این مقاله بصورت Word و قابل ویرایش همچنین آماده پرینت می باشد

موضوع : تحقیق بیابان زدایی

بیابانها عمدتا در قلمرو بین المدارین و یا برخی از مناطق بری  آنجا که زمستانهای سرد و تابستانهای گرم دارد گسترش یافته است و حدود یک سوم از خشکیها را اشتغال کرده است و یونسکو وسعت آن را 50 میلیون کیلومتر برآورده کرده است  بیابانهای داخلی در ایران  در منطقه فلات مرکزی ایران قرار گرفته اند که این منطقه نیمی از مساحت ایران را شامل می شود  این منطققه که در میان رشته کوههای البرز و خراسان و زاگرس واقع گریده است کبیه مناطق کویری و بیابانی ایران را در بر گرفته است یکی از دغدغه های امروز کشورهای جهان موضوع بیابان زدایی است  توجه به مقوله بیابان زدایی برای کشوری همچون ایران که 43 میلیون هکتار معادل یک چهارم وسعت آن را بیابان فرا گرفته ضرورتی انکار ناپذیر استحال آنکه 6 میلیون هکتار از این سطح وضعیتی بحرانی دارند و تنها 2 میلیون هکتار آن مهار شده است

تعاریف بیابان 

بیابان یکی از اکوسیستم‌های اصلی خشکی است که از زمینهای بوته‌زاری تشکیل شده است که در آنها گیاهان بسیار پراکنده‌اند و به‌وسیله خاک لخت و شنی از هم جدا مانده‌اند بسیاری از بیابانها در مجاورت رشته کوهها واقع هستند

بیابان عبارت از فضاهای که انسان در پهنۀ آن حضور ندارد  مناطق قطبی کوهستانها ی مرتفع و برخی از جنگل های منطق استوایی را می توان بیابان نامید  با وجود این  به سبب تغییری که در کاربرد این اصطلاح انجام گرفته است و جانشین ومعادل صحرا گردیده است که معرف فضاهای است که خشکی هوا را لمس کرده و بدون رویش گیاهی و اشتغال انسانی است

بیابان سرزمین وسیعی است که به خاطر بارندگی سالیانه کم دارای پوشش گیاهی کمی است در ایران قسمت‌های نسبتا وسیع بیابان که به خاطر کمبود باران و نمکی بودن خاک به کلی بدون پوشش گیاهی است کویر نامیده می‌شود کویر زمین های گلی و شور و نمک زار را کویر گویند یا کویر زمین گلی که در آن ترکیبات نمکی به مقدار زیاد یا کم وجود دارد گفته می شود  این زمین ها برای زراعت مساعد نیست خیام جزوۀ درسی مناطق خشک ایران در تعيين ويژگي بيابانها دو عنصر بارش ودما نقش اساسي دارد وبيابان با توجه به شرايط پيكر اقليمي و زيستي به حالت كم آبي و خشكي كه علت كاهش پوشش گياهي ودر نتيجه حيات حيواني است گويند مناطقي كه به سبب كمبود آب وخاك وپوشش گياهي ناچيز توانايي حفاظت موثر از زمين را در برابر تخريب عوامل اتمسفري را ندارند مناطق خشك بياباني گويند بیابانها  فضاهایخشکی هستند که بارندگی سالانه آنها از 250 میلیمتر کمتر است بسیاری از بیابانها در مجاورت رشته کوههایی بلند قرار دارند که هوا را روبه بالا می‌راند و در آنجا  هوای سردتر  بخار آب را سرد کرده و باران ایجاد می‌شود سپس هوا رطوبت از دست داده به سوی منطقه مجاور حرکت کند و اقلیم بیابانها را بوجود می‌آْورد مثلا توده‌های هوا که از اقیانوس اطلس به سواحل غربی ایالات متحده می‌رسد غالبا مقدار زیادی بخار آب در خود دارد همچنان که این توده هوا از رشته کوه یراکازاکاد بالا می‌رود بیشتر رطوبت آن به صورت باران فرو می‌ریزد

بسیاری از مناطق غربی این رشته کوهها سالانه 200-150 میلی‌متر  باران دریافت می‌کنند اما مناطق بیابانی از شرق این دو رشته کوه گسترش می‌یابد و بیشتر ایالات ایداهو ویتا را در برمی‌گیرد گاهی هوای مرطوب بطور غیر معمول به این مناطق خشک می‌رسد اما معمولا این هوا فقط می‌تواند رگباری ایجاد کند نظیر همین وضعیت را رشته کوههای البرز در قسمت شمال ایران بوجود آورده‌اند که در نتیجه گیلان و مازندران مرطوب و بخش جنوبی البرز خشک مانده است بیابان پناهگاهی  در کنار این بیابانها  بیابانهای ساحلی  جریانات سرد سبب بوجود آمدن آن می شود  بری بعلت دوری از توده هوایی اقیانوسی  بیابانهای منطقه ای  که بعلت فشارزیاد منطقه حاره مربوط است این بیابانها بین مدار 15 و 35 عرض جغرافیایی قرار دارد و از سواحل موریتانی تا عربستان و شمال مکزیک تا استرالیا امتداد می یابد  این بیابانها در نواحی بسیار وسیع بری و بخشی از آنها به دور از توده هوای دریایی قرار گرفته است  باران در بیابان سالانه کمتر از 25 سانتیمتر و نامرتب است رطوبت هوا کم و نور خورشید در روزها شدید است و شبها سرد و تبخیر زیاد است دراثر باران کم مرتع ممکن است به بیابان تبدیل شود و در اغلب نقاط دنیا وجود دارد مانند کویرمرکزی ایران  گیاهان این منطقه اغلب یک ساله و یا پایدار و دارای برگها و ساقه ضخیم و گوشتی هستند

ويژگي هاي آب وهوايي مناطق بيابانی

بارندگي  ويژگي چشمگير مناطق بياباني كمبود فوق العاده بارندگي است و سالیانه کمتر از ۲۵۰ ميليمتر بارندگی دریافت می کنند و بارندگي ها اغلب پراكنده و نامنظم ورگباري وشديد استكه گاه در بعضي مناطق مثل صحراي آفريقا چند سال را بدون قطره اي باران سپري مي نمايند كه اين موجب نابودي رستني ها و بطور كل خاك مي شود

دما  بيابانهاي گرم با نوسان شديد دماي روزانه كه در روز حداكثر از ۶۰ درجه سانتيگراد فراتر مي رود و حداقل آن در شب به زير صفر مي رسد ودر بيابانهاي سرد با نوسانات قابل توجه دماي سالانه كه برودت هوا گاه از ۳۰- درجه سانتيگراد نيز پائين تر مي رود

رطوبت وتبخير در مناطق خشك رطوبت نسبي بسيار پائين 20 تا 30 درصد  است وپایین تر از ۶۰ درصد است باد  محسوس بودن جابجايي و حركات آشفته توده هواها بر روي زمين به سبب اختلاف شديد دماي زمين و هواي روي آن است  نبود يا كمبود پوشش گياهي سبب پيوستگي باد وشدت وتاثير آن مي گردد پوشش گياهي  گیاهان نواحی خشکی قبل از هرچیز با عوامل محدود کننده اصلی محیط یعنی عدم کفایت آب خود را منطبق می کنند  در درجه دوم گیاهان با درجات حرارت خیلی زیاد که در محیط بیابانی و نیمه بیابانی فراوان است انطباق حاصل می کنند  در این مناطق رستني ها دربرگيرنده گونه هايي است كه توانايي پذيرش شرايط اقليمي بيابانی کمیابی آب  نمک زیاد  را داشته باشند  اشکال ناهمواری در نواحی خشک  مهدی صدیق  و دیگران آنجا كه شرايط اقليمي اجازه دهد گونه هايي به صورت علف و بوته رشد كرده و بنابراين از فرسايش و تخريب سنگها جلوگيري مي نمايند جايي كه خشكي هوا زياد باشد از رستني ها نيز اثري به جا نخواهد ماند و سنگها بدون پوشش موثر محافظ در برابر فرسایش و تخریب قرار می گیرند 

اقلیمهای بیابانی  

اقلیمهای بیابانی که دارای بارندگی نامنظم و احتمالا گاهی بدون باران سالیانه هستند شامل تقسیمات زیر است اقلیم بیابانی استوایی بطور کلی گرم و فاقد فصول حرارتی متمایز که در آن روزها و شبها در تمام ایام منظم و به توالی یکدیگر هستند

بيابان زدايي

فهرست مطالب

چکیده  ۱

تعاریف بیابان  ۱

موقعیت بیابان ها  ۳

مشخصات بیابان از نظر آب و هوا ۴

ویژگی های آب وهوایی مناطق بیابانی ۵

اقلیمهای بیابانی  ۶

نوسانات آب و هوایی و بیابان زایی ۹

خاک بیابان ۱۰

جانوران و سازگاری آنها به خشکی ۱۱

بیابانهای ایران  ۱۳

علل پیدایش بیابانهای ایران  ۱۴

مشخصات اقلیم بیابانهای ایران  ۱۶

رویشهای های کویری  ۱۶

بوته ها و علف های شن زارها و مناطق کویری  ۱۷

خاکهای مناطق خشک و کویری ایران  ۱۹

اشتغال انسانی بیابانها  ۲۲

انسان چگونه موجب گسترش بیابانها می‌شود؟ ۲۲

پیشنهادات  ۲۶

منابع