موضوع : طرح توجیهی زنبورداری و پرورش زنبور عسل

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مقدمه
تاريخچه زندگي و قدمت زندگي زنبور عسل روي كره زمين ، زندگي اجتماعي زنبور عسل در يك كلني ، نظم اجتماعي حاكم در كندو ، قدرت خارق العاده زنبور عسل در معماري و ساختن حجره هاي مومي شان ، موروثي بودن عموم اطلاعات كاربردي ، ويژگي هاي خاص زيست شناسي ، قدرت منحصر به فرد زنبور عسل در تبديل شهد گياهان يا شربت شكر به عسل به عنوان يك غذاي پر انرژي و دارويي شفا بخش، قدرت اين حشره در ساختن موم و موم بافي ، جمع آوري بره موم و كاربرد آن ، ساختن شاه انگبين و چگونگي استفاده از آن و ساختن زهر به منظور استفاده از آن در هنگام دفاع و به عنوان يك داروي مهم و از همه اين شگفتي ها مهم تر ، قابليت منحصر به فرد زنبور عسل در جمع آوري گرده گياهان و گرده افشاني بسياري از گياهان گلدار كه با اين ويژگي، بطور مستقيم و غير مستقيم حدود 50% غذاي بشر تامين مي شود و بسياري از گياهان و حيوانات امكان ادامه حيات مي يابند.
ميزان توليد محصول عسل به آب و هوا، نژاد زنبور و مديريت زنبوردار بستگي دارد. در نقاط خوش آب و هوا، گياهان و رستني هاي فراوان مي رويند و در فصل گلدهي، محصول عسل خوبي از آن نقاط برداشت مي شود.همچنين نژاد هاي فعال زنبور عسل عمل گرده افشاني گياهان را نيز بهتر انجام مي دهند. عامل مديريت در زنبورداري همچون ساير امور از اهميت ويژه اي برخوردار است، زيرا يك زنبوردار ناآگاه نه تنها قادر به عسل گيري از زنبورهاي عسل نخواهد بود، بلكه به راحتي كلني هاي خود را به كشتن مي دهد. بنابراين آشنايي به فنون زنبورداري و داشتن اطلاعات علمي و تجارب عملي از مهم ترين واجبات كار با زنبور عسل است.
ميانگين توليد عسل شهد هر كندوي جعبه اي در ايران و ساير كشورهاي آسيايي 7 كيلوگرم ، در كشورهاي اروپايي و روسيه 10 كيلوگرم، در آمريكا 21كيلوگرم، در نيوزلند 30كيلوگرم، در استراليا 36كيلوگرم، دركانادا 40كيلوگرم و در نقاط پرگل كانادا گاهي به 80 كيلو گرم مي رسد. بدهي است مقدار توليد عسل شهد در نقاط مختلف كشور و حتي نقاط مختلف هر شهر متفاوت است و به طور عمده به فراواني منابع شهد،شرايط آب و هوايي و مديريت زنبوردار بستگي دارد.بايد توجه داشت كه علي رغم اعلام آمار ميانگين 7كيلوگرم توليد عسل شهد به ازاي هركندو درسال، در برخي نقاط خوش آب وهوا سرسبز كشور، زنبورداران آگاه، باتجربه و فعال در امر كوچ دهي به موقع زنبورستان خود، توانايي توليد عسل شهد به ميزان بيش از 50كيلوگرم به ازاي هر كندو را دارند.
به نظر مي رسد كه در كشور ما، باتوجه به عدم استفاده يا استفاده ناصحيح از ظرفيت شهد دهي بسياري از باغ هاو مزارع و نيز برخي نقاط مرتعي و جنگلي كه مورد استفاده زنبورداران قرار نمي گيرد ، تاكنون از بخش قابل توجه اي از ظرفيت واقعي توليد عسل استفاده نشده است. در اين سهل انگاري،زنبورداران از توليد كمتر عسل شهد خسارت مي بينند. اما خسارتي كه در قالب كاهش محصول و نامرغوبيت محصول به كشاورزان و باغداران و در آمد ملي وارد مي شود، بسيار قابل توجه تر است. تاكنون در ايران،ازظرفيت هاي توليد عسل به خوبي استفاده نشده است; يعني ، در برخي نقاط تراكم استقرار زنبورستان ها را داشته باشيم و در برخي نقاط،زنبورستان هاي كافي مستقر نشده است.حال آنكه براي بدست آوردن بيشترين مقدار عسل و بالاترين بازده زنبور عسل در گرده افشاني ، بايد اولا هرجا كه گياهان شهدزا و نيازمند زنبور عسل مي رويند، تعداد مناسب كندو مستقر كنيم و ثانيا تعداد كندوهايي كه در يك منطقه يا در هر هكتار از يك باغ يا مزرعه مستقر مي كنيم كمتر يا بيشتر از شمار مناسب نباشد. چنانچه شمار كندو ها دريك باغ،مزرعه يامنطقه،بيشتر يا كمتر از حد مناسب باشد؛ هم زنبوردار و هم باغ دار يا مزرعه دار به نوعي خسارت مي بينند.
مسائل مربوط به زنبورداري؛ از جمله،ظرفيت توليد عسل توسط هر كندو،عسل شهد يا مخلوط شهد و شربت، قيمت عسل،درآمد زنبوردار و از همه مهمتر «نقش زنبورعسل در افزايش توليد و مرغوبيت محصولات زراعي و باغي» بايد مورد مورد توجه مسئولين قرار گيرد و شرايط مناسب براي توسعه منطقي زنبورداري در ايران فراهم شود. اين مورد حساس بايد جدي گرفته شود تا مبادا آن كه از برخورد سليقه خريدار عسل و ميزان درآمد زنبوردار،پرورش زنبورعسل و در نتيجه ميزان توليد در كشاورزي و باغداري و قابليت حفظ مراتع و جنگل ها در معرض خطر جدي قرار گيرد.
اگر به زنبورداري فقط به عنوان حرفه اي كه در آن عده اي مشغول توليد عسل هستند نگريسته شود،فقط به اندازه ميزان توليد عسل بايد براي آن اهميت قائل شويم؛ اما بايد يدانيم كه ما براي افزايش توليد و مرغوبيت بسياري از محصولات گياهي زنبورداري كنيم كه در آن محصول عسل يك عايدي جانبي است. لذا اهميت پرورش زنبورعسل، صدها برابر بيشتر از ايجاد شغل و توليد عسل است، زيرا حدود 80% كل توليد بسياري از درختان ميوه و محصولات بذري به گرده افشاني شدن توسط زنبور عسل بستگي دارد كه در غياب اين حشره، ساير حشرات گرده افشان نيز قادر به انجام وظايف زنبور عسل نخواهند بود. ما زماني مي توانيم يك مقايسه منطقي و صحيح از ارزش فرآورده هاي زنبورعسل در مقابل ارزش عمل گرده افشاني اين حشره داشته باشيم كه بتوانيم طبيعت بدون زنبورعسل رابررسي كنيم. چراكه در طبيعت بدون زنبورعسل،نه نتها عسل توليد نمي شود و ميزان محصولات زراعي، باغي،مرتعي و جنگلي به شدت كاهش مي يابد،بلكه قسمت اعظم رستني هاي موجود در طبيعت منقرض خواهد شد.   
توصيف  پروژه:
اين پروژه در رابطه با پرورش زنبور عسل به عنوان يك كار توليدي و مولد ميباشد.طرحي كه اگر تمامي مسائل مربوط به اين رشته اعم از امكانات و مشكلات آن به ديد مثبت بنگريم مطمئنا طرحي قابل توجيه هم ازلحاظ اقتصادي و هم از لحاظ ايجاد فرصت شغلي ميباشد.البته بايد متذكر شد كه مشكلات و موانعي هم در اجراي اين طرح وجود دارد كه در ادامه در مورد آن بحث خواهيم كرد.
اين طرح در اولين گام نياز به داشتن اطلاعات مقدمات در مورد بيولوژي و آناتومي زنبور عسل ،نحوه زندگي در كلني ،نحوه ارتباط جمعيت داخل كلني بايكديگر و غيره است كه مطمئنا تا اطلاعات ،آگاهي لازم در اين مورد كسب نشود طرح با مشكل و در نهايت با شكست همراه خواهد بود.
گام دوم با تهيه تعداد قابل توجهي كلني زنبورعسل به عنوان شروع كار ميباشد كه اگر به صورت كلي به اين طرح نگاه كنيم با ايجاد يك زنبورستان كه با تعداد قابل توجهي باشد ميتوان حرفه اي را ايجاد نمود كه حداقل 2 يا 3 نفر مي توانند در آن فعاليت اقتصادي داشته باشند.
در اين حرفه كه يك شاخه از كشاورزي است زنبوردار به عنوان يك توليد كننده مطرح مي شود. كسي كه با توليد اصلي ترين محصول اين رشته يعني عسل وهمچنين موم،گرد و ژله وغيره از طبيعت و مراتع مي تواند نقش مهمي را درتامين نياز جامعه به اين محصولات ايفا كند.     
توجيه پروژه:
در بحث توجيه پروژه ابتدا نكاتي را بايد متذكر شد.اين حرفه به عنوان يك كار توليدي تحت تاثير امكانات و منابع متغيري همچون وضعيت مرتع ميزان گل و گياه موجود در طبيعت،ميزان بارندگي و غيره است.هركدام از اين موارد در ميزان توليد قطعا تاثير گذار است.  
موضوع بعدي تعداد كلني ها مي باشد.اگر كسي بخواهد به عنوان تفريح و سرگرمي زنبورداري كند تا حدود 5 تا 10 كندو استفاده مي كند.
ولي به عنوان حرفه اصلي تعداد كندو ها نبايد كمتر از 50 كلني باشد. پس اگر تعداد كلني ها كم باشد نبايد انتظار توليد و درآمد بيشتر را داشت. از لحاظ توجيه اين پروژه بايد به آمار توليد عسل در يك كلني در يك سال و در شرايط آب و هوايي معمولي اشاره كنيم.
بطور متوسط ميزان برداشت عسل از هر كلني با جمعيت قوي چقدر است؟
طبق ركورد گيري سال هاي اخير از يك زنبوردار به طور متوسط از هر كندو به مقدار 5 كيلو گرم عسل استحصال شده است.
فهرست مطالب
مقدمه    1
توصيف  پروژه:    4
توجيه پروژه:    5
امكانات:    6
اشتغال زايي:    7
ميزان اجرايي بودن طرح:    8
بازاريابي:    9
برنامه بازديد و زمان بندي در فصول مختلف:    10
فصل بهار:    10
در اوايل فصل تابستان :    10
بازديد پاييزه:    11
بازديد زمستان :    11
تجهيزات مورد نياز براي كار در زنبورستان و روي كندوها براي 2 نفر    11
تجهيزات لازم براي كندو و براي زنبورستان با 100 كلني    12
تجهيزات عسل گيري    12
برآورد هاي اوليه:    13
هزينه هاي توليد سالانه:    14
هزينه و ميانگين 100 كلني:    15
سود حاصله با قيمت روز       16000000 تومان    15
روش محاسبه ميزان در آمد خالص    16
هزينه نگهداري و تعميرات    16
اهميت پرورش زنبور عسل:    16
فرآورده هاي زنبور عسل:    17
تركيبات عسل    18
فوايد زنبور عسل و فرآورده هاي آن    20
اهميت صنعتي موم    21
اهميت صنعتي بره موم    22
اهميت صنعتي ژله رويال    22
اهميت طبي زنبور عسل    22
نژادها، ارقام و سويه هاي زنبورها    23
زنبورعسل كوچولو    24
زنبورعسل اروپايي يا زنبورعسل معمولي    24
زمان اجراي پروژه:    28