این مقاله بصورت Word و قابل ویرایش همچنین آماده پرینت می باشد

موضوع : تحقیق آجر و بلوک های بتنی

يكي ديگر از موادي كه در خاك آجر يافت مي‌شود ماسه است كوارتز سنگ‌هاي آذري پس از پوسيدن تبديل به ماسه و لاي مي‌گردد بنابراين در همه خاك‌ها و كم‌وبيش ماسه و لاس يافت مي‌شود كوارتز خالص يا در كوهي بي‌رنگ و شفاف است توپاز كوارتز قهوه‌اي است كه قير دارد منگنز كوارتز را به رنگ زرد ليموئي يا بنفش در مي‌آورد سيليكات آبدار نيكل آنرا به رنگ سبز در مي‌آورد عقيق كوارتز بي‌شكل و غير بلوري است كه به رنگ‌هاي سرخ سياه و سبز پيدا مي‌شود سنگ آتش زنه چخماق يا Opal هيدروكسيد سيليسيوم است سنگ فلزات اكسيد آلومينيوم خالص Al2O3 است كه وجود كروم در آن رنگش را سرخ كرده است

ماسه استخوان‌بندي خشت است اگر مقدار آن در خاك آجر زياد باشد مقدار خاك رس كم شده و در نتيجه جري كه از اين خاك پخته شود ترد و پوك و كم مقاومت مي‌شود اگر ماسه سيليسي يا سيليكاتي درشت در خشت باشد حجم آن هنگام افزايش دما زياد مي‌شود از طرفي خشت به هنگام پختن جمع شده و چون اين دو پديده در خلاف جهت و مغاير يكديگرند در اطراف دانه سنگ در آجر ترك‌هاي موئي پيدا مي‌شود از اين رو خاك آجر را بايد آسياب كرده و سنگ‌هاي درشت آنرا با سرند كردن خارج كرد

آجر از قديمي‌ترين مصالح ساختماني است كه قدمت آن بنا به عقيده برخي باستان‌شناسان به ده هزار سال پيش مي‌رسد ولي اين امر هنوز به اثبات نرسيده است در ايران بقايا كوره‌هاي سفال‌پزي و آجر‌پزي در شوش و سيلك كاشان كه تاريخ آنها به هزاره چهارم پيش از ميلاد مي‌رسد پيدا شده است و نيز نشانه‌هايي از توليد و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده كه حاكي از سابقه شش هزار ساله آنست ساختمان برج بابل كه از اجر بنا شده مربوط به 5000 سال قبل بوده و امروزه بقاياي آن موجود است از آجرهاي ويرانه‌هاي يكي از شهرهاي بابل در برخي ساختمان‌هاي شهرهاي بغداد و تيسفون استفاده شده كه مربوط به 600 سال قبل از ميلاد مي‌باشد 

واژه آجر معرب آگور فارسي بابلي است و نام خشت‌هايي بوده كه بر روي آنها منشورها فرمان‌ها قوانين دادها و نظاير آنرا مي‌نوشته‌اند گمان مي‌رود نخستين بار از پخته شدن خاك ديواره‌ها و كف اجاق‌ها به پختن آجر پي‌برده باشند كوره‌هاي آجرپزي ابتدائي نيز بي گمان از مكان هايي تشكيل مي شده است كه در آن لايه هاي هيزم و خشت متناوباً روي هم چيده مي شده است فن استفاده از آجر از آسياي غربي به سوي غرب به مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چين رفته است در سده چهارم ميلادي اروپاييان شروع به استفاده از آجر كردند ولي پس از مدتي از رونق افتاده و رواج مجدد آن از سده 12 ميلادي بوده كه ابتدا از ايتاليا شروع شده و بعد فرانسه و سپس آلمان و آخر سر كشورهاي ديگر از آن در بناهاي خود بهره برده اند در ايران هر جا سنگ كم بوده و خاك خوب هم در دسترس بوده است آجرپزي و مصرف آجر معمول شده است اندازه آجر زمان ايلامي مربوط به چغازنبيل حدود 10*38*38 سانتيمتر بود پختن و مصرف آجر در زمان ساسانيان گسترش يافته و در ساختمان هاي بزرگ مانند آتشكده ها به كار رفته است‌ اندازه آجر اين دوره حدود 44*44*7 تا 8 سانتي متر بود بعدها اندازه آجر به 20*20*3 تا 4 سانتي متر كاهش يافت و مدت زمان مديدي اين آجرها تهيه و در ديوارها و سقف ها مصرف مي شدند ولي براي فرش كف آجرهاي بزرگ تري به نام ختائي به ابعاد حدود 5*25*25 سانتي متر و باز هم بزرگ تر به نام نظامي به اندازه هاي حدود 5*40*40 سانتي متر توليد مي شد آجر بزرگ را به فارسي تاوه مي گويند پيش از جنگ جهاني اول روس ها در ساختن قزاق خانه ها آجرهايي به ابعاد حدود 5×10×20 سانتي متر مصرف مي كردند و از اين رو آنرا آجر قزاقي نام گذاري كردند كه به روش سنتي تهيه مي شد پس از جنگ جهاني دوم روش توليد آجر در ايران دگرگون گرديد و روش هاي صنعتي كم كم جانشين روش هاس سنتيشدند و كارخانه هاي زيادي احداث شدندكه امروزه قادر به توليد انواع آجرها توپر‌سوراخ دار‌بلوك هاي ديواري و سقفي توخالي و اشكال هندسي مختلف هستند وگر چه امروزه كيفيت آجر به علت پيشرفت تكنولوژي پخت و توليد درصد ساله اخير بهبود يافته ولي در اساس كار تغيير چنداني رخ نداده است شناخت كامل تر مواد اوليه و ويژگي آنها ‌كوره هاي بهتر و با بازدهي بيشتر‌و كنترل پخت و ماشين آلات بهتر كمك شايان توجهي به توسعه و پيشرفت صنعت توليد آجرنموده است

مواد اوليه آجر نوعي سنگ مصنوعي است كه از پختن خشت خام و دگرگوني آن بر اثر گرما به دست مي آيد خشت خام را از خاك نمناك يا گل تهيه مي كنند كه مخلوطي از خاك و كمي آب است خاك آجر مخلوطي است از خاك رس‌ماسه فلد سپات ها سنگ آهك سولفات ها‌سولفورها‌فسفات ها‌كاني هاي آهن‌منگنز ميزيم سديم‌پتاسيممواد آلي گياهي و غيره

خاك رس

ماده اصلي تشكيل دهنده خاك آجر‌خاك رس است كه فرمول شيميايي آن هيدروسيليكات آلومينيومبوده واز پوسيدن و تجزيه فلد سپات ها يا فلد سپارها و ميكاها تحت تأثير اسيد كربنيك موجود در آب باران به وجود آمده است

اگر مقدار سنگ آهك در خاك آجر كم و به شكل گرد باشد آجر را سفيد رنگ مي‌كند و به آن صدمه‌اي نمي‌زند ولي اگر مقدار آن زياد باشد دماي خميري شدن خاك را پايين مي‌آورد و آجر در گرماي كوره خميري و جوش مي‌شود بنابراين مقدار آن در خاك خشت به 30% محدود شده است اگر سنگ آهك به صورت دانه درشت در خاك آجر موجود باشد پس از پختن خشت سنگ نيز پخته شده و به صورت CaO در مي‌آيد كه اين CaO پس از مكيدن آب ملات يا آب‌هاي نشت‌كننده مي‌شكفد و آجر را مي‌تركاند از اين رو در خاك آجر نبايد سنگ آهكي درشت وجود داشته باشد درس استاتيك عمران آجر و بلوك هاي بتني

آجر و انواع آن

فهرست مطالب

مقدمه و تاریخچه ۴

مواد اولیه ۶

خاک رس ۷

خاک نسوز ۱۱

ماسه ۱۱

فلداسپات ۱۲

سنگ آهک ۱۳

سولفات‌ها ۱۳

املاح آهنی ۱۴

مواد گیاهی ۱۵

قلیائی‌ها ۱۵

ویژگی‌های شیمیایی ۱۵

ویژگی‌های فیزیکی ۱۶

مراحل ساخت آجر ۱۶

استخراج و کندن مواد خام ۱۶

آماده سازی مواد خام  یا ساختن گل ۱۷

قالب‌گیری یا خشت‌زنی ۱۸

روش قالب‌گیری خاک ۱۹

روش گل سفت ۱۹

روش گل نرم ۲۰

روش پرس کردن خاک نیمه خشک ۲۱

خشک کردن خشت ۲۲

پختن و خنک کردن ۲۳

تخلیه و انبار کردن آجر ۲۵

کوره‌های آجرپزی ۲۵

کوره تنوره‌ای یا متناوب Intermittent Kilns 25

کوره هوفمان Hoffmann 26

کوره تونلی ۲۸

ویژگی‌های آجر ۲۹

میزان جذب آب ۳۰

انبساط رطوبتی ۳۴

انبساط حرارتی ۳۵

آجر جوش Clinker 35

آجر لعابی ۳۷

لعاب نمکی ۳۹

انواع و اشکال آجر ۳۹

قطعات پیش ساخته آجری ۴۱

معایب آجر ۴۳

ملاحظات زیست محیطی ۴۹

خشت‌های تثبیت شده Stabilized Soil blocks 49

آجر ماسه آهکی Sand Lime 53

ویژگیهای آجر ماسه آهکی ۵۶

آجر مناسب برای کاربردهای گوناگون ۵۹

بلوک های سیمانی یا بتنی ۶۰

گروه بندی بلوک ها ۶۰

مواد اولیه ۶۴

ساخت بلوک ها ۶۵

عمل آوردن ۶۷

ویژگی های بلوک ها ۶۸

مصرف بلوک ۷۰