شباهتها در بین انسانها از اهمیت ویژه ای بر خوردار است . در یک کلام همه افراد چه ناشنوا ، چه عقب مانده ،چه نابینا به خاطر ویژگیهای مشترکشان که بسیار زیاد نیز است انسان می نامیم. پس مسئولیت عظیمی بر گردن ما وجود دارد یعنی وظیفه انسانی ما حکم می کند در برابر همه آنها رفتاری بشر دوستانه داشته باشیم. به همین سبب است که سازمانهای بین المللی و منطقه ای در دفاع از حقوق انسانها بوجود آمده است و تمامی کشورها را ملزم کرده است تا پیمان نامه های مختلفی نظیر حقوق بشر ، حقوق کودک ، حقوق اسراء را امضاء و اجرا نمایند . در همه این پیمان نامه ها به حقوق انسانها بدون توجه به رنگ پوست ، نزاد و میزان هوش توجه جدی شده است.
همين تشابه آنهاست كه جوامع انساني را مي‌سازد . فطرت انسان در گرايش به جمع دارد و از افزوگرايران است وهمين مساله موجب نزديكي انسانها ودر نتيجه تشكيل اجتماع ميشود كه خود زير بنابر تشكيل تمدن عظيم بشر با پيشرفتهاي حيرت انگيز علمي گشته است
هر انساني از بعضي جنبه ها شبيه همه انسانهاي ديگر است.(شباهتها در زمينه هايي مانند : يادگيري ، رشد و كاركرد اعضاي بدن)
شبيه بعضي انسانهاي ديگر است. (تفاوتها با افراد ديگر و وجه اشتراك با بعضي در مواردي نظير: جنس هوش ، نژاد )
شبيه هيچ انسان ديگري نيست.(يگانگي ها در زمينه هايي مانند: تجارب شخصي، تاريخچه زندگي)
روان‌شناسي دانش جذابي است. اگر چه از تأسيس آن توسط ويلهلم وونت (دانشگاه لايپزيك آلمان) در سال 1879 بيش از 127 سال از عمر آن نمي‌گذرد، اما در اين سالها مطالعات علمي نظريه پردازان بزرگ و تحقيقات آنها اين دانش جوان را به عنوان يكي از كاربردي‌ترين علوم انساني درآورده است. امروزه كمترين جايي سراغ داريم كه روان‌شناسي در آن نفوذ نكرده باشد
به اعتقاد اكثر روانشناسان ، روان شناسي را مي توان اينگونه تعريف كرد:
روان شناسی یعنی مطالعه علمی رفتار و فرایند های ذهنی
روان شناسي تجربي: در اين رشته روان شناسي روان شناسان بيشترين توجه خود را به فرآيندهاي كلي نظير ،يادگيري، ادراك و تفكر معطوف داشتند.در اين شاخه روان شناسي به شباهتهاي افراد توجه مي شود.
(اصول كلي حاكم بر رفتار افراد)
روان شناسي همبستگي: اين شاخه روان شناسي كه به نامهاي روان شناسي اختلافي ، روان شناسي همبستگي نگر و روان شناسي تفاوتهاي فردي معرفي شده است. توجه خود را بيشتر به حوزه تفاوتهاي فردي متمركز نموده است.
روان شناسي تفاوتهاي فردي يعني:
مطالعه علمي تفاوتهاي بين افراد
2) فوايد آشنايي با تفاوتهاي فردي
1. افزايش دانش
2. توجه به اين نكته كه هركس توانايي انجام دادن هر كاري را ندارد.
3. آگاهي به والدين در خصوص تواناييهاي كودكان و نوجوانان
4. توجه به اين نكته كه رشد انسان با همديگر تفاوت دارد.
5. آگاهي به والدين دانش آموزان استثنايي
6. آگاهي معلمان در خصوص نوع برخورد با دانش آموزان بدو ورود به هر مفطع
7. توجه معلمان به استعدادهاي خاص دانش آموزان
8. توجه معلمان به ظهور استعداد دانش آموزان در زمانهاي خاص
9. توجه به تفاوتهاي افراد در چگونگي و سرعت سازگاري
10. شناخت تفاوتهاي بين دو جنس
11. استفاده از شيوه هاي مختلف تربيت فرزند و يا مديريت كلاس
3) تاريخچه
انسانها از بدو خلقت به موضوع وجود تفاوتهاي فردي توجه داشته است. اين تفاوت چه از لحاظ ظاهري (مانند جنسيت و يا رنگ پوست ، شكل و قيافه) و چه از لحاظ نوع رفتار و سرعت يادگيري مورد توجه بوده است.اما دانشمنمدان به امر وجود تفاوتهاي فردي نگاه ويژه اي داشتند. اگر چه ذكر همه دانشمنداني كه در زمينه تفاوتهاي فردي كار كردند و نظريه ارائه كردند و همچنينن توضيح نظريه آنها با اهداف اين دوره مناسب نمي باشد اما ذكر نام تعدادي از اين دانشمندان جهت آشنايي سير تغيير نگاه به امر تفاوتهاي فردي خالي از فايده نخواهد بود.
فهرست مطالب تعريف
فوايد آشنايي با تفاوتهاي فردي
تاريخچه
عوامل موثر در تفاوتهاي فردي
روشهاي اندازه گيري تفاوتهاي فردي
هوش
انگيزش
شخصيت
تفاوتهاي بين دو جنس