موضوع : تحقیق ریشه ضرب المثل های ایرانی
در اين مقاله به بررسي و ريشه يابي معروف ترين ضرب المثل هاي فارسي را مدنظر داشته‌ايم و بدين لحاظ از منابع مختلفي سود جسته ايم با كليك بر روي هر كدام از ضرب المثل ها، صفحات جديدي باز خواهد شد و شأن روايت هر كدام از آن مثل ها گاه كوتاه و گاه به تفضيل تقديم مي گردد در بخش دوم نيز بيش از هزار ضرب المثل بي هيچ توضيحي تقديم مي گردد در بخش دوم نيز بيش از هزار ضرب المثل بي هيچ توضيحي تقديم مي گردد در بخش سوم به بيان ضرب المثل هاي رايج مناطق و شهرهاي ايران پرداخته ايم و نمودي از اين ادبيات عاميانه را در بين اقوام مختلف ايراني باز جسته ايم
در اينجا ذكر اين نكته الزامي است كه همه آنچه در اين بخش تقديم شده است در تعريف خاص ضرب المثل نمي گنجد و در اصل برخي از موارد ذكر شده از منظر علم بيان، مقيد معني كنايه است در اصل اينگونه موارد كنايه هاي معروف فارسي اند كه به دليل كثرت استعمال با قدري تسامح عنوان ضرب المثل يا مثل سائره يافته اند با همه اين احوال حتي چنين كنايه هايي در تعريف عام ضرب المثل مي گنجد
كلاه شرعي در اصطلاحات عاميانه و معني و مفهوم مجازي كنايه از حيله شرعي است براي ابطال حق و احقاق باطلي في المثل ربا را كه از محرمات مصرحه شرع مبين است به نام مال الاجاره پول حلال شمردن و يا هب گفته ابوالفضل بيهقي نان همسايگان دزديدن و به همسايگان ديگر دادن و امثال و نظاير آن كه همه و همه را اصطلاحاً كلاه شرعي گويند
به طوري كه ملاحظه مي شود كلاه شرعي از دو لغت كلاه و شرع تركيب يافته كه كلاه همان سربند و هر چيزي است كه با آن سر را بپوشانند و مجازاً وسيله اي براي سرپوش گذاشتن بر روي هرگونه منهيات و محرمات است كه به طور كلي معني و مفهوم عذر و مكر تزوير و حيله از آن افاده مي شود
معني لغوي شرع همان دين و آيين و كيش و مذهب و به طور كلي صراط مستقيم و راه راست است كه حق تعالي براي بندگان نهاده و بدان امر كرده است
شرعي يعني مشروع و حلال احكام شرع همان تعاليم ديني و مذهبي است
ريشه ضرب المثل هاي ايراني