موضوع : روابط خاک و گیاه

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده ی پرینت می باشد

فراهم بودن مواد غذايي در خاك ها
تجزيه‌ي شيميايي خاك
سرراست ترين راه تعيين فراهم بودن مواد غذايي در خاك، اندازه گيري واكنش هاي رشد گياه، با استفاده از آزمايش هاي كوددهي در مزرعه است. اما اين روش وقت گير بوده يافته هاي آن به آساني قابل تعميم از يك جا به جايي ديگر نيست. برعكس، تجزيه‌ي شيميايي خاك، آزمايش خاك روشي به نسبت سريع و با صرفه براي دريافت اطلاعات درباره‌ي فراهم بودن غذا در خاك، به عنوان مبناي تجويز استفاده از كودهاست. روش آزمايش خاك سالهاي سال در كشاورزي و باغباني با موفقيت نسبي به كار گرفته شده است. كارايي اين روش با ميزان همخواني و هماهنگي اطلاعات به دست آمده با آزمايش هاي كوددهي مزرعه و نيز با شيوه‌ي بيان و تفسير تجزيه انجام شده، پيوند نزديك دارد. در بيشتر موارد، انتظارات، بيشتر از اندازه‌ي كارايي آزمايش هاي خاك است. در اين فصل از دلايل اين دوگانگي با تكيه بر فسفر و پتاسيم،‌ به تفصيل گفت و گو خواهد شد.
روش آزمايش خاك از گستره اي وسيع از روش هاي متداول عصاره گيري مانند اشكال گوناگون اسيدهاي رقيق، نمك ها يا عواملي بهره مي گيرد، كه تركيبات پيچيده ايجاد مي‌كنند. بسته به روش مورد استفاده، ميزان كاملا متفاوت از مواد غذايي گياه استخراج مي شود. همچنان كه در مورد فسفر، در جدول 1-13 آمده است. به عنوان راهنما، يك ميلي گرم فسفر در 100 گرم خاك مي تواند برابر حدود 30 كيلوگرم فسفر در هكتار در يك پروفيل با ژرفاي 20 سانتي متر در نظر گرفته شود (وزن مخصوص خاك 5/1 = 3 ميليون كيلوگرم خاك در هكتار). كدام روش بايد براي تشخيص فراهم بودن يك ماده‌ي غذايي كاني و به وسيله‌ي آزمايش هاي رشد براي پيش بيني واكنش گياه در برابر كود ارزيابي شود.
جدول 1
در بيشتر موارد، چند روش به يك ميزان براي آزمايش خاك در مورد يك گونه‌ي ويژه‌ي غذايي كاني مناسب هستند (1921). براي نمونه، براي فسفر، با وجود ميزان گوناگون فسفر استخراج شده، روش هاي استخراج آبي مي تواند به همان ميزان براي تعيين مناسب باشد كه روش استخراج با اسيدهاي رقيق شده (1637). به هر حال، به دلايل گوناگون، پيش بيني واكنش در برابر كود، بر پايه‌ي تجزيه‌ي شيميايي خاك به تنهايي رضايت بخش نيست: به اين دليل كه تنها ظرفيت بالقوه‌ي يك خاك را براي ذخيره‌ي غذاهاي گياه بيان مي كند؛ به اندازه‌ي كافي و به طور خاص، تحرك مواد را در خاك نشان نمي دهد، هيچ اطلاعاتي را در رابطه با عوامل گياهي، مانند رشد ريشه و تغييراتي كه در فضاي مجاور ريشه به وسيله‌ي ريشه به وجود مي آيد و نقش تعيين كننده در جذب غذاها در شرايط مزرعه دارند، بيان نمي كند. در سه بخش زير، از اين عوامل چكيده وار گفت و گو مي شود. در آغاز، از ميزان فراهم بودن مواد غذايي در رابطه با تحرك و رشد ريشه گفت و گو مي شود.
حركت مواد غذايي به سطح ريشه
اصول محاسبات
اهميت تحرك مواد غذايي در خاك در مهيا بودن آنها براي گياهان، نخستين بار از سوي باربر (1962) تاكيد شد. برداشت او بر پايه‌ي سه جزو استوار بود: برخورد ريشه‌ها با مواد غذايي، حركت توده اي و انتشار (نگاره‌ي 1). با نفوذ ريشه ها به درون خاك، ريشه به درون فضاهايي حركت مي‌كند كه بيشتر از سوي خاك با عناصر غذايي آماده اشغال بوده است. براي نمونه، بر سطوح رس چسبيده اند. سطوح ريشه در اين فرايند جابه جايي با مواد غذايي تماس نزديك پيدا مي‌كنند (برخورد مي كنند). فني و آوراستريت (1939)، فرايند داد و ستد تماسي را براي جذب كاتيون بدون جابه جايي از درون محلول خاك ارايه دادند. باربر (1966)، اين فرايند جابه جايي را به شيوه اي كلي تر، به عنوان عاملي بيان مي كند، كه مي تواند در رفع نياز همه‌ي غذاهاي كاني گياهان نقش داشته باشد.
محاسبات برخورد ريشه ها بر پايه‌ي:
الف- ميزان مواد غذايي آماده در حجمي از خاك كه به وسيله‌ي ريشه ها اشغال شده اند.
ب- حجم ريشه، به عنوان درصدي از كل حجم خاك- به طور ميانگين يك درصد از حجم خاك سطحي.
پ- نسبتي از كل حجم خاك، كه به وسيله حفره هاي خاك اشغال شده است (به طور ميانگين 50 درصد).

نگاره‌ي 1- نمودار نمايي حركت عناصر كاني به سطح ريشه گياهان خاكزي. (1) برخورد: جايگزيني حجم خاك به وسيله حجم ريشه (جذب بدون ترابري). (2) جريان توده اي: ترابري توده‌ي محلول خاك در جهت شيب پتانسيل آب (كشيده شده به وسيله‌ي تعرق). (3). انتشار: ترابري مواد غذايي در جهت شيب غلظت . 0 = مواد غذايي آماده (آنطور كه براي نمونه به وسيله‌ي آزمايش خاك تعيين شده است)
جزو دوم حركت توده اي آب و غذاهاي محلول به سطح ريشه، كه به وسيله‌ي جريان تعرقي گياهان انجام مي شود. براورد كميت غذاهايي كه با حركت توده اي براي گياهان فراهم هستند، بر پايه‌ي غلظت ماده‌ي غذايي در محلول خاك و ميزان آب تعرق بر مبناي واحد وزن بافت هاي بخش هوايي گياه (ضريب تعرق، براي نمونه 300 تا 600 ليتر آب بر كيلوگرم وزن خشك ساقه) يا در هر هكتار فراورده. نقش انتشار براي رساندن غذاها به سطح ريشه قابل اندازه گيري مستقيم نيست، اما بايستي با محاسبه‌ي تفاضل ميان كل مواد غذايي جذب شده به وسيله‌ي گياهان و ميزاني، كه از راه برخورد ريشه ها و حركت توده اي جذب مي شود تعيين مي گردد.
نمونه اي از اين محاسبه، در جدول 2-13، ارايه شده است. آشكار است كه در اين خاك، حركت توده اي سهم اصلي را در فراهم كردن كلسيم و منيزيوم داراست، در حالي كه فراهم كردن پتاسيم و فسفر، عمدتا به انتشار وابسته است. افزون بر اين، فراهم آوري كلسيم و منيزيوم با حركت توده اي بيشتر از ميزان جذب شده است، و بنابراين انتظار مي رود اين مواد غذايي در سطح ريشه انباشته شده باشند. يافته هاي همانند آنچه كه در جدول 2 ارايه شده، به وسيله‌ي ديگر نگارندگان به دست آمده است (مانند منگل و همكاران . 1969)
جدول 2

فهرست مطالب

موضوع:    0

روابط خاك و گياه    0

فراهم بودن مواد غذايي در خاك ها    1

تجزيه‌ي شيميايي خاك    1

حركت مواد غذايي به سطح ريشه    3

اصول محاسبات    3

غلظت مواد غذايي كاني در محلول خاك    6

نقش حركت توده اي    10

نقش انتشار    13

عوامل خاك    14

عوامل گياهي    18

نقش انباشتگي ريشه زايي    24

فراهم بودن مواد غذايي و توزيع آب در خاك    24

تغييرات فراهم كردن مواد به وسيله‌ي حركت توده‌اي و انتشار، در هنگام مراحل گوناگون رشد و نمو    27

نسبت انباشتگي/ كميت و پي‌آمدهاي آن براي آزمايش خاك    28

منابع:    31

دانلود کامل این فایل ، بعد از خریداری