این مقاله با فرمت Word بوده و قابل ویرایش است همچنین آماده پرینت می باشد
موضوع : مقاله بررسی کاربرد جی آی اس در ساماندهی مدارک علوم زمینی
پيچيدگي تنوع وحجم انبوه اطلاعات جغرافيايي ازيك سو و توانايي‌هاي رايانه درعرصه اطلاعات ازسوي ديگر فلسفه وجودي سيستمهاي اطلاعات جغرافياييجي‌آي‌اس را تبيين مي‌كند ازآنجاكه بخش عمده اطلاعات علوم زمين موجود در پايگاه‌هاي مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران شامل اطلاعات مكاني وتشريحي است مناسب ورود به سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي مي‌باشد و مي‌توان اين اطلاعات را آماده استفاده در اين سيستم‌ها نمود پژوهش حاضر با اين ديدگاه و با هدف بررسي كاربرد جي‌آي‌اس در ساماندهي مدارك علوم زمين موجود در مركز انجام شده است در راستاي رسيدن به اين هدف پس ازگردآوري كليه اطلاعات توصيفي و مكاني مورد نياز مرتبط با علوم زمين از پايگاه‌هاي مركزكار تفكيككنترل دسته‌بندي وكدگذاري آنها براي ورود به سيستم اطلاعات جغرافيايي انجام شد به منظور ايجاد پايگاهي از اطلاعات فوق با مجموعه داده‌ها لايه‌هاي اطلاعاتي مربوطه تشكيل شد و به منظور نمايش تشريح و انجام تحليل‌هاي لازم بر روي داده‌ها مورد استفاده واقع گرديد
بدين وسيله علاوه بر دسترسي صحيح و سريع به داده‌هاي مورد نياز در يك حجم وسيع امكان ارائه و به تصويركشيدن اطلاعات مكاني و موضوعي در قالب نقشه جدول و نمودار ويرايش و بهنگام نمودن داده‌ها ونيز امكان استفاده از داده‌هاي موجود در جهت اهداف مختلف و براساس نيازهاي گوناگون كاربران فراهم مي‌گردد همچنين زمينه‌اي براي شناساندن و معرفي قابليت‌ها و پتانسيل‌هاي متعدد و در عين حال تشخيص خلأ‌هاي مطالعاتي مناطق مختلف جغرافيايي ايجاد خواهد شد نهايتاً به‌منظور تعميم كاربرد اين سيستم در ارتباط با ديگر اطلاعات موجود در پايگاه‌هاي مركز كه به نحوي با موقعيت مكاني در ارتباط‌اند مدلي از فرايند انجام اين طرح ارائه شده است
سيستم اطلاعات جغرافيايي جي‌آي‌اس / پايگاه‌هاي اطلاعاتي/ اطلاعات توصيفي / اطلاعات مكاني
جي‌آي‌اس يك سيستم اطلاعاتي است كه پردازش آن بر روي اطلاعات مكان مرجع يا اطلاعات جغرافيايي است و به كسب اطلاعات در رابطه با پديده‌هايي مي‌پردازد كه به‌نحوي با موقعيت مكاني در ارتباط‌اند به‌كارگيري اين ابزار با امكان استفاده در شبكه‌هاي اطلاع‌رساني جهاني يكي از زمينه‌هاي مناسب و مساعد در جهت معرفي توان‌ها و استعدادهاي كشور در سطح جهاني استگسترش روزافزون شبكه كاربران اين سيستم‌ها از جمله نكات اساسي است كه مي تواند به قابليت‌ها و توانايي‌هاي اين سيستم بيفزايد
در حال حاضر از اين سيستم‌ها بسته به نيازهاي هر منطقه يا كشور در بخش‌هاي مختلف مانند مطالعات زيست‌محيطي برنامه‌ريزي شهري و شهرداري خدمات ايمني شهري مديريت حمل و نقل و ترافيك شهري تهيه نقشه‌هاي پايه مديريت كاربري اراضي خدمات بانكي خدمات پستي مطالعات جمعيتي و مديريت تأسيسات شهري مثل برق آبگاز و استفاده مي‌شود و با گذشت زمان و توسعه سيستم‌ها كاربرد جي‌آي‌اس به كليه بخش‌هاي مرتبط با زمين گسترش يافته است مطالعه حاضر نيز با در نظرگرفتن مسائل فوق درصدد است ضمن معرفي بخشي از توان‌ها و مزاياي اين سيستم در دسترسي سريع به اطلاعات تحليل اطلاعات به طور يكجا و با هم بهنگام‌سازي دقت و سرعت بالاي عمل و كاربرد و نحوه استفاده از آن را در ارتباط با مجموعه اطلاعات علوم زمين موجود در پايگاه‌هاي اطلاعاتي مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران مورد بررسي قرار دهد و ارزيابي نمايد
تاريخچه ايجاد جي‌آي‌اس مروري بر مطالعات انجام شده اولين نمونه از يك جي‌آي‌اس ملّي جي‌آي‌اس كانادا است كه از اواخر1960 به اين طرف به صورت پيوسته مورد استفاده قرار گرفته است در دهه‌هاي 1970 و1980 ميلادي پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه‌اي در فناوري جي‌آي‌اس به وجود آمد به طوري كه عبارت سيستم اطلاعات جغرافيايي در مورد مجموعه ابزارهايي براي تحليل و نمايش نقشه‌ها و ادغام فنون و شيوه‌هاي آماري و نقشه‌اي و كاربرد فراگيرتر آن بويژه براي تحليل تأثيرات وخط مشي‌هاي دولتي به كارگرفته شد در حالي‌كه سابقه فناوري جي‌آي‌اس دركشورهاي غربي ازجمله كانادا وآمريكا به بيش از40 سال مي‌رسد فناوري جي‌آي‌اس در اغلب كشورهاي جهان سوم بسيار جوان مي‌باشد از ويژگي‌هاي جي‌آي‌اس در كشورهاي غربي هماهنگي بين فناوري و آموزش وكاربرد آن است درحالي كه دركشورهاي جهان سوم ورود فناوري قبل از آموزش و مهارت‌اندوزي مربوط به آن صورت مي‌گيرد در ايران اولين مركزي كه به طور رسمي استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي را در كشور آغاز كرد سازمان نقشه‌برداري كشور بود كه در سال 1369 براساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي عهده‌دار طرح به كارگيري اين سيستم شد اين سازمان در حال حاضر مشغول تهيه نقشه‌هاي توپوگرافي 125000 از عكس‌هاي هوايي با مقياس 140000 مي‌باشد و اين فرصتي است براي تبديل اين نقشه‌ها به ساختارهاي رقومي و تأسيس پايگاه توپوگرافي ملي كه نيازهاي كاربران را در زمينه جي‌آي‌اس برآورده مي‌كند
در همين راستا شوراي ملي كاربران سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي به منظور سياست‌گذاري برنامه‌ريزي و هماهنگ‌سازي فعاليت‌ها در زمينه جي‌آي‌اس تحليل نيازمندي‌ها و همچنين بهره‌برداري شايسته از كليه ظرفيت‌هاي علمي فني و نيروي انساني در راستاي ايجاد و به كارگيري جي‌آي‌اس و با توجه به وظايف سازمان نقشه‌برداري كشور در خصوص تدوين و ايجاد سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي ملي در دي ماه 1372 تأسيس گرديده است فعاليت‌هاي اجرايي پروژه ايجاد سيستم اطلاعات جغرافيايي در وزارت صنايع و معادن از فروردين 1371 آغاز گرديد و هم‌اكنون از اين سيستم به طور گسترده در ارتباط با فعاليت‌هاي آن استفاده مي‌گردد از ديگر مؤسساتي كه در زمينه اين سيستم فعاليت مي‌كنند مي‌توان شهرداري تهران وزارت مسكن و شهرسازي وزارت جهاد كشاورزي مؤسسه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله و سازمان جنگل‌ها و مراتع را نام برد در دانشگاه‌هاي كشور تاكنون از اين سيستم چنان كه بايد به عنوان يك فناوري با قابليت بسيار بالا براي در اختيار قراردادن طراحي پروژه‌ها و كاربرد آن در رشته‌هاي مختلف استفاده نگرديده است
در زير به نتايج برخي از مطالعات انجام شده در اين زمينه اشاره مي‌گردد پرهيزكار 1376 در پايان‌نامه دكتري خود با عنوان ارائه الگوي مناسب مكان‌گزيني مراكز خدمات شهري با تحقيق در مدل‌ها و جي‌آي‌اس شهري مشخص نموده است كه جي‌آي‌اس توانمندي‌ها و قابليت‌هاي فوق‌العاده‌اي در جمع‌آوري ذخيره بازيابي به روزكردن كنترل ادغام تحليل مدلسازي و نمايش داده‌هاي جغرافيايي به صور گوناگون دارد و مي‌تواند متغيرهاي كمي و كيفي متعدد و با ابعاد گسترده را در تصميم‌گيري‌ها و مديريت شهري دخالت دهد
بررسي كاربرد جي آي اس در ساماندهي مدارك علوم زمين
بررسي كاربرد جي‌آي‌اس در ساماندهي مدارك علوم زمين
فهرست مطالب
چكيده
مقدمه
تاريخچه ايجاد جي‌آي‌اس مروري بر مطالعات انجام شده
تعاريف جي‌آي‌اس
عناصراصلي تشكيل دهنده سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي
فرآيند تحليل اطلاعات در سيستم اطلاعات جغرافيايي
كاربردها و توانايي‌هاي سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي
روش و مدل پژوهش
گردآوري اطلاعات
ايجاد پايگاه اطلاعات توصيفی
توابع تحليلی برروی اطلاعات
محصولات خروجي
نتايج
زمينه‌هاي گسترش و تقويت موضوع پژوهش
پيشنهادهاي اجرايي در خصوص پژوهش‌هاي مرتبط با جي‌آي‌اس
منابع