موضوع : طرح کارآفرینی پرورش زنبور عسل

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

فصل اول
کلیات
1- 1 مقدمه :
کلمه نحل به معنی زنبور عسل در آیات 68, 69 سوره نحل در جز 14 قرآن کریم آمده است. در تفسیر آیه 68 چنین آمده است؛ پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد! در اینجا لحن قرآن به طرز شگفت انگیزی تغییر می‌یابد، در عین ادامه دادن بحث‌ها در زمینه نعمت‌های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش در این سوره ، سخن از زنبور عسل و سپس خود عسل به میان می‌آورد. اما شکل یک ماموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است. نخست می‌گوید: "و پروردگار تو به زنبور عسل ، وحی کرد که خانه‌هایی از کوهها و درختان و داربست‌هایی که مردم می‌سازند ا نتخاب کن."
نخستین ماموریت زنبوران در این آیه ماموریت در این آیه ماموریت خانه سازی ذکر شده است. و این شاید به خاطر آن است که مساله مسکن مناسب نخستین شرط زندگی است و به دنبال آن فعالیت‌های دیگر ، امکانپذیر است.
در آیه 69 سوره "نحل" ، دومین ماموریت زنبورعسل شروع می‌شود، چنانکه قرآن می‌فرماید: "ما به او الهام کردیم که سپس از تمام ثمرات تناول کن و راههایی که پرودگارت برای تو تعیین کرده ، به راحتی بپیما." سرانجام ، آخرین مرحله ماموریت آنها را بصورت یک نتیجه ، این چنین بیان می‌کند،" از درون زنبوران عسل ، نوشیدنی مخصوص خارج می‌شود که رنگ‌های مختلفی دارد." نهفته است، جالب این که دانشمندان از طریق تجربه به این حقیقت رسیده‌اند که زنبوران به هنگام ساختن عسل آن چنان ماهرانه ، عمل می‌کنند که خواص درمانی و دارویی گیاهان کاملا محفوظ مانده و به عسل منتقل می‌شود.
و در ماجرای برنامه زندگی زنبوران عسل و ارمغانی که آنها برای جهان انسانیت می‌آورند، که هم غذاست و هم شفا و هم درس زندگی ، نشانه روشنی از عظمت و قدرت پروردگار است، برای جمعیتی که می‌اندیشند.
1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :
پرورش و نگهداری زنبور عسل
محل اجزا :
روستای رازمیان ( الموت – قزوین )
1 – 3 – مشخصات متقاضیان :
نام    نام خانوادگی    مدرک تحصیلی     تلفن
1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :
زنبور عسل یکی از مخلوقات خارق العاده و مورد توجه خداوند است که از آن در بسیاری از شاخه های مختلف علوم استفاده های مختلف می شود ، استفاده از عسل در محصولات غذایی و همچنین خواص دارویی آن یکی از مواردی است که از دیرباز به آن توجه شده است ، با توجه به نیاز جامعه به داشتن محصولات طبیعی مانند عسل طبیعی و امکان برقرار ارتباط با نهادها و ارگانهای دولتی این طرح به عنوان طرح مورد نظر متقاضی انتخاب شده است .
1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :
همانگونه که در بالا به آن اشاره شد ، زنبور عسل مخلوقی خارق العاده است که در قرآن نیز از خواص آن نام برده شده است ، این طرح یک طرح بسیار مفید است ، به لحاظ مفید بودن برای جامعه و همچنین به لحاظ میزان اشتغالزایی برای جامعه به عنوان یک طرح بسیار مفید است .
1 – 6  - وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح  9  نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
پرورش و تکثیر زنبور عسل یکی از طرحهایی است که طی دهه گشذه شدیدا مورد توجه کشور های مختلف قرار گرفته و دامپروران در کشور های مختلف با بهره گیری از روش های تکنولوژی های مدرن سعی در تکثیر و پرورش زنبور عسل می کنند و از آن در زمینه های مختلف علمی ، مانند درمان برخی از بیماری ها و صنایع غذایی استفاده می کنند .
وضعیت مختصر اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی محل اجرای طرح :
منطقه انتخاب شده برای اجرای طرح یکی از روستای های اطراف قزوین است که به لحاظ آب و هوایی در منطقه ای کوهستانی قرار گرفته است و دارای آب و هوای مناسبی برای پرورش زنبور عسل بخصوص در فصول بهار و تابستان می باشد ، این منطقه به دلیل واقع شدن در یک منطقه روستایی دارای آمادگی جهت این طرح میباشد .
مراحل انجام كار :
زنبورهای یک کندو شامل یک ملکه ، چند صد زنبور نر و چندین هزار زنبور کارگر می‌باشد. در تابستان و بهار که زنبورها فعالیت زیادی برای جمع آوری شیره دارند کندو ممکن است 7 - 5 کیلو زنبور داشته باشد و تعداد زنبورهای نر در این موقع زیادتر از هر موقع دیگر در کندو دیده شوند. هر یک از این دو نوع زنبور وظیفه خاصی دارند ولی منظوری که یک کندو تعقیب می‌نماید عبارت از بقای نسل و یا دفاع و نگهداری کندو می‌باشد و نظر انفرادی در بین نیست و هیچکدام از آنها در نتیجه سعی انفرادی قادر نیستند که برای مدت طولانی زنده بمانند و بنابراین هدف آنها بطور دسته جمعی انجام می‌گیرد.
زنبور ملکه
ملکه زنبور عسل به سادگی از کارگران و زنبور نر مشخص می‌شود. ملکه نسبتا درشت تر و درازتر از کارگران و درازتر از زنبوران نر است، ولی پهن‌تر از آنها نیست. از آنجا که شکم ملکه طویل و در سطح زیرین پهن است، طول بالهایش نسبت به بدن از بال کارگرها و زنبوران نر کوتاه تر است. نیش ملکه کمی خمیده است و نسبت به نیش کارگر دارای دندانه‌های کمتری است و فقط برای از بین بردن ملکه‌های رقیب بکار می‌رود. حرکت ملکه در حالت عادی ملایم است ولی در مواقع احتیاج می‌تواند با سرعت حرکت کند. تمام تخمهایی که در سلولها قرار دارد، بوسیله ملکه واحد کندو گذاشته می‌شود. این ملکه در جوانی در هوای آزاد با یک یا چند نر پشت سر هم جفتگیری و برای خود تا آخر عمر اسپرم ذخیره می‌کند.
فصل پرورش زنبورها
فصل پرورش نوزادان در شرایط آب و هوایی معتدل ، به مقدار کم ، از اواسط دیماه شروع شده مرتب توسعه می‌یابد و اوایل اردیبهشت به حداکثر خود می‌رسد. در صورتی که شرایط اجازه دهد، فعالیت تولید مثل آنها ، به همین وضع ، تا اواخر خرداد ماه ادامه پیدا می‌کند و از آن به بعد رو به نقصان می‌گذارد. در ماههای آبان و آذر فعالیت زاد و ولد بکلی متوقف می گردد. نژادهای مختلف زنبورعسل از این حیث دارای خصوصیات متفاوت هستند. هنگامی که تولید مثل کلنی در حداکثر توسعه خود می‌باشد، یک ملکه ممکن است 1500 تا 2000 تخم در روز بگذارد.
پرورش ملکه
در یک کلنی زنبور عسل ، پرورش ملکه ممکن است به یکی از علل زیر صورت گیرد:
نشاندن ملکه جدید به جای ملکه‌ای که به علت نامعلوم معدوم شده است.
تعویض ملکه‌ای که پیر شده ولی هنوز مایل است فعالیت داشته باشد.
برای ازدیاد کلنی یا بچه بیرون کردن.
در هر یک از حالات فوق ، کارگزاران موقعی اقدام به ساختن خانه ملکه و پرورش آن می‌کنند که ماده بخصوص جلوگیری کننده به آنها نرسد. در حالت اول ، چندین ملکه در خانه‌های اضطراری که با تغییر شکل خانه کارگران ساخته شده، پرورش داده می‌شوند. در ابتدای ساختمان خانه اضطراری ، سلول اصلی بوسیله مایع بخصوصی که از غده زیر فکی کارگران ترشح می‌شود، انباشته شده، لارو داخل سلول اصلی در سطح آن شناور می‌شود. به این ترتیب ، لارو وارد قسمت ویژه‌ای که برای پرورش ملکه ترتیب داده شده می‌گردد.
لاروهایی که برای پرورش اضطراری ملکه انتخاب می‌شوند اغلب دو روزه هستند ولی لاروهای سه روزه هم می‌توان یافت. معمولا کارگران کوشش می‌کنند که در پرورش اضطراری ملکه از لاروهای مسن‌تر استفاده کنند. در صورتی که لارو انتخاب شده برای پرورش ملکه دو روزه باشد، در حدود 11 روز بعد ، ملکه کامل از سلول خارج می‌شود و اگر شرایط هوایی مساعد باشد، در فاصله 10 روز بعد جفت گیری کرده خود را برای تخم گذاری آماده می کند. در این صورت ، از وقتی که کندو ملکه‌ای را از دست می‌دهد تا هنگامی که ملکه تخمگذاری جانشین آن گردد حداقل سه هفته طول می‌کشد.
جفتگیری
ملکه باکره وقتی که تقریبا 5 -3 روزه است، قبل از پروازهای مخصوص جفتگیری پروازهای اکتشافی در اطراف کندو می‌نماید. جفتگیری معمولا در گرمترین اوقات روز صورت می‌گیرد. گاهی ملکه بعد از چند دقیقه جفتگیری کرده به کندو برمی‌گردد. مشاهده جفتگیری که مطمئنا در آسمان انجام می‌گیرد خیلی کم صورت گرفته است. زنبورهای نر در آسمان به سرعت در اطراف ملکه پرواز می‌کنند و هر یک کوشش دارند که خود را به او برسانند. این پرواز دسته جمعی مدتی بطور زیگزاگ ادامه دارد. زنبور نری که موفق به جفتگیری می‌شود آلت تناسلی و قسمتی از اعضای مربوط را از دست داده و می‌میرد.
در مدت کوتاهی که عمل جفتگیری انجام می‌گیرد، اسپرم نر به واژن ملکه وارد می‌شود. برای جلوگیری از خروج و ریزش اسپرم از واژن ، حشره نر بلافاصله دهانه خروجی واژن را با ماده ژلاتینی مخصوص مسدود می‌کند. اسپرماتوزوئیدها سپس به سمت کیسه اسپرم شناور و در آن متمرکز می‌شوند. در کیسه اسپرم ، اسپرماتوزوئیدها بطور منظم ، پهلوی هم و تقریبا بدون حرکت قرار می‌گیرند. ملکه معمولا قبل از اینکه شروع به تخم گذاری کند، چندین بار جفتگیری کرده به اندازه کافی برای آینده خود اسپرم ذخیره می‌کند.
تخمگذاری
کمی بعد از اینکه ملکه جفتگیری کرد، توجه کارگران نسبت به ملکه بیشتر می‌ شود. درهر جا که ملکه قرار گیرد حلقه‌ای از کارگران که اعضای آن مرتب تغییر می‌کند، تشکیل می‌گردد. زنبورهای کارگر جوان اقدام به تغذیه ملکه می‌کنند و بدن او را بوسیله شاخکهای خود لمس نموده با دهان می‌لیسند تا مواد مترشحه ملکه را دریافت کرده بین سایر زنبورها تقسیم کنند. ملکه هنگام تخمگذاری در روی شانه‌ها ، روی قاعده مشخصی حرکت می‌کند. ابتدا سر خود را وارد تک تک سلولها نموده آنها را آزمایش می‌کند و سپس تخمی در آن قرار می‌دهد. برای این منظور ، شکم خود را خم کرده انتهای آن را داخل سلول می‌کند.
دیدن ملکه
بعضی از مربیان وقت زیادی برای جستجوی ملکه صرف می‌نمایند ولی بهتر است به جای این کار اطلاع حاصل کنند که ملکه خوب کار می‌کند یا خیر. اگر در کندو به مقدار کافی نسل زنبور در مراحل مختلف دیده شود که در قابها بطور منظم برقرار شده‌اند، نشان می‌دهد که فعالیت ملکه رضایت بخش می‌باشد. بنابراین ، احتیاجی نیست که تمام کندو بازرسی شود و امتحان یکی دو قاب نسل کافی است. ولی اگر حتما لازم باشد که ملکه دیده شود باید کندو را با آرامش کامل باز نمود.
وارد کردن ملکه تازه به کندو
این عمل به منظور تعویض ملکه صورت می‌گیرد. در این روش ، مربیان ملکه لازم را از موسسات تربیت ملکه خریداری و از آن استفاده می‌کنند. می‌توان تعویض ملکه را در هر موقع سال عملی نمود ولی اغلب آن را در اواخر دوره عسل کلی و یا در اوایل بهار انجام می‌دهند و معمولا در بهار ، هنگام جلوگیری از بچه دادن، به این کار اقدام می‌کنند. در هر صورت ، برای شروع به این کار ، باید نصف روز یا چند ساعت قبل از آن که ملکه جدید وارد شود، ملکه سابق را بگیرند و بیرون کنند.
فهرست مطالب
فصل اول    2
کلیات    2
1- 1 مقدمه :    3
1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :    4
1 – 3 – مشخصات متقاضیان :    4
1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :    5
1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :    5
1 – 6  - وضعیت و میزان اشتغالزایی :    6
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :    6
وضعیت مختصر اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی محل اجرای طرح :    6
مراحل انجام كار :    7
زنبور ملکه    7
فصل پرورش زنبورها    8
پرورش ملکه    8
جفتگیری    9
تخمگذاری    10
دیدن ملکه    11
وارد کردن ملکه تازه به کندو    11
لوازم مورد نیاز برای زنبورداری    12
روشهای جداسازی و مصارف داروئی آن :    13
فیزیولوژی دستگاه تولید زهر:    13
گونه ها و نژادهای زنبورعسل    16
ساختار بدن زنبور عسل    19
سر    19
سینه    19
شکم    20
غده های مهم    20
نژادهای زنبور    22
     22
زنبور هندی Aspis Indica    22
زنبور درشت Apis Dorsata    22
زنبور ریزApis Florea    23
زنبور عسل معمولی Apis Meaifica    23
آفات و بیماریهای زنبور عسل    23
فصل دوم    24
روش انجام کار    24
گزارش مختصر بازدید از واحد ها تولیدی با خدماتی مرتبط با موضوع پروژه :    25
بازدید از منطقه پرورش زنبور فکوری ( الموت )    25
جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :    25
فهرست تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز و برآورد قیمت آنها :    26
فهرست مواد مصرفی مورد نیاز :    27
مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز از لحاظ مفید بودن و توانایی کار :    27
توجیه اقتصادی محصول :    28
روشهای بازاریابی و تبلیغات جهت ( جهت فروش  کالا )    28
فصل سوم    29
امور مالی طرح    29
میزان سرمایه گذاری :    30
محاسبه هزینه ها :    30
محاسبه سود و زیان ویژه  ( ارقام به میلیون ریال )    31
تاسیسات مورد نیاز :    31
وسایل نقلیه :    32
هزینه های قبل از بهره برداری :    32
هزینه های ثابت طرح :    33
هزینه های جاری ( مواد اولیه و بسته بندی )    33
حقوق و دستمزد پرسنل:    34
هزینه سوخت و انرژی :    34
استهلاک و تعمیر و نگهداری :    35
فصل چهارم    36
جمع بندی – نتیجه گیری و پیشنهادات    36
نتایج حاصله از اجرای طرح :    37
منابع و ماخذ :    38