موضوع : سبک شناسی کشف المحجوب

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

چكيده
اين مقاله تلاشي است در جهت بررسي سبك كتاب كشف المعجوب نوشته ي ابوالحسن علي بن عثمان جلابي هجويري كه در سه سطح نحوي، واژگاني و بلاغي است .
تلاش شده تا با توجه به جملات و لغات و اصطلاحات ويژگي بارزي را پيدا كرد كه از آن براي يافتن سبك كتاب بهره برد. و يا در هر يك از سطوح بدين شكل كار شده است ودر نهايت به نتيجه اي رسيدم كه مي توان گفت سبك اين كتاب كمي با نثرهاي هم دوره اش متفاوت است . و البته هنوز هم فضايي براي بررسي باقي است.
كليد واژه : سبك شناسي، كشف المحجوب، جلابي هجويري
مقدمه:
كشف المحجوب از كهن ترين متون صوفيه است . كه در اوايل قرن 5 توسط ابوالحسن علي بن عثمان نوشته شده است كه هم دوره با تاريخ بيهقي و قابوسنامه و سفرنامه ناصر خسرو است و اما شباهتي با آن كتب ندارد چرا كه نه آميخته اي از تجارب شخصي، و آداب و عادات اجتماعي و باورهاي همگاني و نه گزارشي صميمانه از مشاهدان سير و سفر حتي به تمامي  شرح تجربيات روحاني و يافته هاي خاطر مولف نيز نيست .
هجويري در روزهاي پادشاهي سلطان محمود غزنوي زاده شد ( م :‌421)
علوم متداول عصر، خاصه قرآن، حديث ، تفسير ، فقه و كلام را درزادگاه خود آموخت آن چه كه كه درباره ي شخصيت ومقام او مي توان گفت اينكه او طبعي نازك و روحيه اي حساس داشت تنها اثري كه از ديرزمان به هجويري نسبت داده اند و امروزه در دست است كشف المحجوب است و از طريق همين كشف المحجوب از ديگر آثار وي مي توان آگاهي يافت، هجويري در ضمن سخن و مناسبت هاي گوناگون از كتب و رسايل خود نام برده است نظير:
ذهن و قلم هجويري تحت تآثير زبان عربي بود بخصوص كه اصطلاحات تصرف نيز تقريباً همه كلماتي قرآن اند و كمتر واژه اي فارسي مثل دوستي، درويشي، نيستي و ... ظرفيت معنايي را داشت كه به خوبي بتواند به جاي محبت ، فقر و فنا و ... به كار رود
ديوان اشعار ، منهاج الدين ، كتاب فنا وبقا و البيان لاهل العيان و چند كتاب ديگر
موضوع كشف المحجوب تصرف اسلامي است و شامل مطالب زير است :
1. مقدمه اي در سبب تاليف كتاب و بيان موضوع آن :
در اين مقدمه علاوه بر طرح سوالات ابوسعيد هجويري – همشهري مولف كه وي را متعهد كرده تا با اين كتاب بدان ها پاسخ دهد – مولف مجال يافته از روزگار و نااهلان شكايت كند.
2. باب اثبات العلم (ص 21-11)
3. باب الفقر (ص 34-21)
4. باب التصوف (ص 49-34).
5. باب مرقعه داشتن (لبس المرقعات ) ص 65-49.
6. باب اختلافهم في الفقر و الصفوه (ص 68-65)
7. باب بيان ملامه ( ص 78-68)
8. باب ذكر ائمتهم من اصحابه التابعين (ص 85-87)
9. باب في ذكر ائمتهم من اهل البيت (ص 97-85)
10. باب ذكر اهل الصفه ( ص 107-97)
11. باب في ذكر ائمتهم من اتباع التابعين الي يومنا ( ص 202-107)
12. باب في ذكر ائمتهم من المتاخرين (ص 214-202)
13. باب في ذكر رجال الصوفيه من المتاخرين علي الاختصار اهل البلدان (ص 218-214)
14. باب في فرق فرقهم و مذاهبهم و آياتهم و مقاماتهم و حكاياتهم (ص 219-218)
15. مكتبهاي صوفيه ، عقايد و اقوال و نظريات آن ها ( 245-219)
سپس در حقيقت نفس و معرفت آن و ديگر مقولات عرفاني و فلسفي به اشباع تمام سخن مي راند  (546-245).
نثر اين كتاب زلال و از برترين نمونه هاي نثر قرن 4 و 5 است و به همان شيوه اي است كه در زبان اهل ادب به نثر مرسل ساده شهرت دارد.
روش انجام تحقيق:
حدود چند باب از اين كتاب را مورد بررسي قرار دادم و تلاش كردم تا موارد گويايي را كه نشان از سبك اين كتاب داشته باشد را بيابم و خلال سه سطح نحوي، واژگاني و بلاغي قرار دهم و هر كدام از اين سطوح خود داراي چند قسمت است . ابتدا درباره ي آن نمونه توصيفي ارائه دادم تا مخاطب با آن آشنا شود سپس بعد از تحليل، نمونه هايي از آن را در ادامه آورده ام .
پيشينه ي تحقيق:
1.    ملك الشعراي بهار در كتاب سبك شناسي جلد 2 درباره ي سبك اين كتاب اختصار سخن گفته است .
2.    در مقدمه ي كتاب گزيده ي كشف المحجوب به انتخاب و توضيح دكتر محمود عابدي نيز بحث هاي پيرامون اين كتاب وجود دارد.
مقالاتي درباب كشف المحجوب پيدا كردم اما سبك آن مد نظرم بود كه هيچ يك در اين باره نبودند و براي كار سبك شناسي من مفيد نبود.
فهرست مطالب
چكيده    1
كليد واژه :    1
مقدمه:    2
روش انجام تحقيق:    4
پيشينه ي تحقيق:    4
سطح واژگان    5
« لغات و عبارات تازي »    5
حروف متروك    6
واژگان متروگ و مهجور    6
صفت هاي برتر    7
قيدهاي تاكيدي    8
قيدهاي ترتيبي    8
اصطلاحات عرفاني    9
سطح نحوي    10
جابه جايي اركان جمله    10
سطح بلاغي    12
نتيجه گيري    13
بخشي از كتاب    14
منابع و مآخذ    15